Giá ngô, lúa mỳ liên tục tăng cao

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Việt Nam có khoảng 265 nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi, trong đó 85 nhà máy thuộc doanh nghiệp FDI chiếm 32%; 180 nhà máy thuộc doanh nghiệp trong nước. Những năm gần đây, ngành thức ăn chăn nuôi của Việt Nam tăng trưởng và phát triển khá với mức tăng trung bình đạt 13-15%/năm.

Trong sản xuất thức ăn chăn nuôi công nghiệp, giá nguyên liệu thông thường chiếm khoảng 80-85% so với giá thành sản xuất nhưng lại chủ yếu phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu. Hiện nay, kim ngạch nhập khẩu của mặt hàng thức ăn chăn nuôi, nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi hàng năm là khá lớn, 5 tháng đầu năm 2021 là 3.903 triệu USD, tăng khoảng 55% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, ngô và lúa mỳ là 2 mặt hàng có kim ngạch nhập khẩu lớn.

Đặc biệt, từ tháng 10/2020 đến nay, giá các loại nguyên liệu chính như ngô, lúa mỳ liên tục tăng cao với mức tăng trung bình từ 30-35%. Việc tăng giá nguyên liệu chủ yếu do dịch Covid-19 tác động tới logistics toàn cầu kéo theo việc tăng giá mạnh cước vận chuyển nhiều loại hàng hóa.

Bên cạnh đó, do sản xuất đang hồi phục ở nhiều quốc gia nên nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, thuỷ sản gần đây đã tăng kỷ lục. Trong khi đó, tình trạng hạn hán ở một số quốc gia cũng đang có những ảnh hưởng đến sản lượng sản xuất các mặt hàng này, dẫn đến giá tăng.

Giá nguyên liệu tăng kéo theo giá thức ăn chăn nuôi trong quý I/2021 tăng đáng kể so với quý IV/2020 và có thể sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới. Theo Hiệp hội chăn nuôi gia cầm Việt Nam, khoảng 45-50% trang trại gia cầm lớn treo chuồng và khoảng 70-75% gia trại và số hộ chăn nuôi tạm ngừng tái đàn do giá thức ăn chăn nuôi tăng cao. Tình trạng này nếu tiếp tục kéo dài sẽ dẫn đến thiếu hụt nguồn cung trong nước về sản phẩm gia cầm.

Giảm thuế để hỗ trợ doanh nghiệp

Theo quy định tại Nghị định số 57/2020/NĐ-CP của Chính phủ và các Nghị định ban hành Biểu thuế ưu đãi đặc biệt của Việt Nam, thức ăn chăn nuôi có mức thuế suất thuế nhập khẩu tối huệ quốc (MFN) là 3%, riêng thức ăn cho tôm có thuế suất nhập khẩu MFN là 0%; nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi cơ bản có mức thuế nhập khẩu 0%.

Riêng mặt hàng ngô (1005.90.90) có mức thuế suất thuế nhập khẩu MFN 5%, cam kết WTO là 5%; thuế suất theo các Hiệp định FTA là 0%, trừ Hiệp định EV là 3,3%, Hiệp định CPTPP là 1%; lúa mỳ (1001.99.99) có mức thuế suất thuế nhập khẩu MFN 3%, cam kết WTO là 5%; thuế suất theo các Hiệp định FTA cơ bản là 0%, trừ Hiệp định EV là 2,5%.

Hiện nay, theo số liệu năm 2020, đối với ngô hạt, thị trường nhập khẩu theo thuế suất thuế nhập khẩu MFN chiếm 80% tổng kim ngạch nhập khẩu; đối với lúa mỳ, thị trường nhập khẩu theo thuế suất thuế nhập khẩu MFN chiếm 45% tổng kim ngạch nhập khẩu.

Để góp phần giảm giá thành đầu vào sản xuất trong nước không chỉ đối với ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi mà còn các ngành sản xuất khác như bánh kẹo, thực phẩm, đồng thời, góp phần bình ổn giá trong bối cảnh dịch Covid-19 hiện nay, Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét điều chỉnh giảm mức thuế suất thuế nhập khẩu MFN của mặt hàng lúa mỳ và ngô.

Trong đó, đối với mặt hàng lúa mỳ, Bộ Tài chính đề xuất giảm mức thuế suất thuế nhập khẩu MFN của mặt hàng lúa mỳ, mã HS 1001.99.99 từ 3% xuống 0%. Đối với mặt hàng ngô, đề xuất giảm mức thuế suất thuế nhập khẩu MFN của mặt hàng ngô, mã HS 1005.90.90 từ 5% xuống 3%.

Theo Bộ Tài chính, đối với sản xuất trong nước, việc giảm thuế nhập khẩu MFN đối với mặt hàng ngô và lúa mỳ nhìn chung sẽ không tác động lớn đến ngành nông nghiệp trong nước do trong nước chưa trồng được lúa mỳ và mặt hàng ngô trồng trong nước cơ bản cũng chỉ phục vụ cho người.

Bên cạnh góp phần bình ổn giá, giảm giá thành đầu vào cho ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi, việc giảm mức thuế suất thuế nhập khấu MFN đối với ngô, lúa mỳ còn góp phần giảm giá cho ngành sản xuất khác như bánh kẹo, thực phẩm.

Qua đó, hỗ trợ cho doanh nghiệp trong các ngành này vượt qua khó khăn do giá nguyên liệu tăng cao hiện nay. Đồng thời, góp phần cân bằng cán cân thương mại với các đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam