Gây khó cho taxi công nghệ
Cùng với phiên tòa gay cấn giải quyết vụ kiện “Đòi bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng” giữa nguyên đơn CTCP Ánh Dương Việt Nam (đơn vị sở hữu thương hiệu Taxi Vinasun) và bị đơn Công ty TNHH Grab đang được dời xét xử sang tháng 11/2018.
Khách hàng thường xuyên sử dụng dịch vụ taxi cũng ngỡ ngàng trước dự thảo “Nghị định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô” vừa được Bộ Giao thông Vận tải trình lên Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Dù cấp độ chi phối khác nhau, nhưng cả 2 sự kiện này đều nhắm đến một mục đích: khai tử taxi điện tử.
Trong bối cảnh hội nhập, vì sao lại tìm cách triệt tiêu phương pháp kinh doanh ứng dụng công nghệ thông tin để có lợi cho người tiêu dùng? Vinasun kiện Grab vì cho rằng, Grab không đơn thuần là đơn vị bán phần mềm kết nối mà vận hành trọn vẹn một quy trình kinh doanh vận tải taxi, khiến những đơn vị taxi truyền thống như Vinasun thua lỗ. Bằng chứng Vinasun đưa ra là kết quả khảo sát cho thấy 74% khách hàng của Vinasun đã chuyển qua sử dụng xe của Grab do giá cước rẻ và được hưởng các chương trình khuyến mại (có cả những chuyến xe 0 đồng).
Đành rằng, số liệu kinh doanh khẳng định Grab tăng trưởng theo cấp số nhân, doanh thu năm 2017 tăng 506 lần so với doanh thu năm 2014, nhưng đó không phải cơ sở để Vinasun buộc Grab bồi thường thiệt hại 41,2 tỷ đồng. Bởi lẽ, khách hàng có quyền chọn dịch vụ mang lại cho họ sự hài lòng cao nhất. Chính Grab xuất hiện, đã khiến những hãng taxi truyền thống như Vinasun phải thay đổi thái độ phục vụ, chỉnh trang phương tiện vận tải và xây dựng phần mềm đặt xe ứng dụng công nghệ.
Nếu bàn về bất cập, điều đáng băn khoăn nhất là bảo đảm quyền lợi cho người lao động. Grab chỉ làm “ông chủ” để chia sẻ thành quả của người lao động, mà không hề đóng bảo hiểm xã hội hoặc bảo hiểm thất nghiệp cho lái xe. Muốn cạnh tranh tích cực, phải bắt Grab tuân thủ Luật Bảo hiểm xã hội và giám sát chặt chẽ các khoản thuế.
Ngược lại, dự thảo “Nghị định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô” do Bộ Giao thông Vận tải vừa đưa ra, lại có tính chất xóa sổ taxi điện tử bằng cách quy định xe chở khách dưới 9 chỗ có ứng dụng phầm mềm cũng quản lý như xe taxi truyền thống. Nghĩa là, nếu dự thảo được thông qua, toàn bộ xe ô tô đang kết nối phần mềm điện tử như Grab sẽ phải thay phù hiệu “xe hợp đồng điện tử” thành “xe taxi”, đồng thời phải có hộp đèn với chữ “xe taxi” cố định trên nóc xe.
Bản chất của taxi công nghệ là tận dụng ô tô nhàn rỗi và lao động nhàn rỗi. Lái xe taxi truyền thống là lái xe chuyên nghiệp, còn lái xe taxi điện tử là lái xe thời vụ. Phủ nhận taxi điện tử sẽ hạn chế một lực lượng đóng góp cho kinh tế xã hội, và đi ngược lại xu hướng thương mại thời đại 4.0.
