Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến ngày 30/11/2021, tổng số vốn của của các bộ, cơ quan thuộc đối tượng kiểm tra được phân bổ năm trong năm 2021 khoảng 3.000 tỷ đồng, đến nay số vốn đã giải ngân là trên 1.500 tỷ đồng, đạt khoảng 50,39%. Trong số này, Đài Tiếng nói Việt Nam là cơ quan giải ngân đạt tỷ lệ cao nhất (70,51%); 2 cơ quan giải ngân trên 50%; 3 cơ quan trên 40%; 1 cơ quan đạt 36,46% và thấp nhất đạt 23,53%.

Lý giải về lí do chậm giải ngân, báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, về nguyên nhân khách quan là do tác động của dịch bệnh COVID-19; giá cả các vật liệu xây dựng trên thị trường tăng mạnh, nhất là sắt, thép xây dựng, xi măng, cát, sỏi,… tác động trực tiếp đến chi phí doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng, ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ thi công dự án; vướng mắc trong giải phóng mặt bằng,...

Trong khi đó, về nguyên nhân chủ quan, là do công tác tổ chức thực hiện còn hạn chế, sự lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện ở một số cơ quan còn thiếu quyết liệt, sâu sát, cụ thể, thiếu quyết tâm chính trị, vai trò người đứng đầu chưa được phát huy; công tác chuẩn bị của một số dự án còn sơ sài, chất lượng kém nên gặp vướng mắc khi triển khai; việc phân bổ vốn còn dàn trải, thiếu tập trung, lập kế hoạch vốn chưa sát với thực tế; công tác thẩm định, tư vấn còn chậm; thủ tục đầu tư, thanh quyết toán còn bất cập…

Đáng chú ý, các cơ quan thuộc đối tượng kiểm tra phần lớn gặp khó khăn thiếu cán bộ chuyên môn về xây dựng, bộ máy giúp việc cho thủ trưởng đơn vị có dự án đầu tư là kiêm nhiệm; một số ban quản lý dự án, chủ đầu tư, nhà thầu yếu kém về năng lực. Đặc biệt, kỷ cương, kỷ luật còn chưa nghiêm, công tác thanh tra, kiểm tra còn hạn chế, việc xử lý các vi phạm, chậm trễ trong quản lý, sử dụng vốn đầu tư công chưa kịp thời, nghiêm minh...

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh, giải ngân chậm có nhiều nguyên nhân, lý do. Tuy nhiên, nguyên nhân quan trọng nhất vẫn là khâu tổ chức thực hiện nên phải khẩn trương khắc phục trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ, đồng thời chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, bài bản trong từng khâu, từng hạng mục để đến lúc có vốn sẽ triển khai được ngay.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ ngành, cơ quan thuộc đối tượng kiểm tra tiếp tục rà soát lại nội dung báo cáo, cập nhật chuẩn xác số liệu giải ngân hết tháng 11/2021, ước đến hết tháng 12/2021 và ước đến thời hạn cuối cùng 31/1/2022, qua đó đề xuất các giải pháp xử lý cụ thể.

Nhấn mạnh thời gian không còn nhiều, đất nước đã chuyển sang trạng thái thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, cơ quan cố gắng nỗ lực, phát huy tinh thần trách nhiệm, rà soát lại từng dự án để có giải pháp cụ thể, hiệu quả nhằm thực hiện giải ngân đạt kết quả cao nhất có thể, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Tại cuộc họp, đại diện các cơ quan cam kết trong thời gian tới sẽ nỗ lực phấn đấu giải ngân ở mức cao nhất. Đồng thời cũng kiến nghị một số nội dung về: Kéo dài thời gian giải ngân; có giải pháp tháo gỡ khó khăn về tăng giá đột biến một số loại vật liệu xây dựng, nhân công; sửa đổi, bổ sung một số quy định chưa phù hợp… Đối với những kiến nghị này, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu đưa vào báo cáo và tổng hợp chung với báo cáo của 5 Tổ kiểm tra khác.