Hiện đại hóa hải quan đối với hàng hóa quá cảnh

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng nhấn mạnh, việc xây dựng văn bản quy phạm pháp luật để triển khai thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống quá cảnh hải quan ASEAN (Hệ thống ACTS) là cần thiết.

Qua đó, tạo cơ sở pháp lý để triển khai hiện đại hóa hải quan đối với hàng hóa quá cảnh giữa các nước ASEAN trong đó có Việt Nam, giảm thủ tục giấy tờ trong việc thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa quá cảnh. Đồng thời, nâng cao năng lực cạnh tranh giữa các doanh nghiệp tham gia hoạt động quá cảnh hàng hóa, tạo thuận lợi và thúc đẩy hoạt động quá cảnh hàng hoá, phát huy lợi thế vị trí địa lý của Việt Nam trong vận chuyển hàng hoá quá cảnh.

Việc ban hành Nghị định cũng đảm bảo cam kết của Việt Nam khi tham gia phê duyệt Nghị định thư 7 về Hệ thống ACTS nhằm mục tiêu tạo thuận lợi hơn nữa cho vận tải hàng hoá quá cảnh, hỗ trợ việc thực hiện khu vực Thương mại tự do ASEAN và liên kết kinh tế khu vực.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, theo quy định của Nghị định thư 7 sẽ thực hiện thủ tục hải quan điện tử trên một hệ thống duy nhất từ nước xuất phát đến nước quá cảnh và đến nước cuối cùng là điểm đích của hành trình quá cảnh, góp phần giảm chi phí và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong hoạt động quá cảnh hàng hóa giữa Việt Nam và các nước thành viên ASEAN.

Quy định cụ thể về cơ chế bảo lãnh và doanh nghiệp ưu tiên

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, Dự thảo Nghị định xin ý kiến Thường vụ Quốc hội 2 vấn đề lớn là cơ chế bảo lãnh và doanh nghiệp ưu tiên. Trong đó, quy định cơ chế bảo lãnh nhằm đảm bảo cơ sở pháp lý cho việc thực thi hiệp định trong phạm vi các nước tham gia Nghị định thư 7. Theo đó, để được thực hiện quá cảnh hàng hóa theo Nghị định thư thì hàng hóa phải được đặt dưới chế độ bảo lãnh, đặt cọc tiền thuế. “Nội dung này là quy định mới so với pháp luật hiện hành” - Bộ trưởng cho biết.

Dự thảo đã quy định cụ thể về bảo lãnh riêng; bảo lãnh chung; cách tính tiền bảo lãnh; đặt cọc tiền thuế; điều kiện, quyền và trách nhiệm của người bảo lãnh; kiểm tra, theo dõi xử lý bảo lãnh, tiền đặt cọc của cơ quan hải quan; thu hồi và phối hợp thu hồi nợ thuế hải quan giữa các nước có hành trình hàng quá cảnh đi qua…

Về doanh nghiệp ưu tiên, Bộ trưởng cho biết, hiện tại, chế độ doanh nghiệp ưu tiên chỉ áp dụng đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, chưa quy định đối với doanh nghiệp thực quá cảnh hàng hóa.

Do đó, để phù hợp với Nghị định thư 7 mà Việt Nam đã ký kết, phê duyệt, dự thảo Nghị định đã quy định nội dung liên quan đến doanh nghiệp ưu tiên như: Điều kiện, việc công nhận, thu hồi, đình chỉ cũng như các nội dung được ưu tiên trong quá trình làm thủ tục hải quan để làm cơ sở triển khai thực hiện (tương tự như đối với doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa).

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Tài chính – Ngân sách nhất trí về sự cần thiết ban hành Nghị định của Chính phủ để quy định thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa quá cảnh thông qua Hệ thống ACTS để thực hiện Nghị định thư 7 về Hệ thống quá cảnh hải quan nhằm cụ thể hóa Kết luận số 160/KL-UBTVQH14 ngày 14/7/2017 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách, dự thảo Nghị định không có quy định nào trái với luật và Nghị quyết của Quốc hội. Do đó, Ủy ban Tài chính – Ngân sách nhất trí về cơ sở pháp lý để Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về dự thảo Nghị định đảm bảo đúng thẩm quyền, trình tự theo quy định.

Tại phiên họp, các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tán thành ban hành nghị định và thống nhất về nguyên tắc về cơ chế bảo lãnh, doanh nghiệp ưu tiên. Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị Chính phủ cần làm thí điểm, có bước đi thận trọng, rút kinh nghiệm trước khi thực hiện toàn diện.