Thông tư 09 cũng rất chặt chẽ

Trước ý kiến cho rằng, với việc Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 09, ngân hàng thương mại là người đắc lợi nhất, Cơ quan này chỉ rõ, để được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải đáp ứng một loạt các điều kiện hết sức chặt chẽ, đó phải là những khoản nợ:

(i) mà việc cấp tín dụng không vi phạm các quy định của pháp luật;

(ii) phù hợp với mục đích của dự án vay vốn trong hợp đồng tín dụng;

(iii) khách hàng sử dụng vốn vay đúng mục đích;

(iv) khách hàng có phương án trả nợ mới khả thi, phù hợp với diều kiện sản xuất, kinh doanh, dịch vụ;

(v) khi cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải đáp ứng được quy định về các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước bao gồm cả tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung hạn, dài hạn trong trường hợp cơ cấu lại khoản nợ ngắn hạn để thành khoản nợ trung hạn, dài hạn;

(vi) việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ chỉ được thực hiện 01 lần.

Đồng thời, Thông tư 09 yêu cầu các ngân hàng phải đảm bảo đã ban hành quy định nội bộ để kiểm soát, giám sát đối với nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, đảm bảo kiểm tra, giám sát chặt chẽ, an toàn, phòng ngừa và ngăn chặn việc lợi dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ để phản ánh sai lệch chất lượng tín dụng.

“So với quy định tại Quyết định số 780/QĐ-NHNN về phân loại nợ và giữ nguyên nhóm nợ và Chỉ thị số 04/CT-NHNN về việc phân loại nợ đối với nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xử lý nợ xấu, các điều kiện quy định tại Thông tư 09 trên đây được nhiều tổ chức tín dụng đánh giá là quá chặt chẽ, không còn ”cửa hẹp để lách” và từ đó, trong thời gian ngắn sắp tới sẽ được phản ánh đầy đủ, đúng thực trạng”, cơ quan này cho biết.

Cơ quan này nhấn mạnh, mặc dù tổ chức tín dụng có thể chưa phải trích ngay số tiền dự phòng rủi ro cho những khoản nợ được cơ cấu lại nợ và giữ nguyên nhóm nợ, sẽ có thêm điều kiện về nguồn vốn để cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp ổn định và phát triển sản xuất, kinh doanh nhưng trong thời gian tới, một điều chắc chắn là các ngân hàng sẽ phải trích bổ sung dự phòng rủi ro và phải hạch toán vào chi phí hoạt động theo quy định của pháp luật hiện hành.

Mặc dù cho phép chưa phải điều chỉnh phân loại nợ theo kết quả tổng hợp của Trung tâm Thông tin tín dụng (CIC) nhưng Thông tư 09 cũng đã quy định yêu cầu tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài vẫn phải gửi kết quả tự phân loại nợ cho CIC để tổng hợp. CIC sau khi tổng hợp sẽ gửi kết quả tổng hợp cho tất cả từng ngân hàng để quản lý chất lượng tín dụng. Đồng thời, gửi Ngân hàng Nhà nước để giám sát chất lượng tín dụng và trong trường hợp cần thiết, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng phải điều chỉnh hoặc phân loại lại đối với các khoản nợ.

Tăng cường nhiều giải pháp “hậu” Thông tư 09

Cơ quan Thanh tra giám sát Ngân hàng Nhà nước cho biết, trong Kế hoạch thanh tra số 02 của Ngân hàng Nhà nước năm 2014, cơ quan này sẽ thực hiện thanh tra toàn diện pháp nhân đối với các ngân hàng được thanh tra, trong đó tập trung thanh tra chất lượng tín dụng, nợ xấu và đặc biệt là các khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước sẽ thực hiện việc thuê các tổ chức kiểm toán độc lập để kiểm toán tổ chức tín dụng theo nội dung yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước, trong đó có việc kiểm toán chất lượng tín dụng, cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ.

Trên cơ sở kết quả giám sát chất lượng tín dụng theo quy định tại Thông tư 02, ngày 25/3/2014, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục có văn bản yêu cầu từng ngân hàng  thương mại phải rà soát, đánh giá chất lượng tín dụng, tình hình nợ xấu theo tiêu chí quy định tại Thông tư 02 để xây dựng, báo cáo Ngân hàng Nhà nước kế hoạch bán nợ xấu trong năm 2014 và kế hoạch bán nợ xấu cụ thể từng tháng cho VAMC.

Ngân hàng Nhà nước sẽ áp dụng các biện pháp xử lý theo quy định pháp luật đối với tổ chức tín dụng không xây dựng, báo cáo Ngân hàng Nhà nước kế hoạch bán nợ xấu cho VAMC hoặc không bán, chậm bán nợ xấu theo kế hoạch. 

Trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục thực hiện công tác hoàn thiện thể chế, trong đó có việc ban hành Thông tư thay thế Thông tư số 13/2010/TT-NHNN ngày 20/05/2013 quy định về các tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của các ngân hàng.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước bổ sung quy định về việc xử lý đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có giá trị thực của vốn điều lệ, vốn được cấp giảm thấp hơn mức vốn pháp định và một trong các chế tài xử lý là yêu cầu cổ đông, chủ sở hữu phải góp bổ sung vốn, hạn chế một số hoạt động hoặc hạn chế việc mở rộng địa bàn hoạt động (mở chi nhánh)… và nếu vốn điều lệ, vốn được cấp giảm thấp hơn mức vốn pháp định dẫn đến vi phạm các tỷ lệ bảo đảm an toàn (như: tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu, các giới hạn cấp tín dụng, tỷ lệ khả năng chi trả, tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung, dài hạn…), thì tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài sẽ bị xử lý theo đúng quy định pháp luật đối với từng trường hợp cụ thể.

 “Với các giải pháp đồng bộ nêu trên, có thể khẳng định rằng Ngân hàng Nhà nước hiện nay đã có đủ công cụ, biện pháp và đã hoàn toàn kiểm soát được chất lượng tín dụng, nợ cấu của từng tổ chức tín dụng và của cả hệ thống. Cùng với sự phối hợp đồng bộ của các bộ, ngành liên quan, tiến độ xử lý nợ xấu, cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng chắc chắn sẽ được thực hiện đúng tiến độ, hiệu quả”, thông báo khẳng định.