Theo thống kê chưa đầy đủ, tại Hà Nội có hàng nghìn toà chung cư trong các khu đô thị. Thu nhập gia tăng, người dân cũng gia tăng mua ô tô, khiến các tầng hầm và các điểm trông giữ xe lân cận rơi vào tình trạng quá tải. Nhiều người dân đành ngậm ngùi đi vài ba cây số để gửi xe.

Mỗi nơi mỗi vẻ

Có thể nói, thị trường bất động sản phát triển theo ba giai đoạn khác nhau nên khách hàng cũng chịu ảnh hưởng của ba giai đoạn này. Giai đoạn đầu tiên là những năm 2000, khi đó nhiều toà chung cư chưa có tầng hầm, cư dân phải gửi ở bãi đỗ xe chung của khu đô thị.

Giai đoạn thứ hai, năm 2010-2013, đa phần các toà chung cư đều có tầng hầm nhưng rất hạn hẹp, mỗi gia đình được cho thuê dài hạn một chỗ đỗ xe ô tô, có những gia đình chuyển đến sau, không còn chỗ, đành ra ngoài gửi.

Giai đoạn thứ ba, từ năm 2014 đến nay, khi thị trường bất động sản bão hoà nhà chung cư thì một số chủ đầu tư uy tín đã "hút" khách hàng bằng cách tặng mỗi gia đình một chỗ đỗ xe ô tô miễn phí từ 10 đến 20 năm.

Ở giai đoạn thứ hai, tại nhiều toà nhà chung cư đã xảy ra những tranh chấp giữa cư dân và chủ đầu tư về chỗ đỗ xe: không đủ chỗ đỗ xe, phí trông ô tô quá cao so với quy định của thành phố…

Điển hình cho việc này là, vụ tranh chấp chỗ đỗ ô tô giữa cư dân và chủ đầu tư khu chung cư Golden Westlake (Tây Hồ, Hà Nội). Do thiếu chỗ để xe ô tô, chủ đầu tư này đã đưa ra hai hình thức tính tiền gửi xe hoặc ngắn hạn 1 triệu đồng/tháng hoặc dài hạn là 800 triệu đồng cho 38 năm.

Hay như tại một dự án chung cư ở Tp. HCM mới đây, được quảng cáo là dự án cao cấp tiêu chuẩn 5 sao, thế nhưng, trên thực tế, chung cư này cũng không có đủ chỗ để xe cho cư dân. Chủ đầu tư đã ra thông báo yêu cầu cư dân phải tiến hành lễ bốc thăm để được chỗ đỗ xe. Những cư dân nào không bốc thăm trúng, phải dời xe đi nơi khác.

Đáng nói, tiền phí thu gửi ô tô được chủ đầu tư đưa ra là 3 triệu đồng/ tháng, quá cao so với mặt bằng chung phí gửi xe ô tô trong chung cư hiện nay, chỉ 1 – 1,5 triệu đồng/ tháng tuỳ khu vực. Sau cuộc họp với cư dân, mức giá gửi xe tại đây đã được giảm xuống, tuy nhiên, vẫn đề thiếu chỗ để xe ô tô thì vẫn không có cách nào giải quyết.

Bức bối nhất là tại khu đô thị Linh Đàm, khi có hơn chục toà nhà cao 40 tầng hiên ngang sừng sững, dân số bằng cả một phường, tình trạng "đói" chỗ đỗ xe càng trở nên trầm trọng. Nhiều gia đình rất bức bối vì hàng ngày phải đi bộ một đoạn đường khá dài để gửi xe.

Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược

Theo quy định của Bộ Xây dựng từ năm 2013, đối với chung cư nhà ở thương mại, cứ 100m2 diện tích sử dụng của căn hộ, phải bố trí tối thiểu 20m2 chỗ để xe. Đối với nhà ở xã hội, 100m2 diện tích sử dụng của căn hộ, phải bố trí tối thiểu 12m2 chỗ để xe, kể cả đường nội bộ trong nhà để xe.

Tuy nhiên, với sự phát triển của nền kinh tế, nhiều gia đình tối thiểu có một chiếc ô tô thì quy định này của Bộ Xây dựng không thể đủ chỗ đỗ xe cho cư dân. Tuy nhiên, tại điểm b Khoản 1 Điều 101 của Luật Nhà ở năm 2014, vấn đề chỗ đỗ xe sẽ do chủ đầu tư và khách hàng thoả thuận vào hợp đồng mua bán. Nếu trường hợp chủ đầu tư không đủ chỗ cho cư dân thì sẽ tổ chức bốc thăm.

Như vậy, theo điểm b Khoản 1 này, Luật quy định chung cư không có trách nhiệm bố trí chỗ để xe cho người mua nhà tại chung cư trừ trường hợp có thỏa thuận chỗ để xe theo hợp đồng mua bán nhà với chủ sở hữu chung cư này.

Thế nhưng, trả lời báo chí về thực trạng thiếu chỗ đỗ xe tại chung cư hiện nay, ông Nguyễn Trọng Ninh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà ở và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết, theo quy định của pháp luật, khi chủ đầu tư tiến hành dự án nhà ở tại khu đô thị mới phải được sự chấp thuận chủ trương đầu tư của chính quyền các cấp.

Theo ông Ninh, trong các quyết định chủ trương dự án đầu tư có chỉ tiêu về đảm bảo cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong đó có việc đảm bảo chỗ để xe cho người dân.

Với tư cách nhà đầu tư, ông Nguyễn Cảnh Hồng, Tổng Giám đốc EuroWindow, cho rằng theo quy định, quy chuẩn về xây dựng nhà chung cư hiện nay, các toà nhà phải đảm bảo chỗ đỗ xe cho cư dân. Song có một thực tế là các chủ đầu tư thường không tuân thủ tiêu chuẩn này do xây dựng thêm tầng hầm chung cư, doanh nghiệp sẽ phải chịu thêm chi phí đầu tư rất lớn, tới 10-20% tổng chi phí xây dựng của toà nhà.

Một lý do khác gây nên tình trạng thiếu chỗ để xe, theo ông Hồng là do nhu cầu sở hữu xe ô tô của người dân cao hơn so với mức dự kiến của các cơ quan quản lý nhà nước, dẫn đến vẫn thiếu chỗ để xe.

Để giải quyết vấn đề này, ông Hồng cho rằng các cơ quan nhà nước cần làm tốt vấn đề quy hoạch, tránh quá tải hạ tầng. Đồng thời, Bộ Xây dựng cần sớm có chỉ đạo cụ thể các cơ quan có chức năng xây dựng lại quy chuẩn chỗ đỗ xe, tránh tình trạng "tích tụ" mâu thuẫn giữa chủ đầu tư và cư dân như thời gian vừa qua.