Hội thảo là diễn đàn để các thành viên trong AIST chia sẻ thông tin, kinh nghiệm về kiểm toán nội bộ và tăng cường độ tin cậy của Kế toán Chính phủ, thực tiễn triển khai hoạt động chuyên môn của các nước. Đây cũng sẽ là nguồn thông tin bổ sung phong phú cho thành viên trong bối cảnh hội nhập và cải cách và phát triển mạnh mẽ trên thế giới.

Theo Ban tổ chức, Hội thảo chuyên đề: “Kiểm toán nội bộ và Độ tin cậy của Kế toán Chính phủ” diễn ra trong bối cảnh nhiều quốc gia thành viên AIST đang thực hiện cải cách kế toán nhằm thiết lập một hệ thống kế toán trên cơ sở dồn tích về quyền và nghĩa vụ. Những cải cách này nhấn mạnh đến tầm quan trọng của độ tin cậy Kế toán Nhà nước trong việc áp dụng các nguyên tắc về tính phù hợp và trung thực các tài khoản, nhằm đưa ra bức tranh chính xác về tình hình tài chính và tài sản Nhà nước.

Để đảm bảo độ tin cậy của kế toán, cần phải dựa vào một số công cụ và chức năng nhất định, đặc biệt là hệ thống kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ trong khuôn khổ hợp tác chặt chẽ giữa các đơn vị chi tiêu và kế toán kho bạc.

Tại các nước trong khối Pháp ngữ, điển hình như Pháp, Senegal, hệ thống kiểm soát nội bộ được xây dựng và tổ chức thực hiện nhằm đảm bảo kiểm soát các quy trình nghiệp vụ và kết quả đối sánh với các nguy cơ, rủi ro có thể ảnh hưởng đến các báo cáo. Kế toán kho bạc và các đơn vị thu, chi là những nhân tố trung tâm.

Bên cạnh đó, kiểm toán nội bộ cung cấp sự trợ giúp và hỗ trợ mang tính khách quan và độc lập, do đóquan tâm đánh giá về khía cạnh kế toán và về chính hệ thống quản lý rủi ro. Vai trò của kiểm toán nội bộ là đảm bảo mức độ kiểm soát của toàn bộ hệ thống nhằm đảm bảo kế toán là tin cậy, đúng quy định, trung thực và chính xác.

Tất cả những điều này tham gia vào quá trình cải cách liên tục nhằm tạo ra những bước nhảy vọt về chất mang tính cơ cấu trong hệ thống kế toán vận hành cũng như trong công tác kế toán. Để làm được như vậy, kiểm toán nội bộ đóng vai trò trung tâm và cơ bản trong đảm bảo độ tin cậy của kế toán, tuân thủ luật, quy định về kiểm toán nội bộ và tuân thủ các chuẩn mực kế toán.

Những nội dung cải cách trên, mặc dù không được tiến hành theo cách thức giống nhau ở mỗi nước, nhưng đều có chung thách thức và những câu hỏi đặt ra như: (i) Làm thế nào để đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa kế toán kho bạc và đơn vị thu, chi, khi mà phần lớn rủi ro kế toán bắt nguồn từ đơn vị thu, chi; (ii) Mô hình tổ chức và vị trí của chức năng kiểm toán như thế nào để có kết quả tốt hơn về chất lượng kế toán; (iii) Làm thế nào để đối phó với sự khan hiếm nguồn nhân lực (kiểm toán viên) và làm thế nào để nâng cao năng lực của họ; (iv) Vai trò của hệ thống thông tin trong việc chuyển đổi nghiệp vụ kiểm toán…

Trước những vấn đề chung đặt ra, tại Hội thảo, các đại biểu được nghe tham luận của hai đại diện đến từ Tổng cục Kế toán công và Kho bạc Senegal và Tổng cục Tài chính công Pháp, đồng thời, trực tiếp chia sẻ về bối cảnh của nước mình cũng như đặt các câu hỏi, trao đổi với các diễn giả.

Sau phần trình bày của hai đại diện của Pháp và Senegal, các thành viên AIST có phiên thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm xoay quanh các vấn đề như: Vị trí chức năng kiểm toán nội bộ trong mô hình tổ chức, nguồn nhân lực, giải pháp nâng cao năng lực, căn cứ xây dựng chương trình kiểm toán, lựa chọn nội dung kiểm toán, thời gian tiến hành một cuộc kiểm toán, theo dõi thực hiện kiến nghị, khuyến nghị kiểm toán, xây dựng ứng dụng tin học phục vụ kiểm toán...

Trong những năm qua, KBNN Việt Nam đã tích cực tham gia các hội nghị, hội thảo chuyên đề của AIST theo các hình thức trực tiếp và trực tuyến, được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Thông qua các hoạt động của Hiệp hội, KBNN Việt Nam đã nắm bắt học hỏi được nhiều kinh nghiệm về nghiệp vụ có liên quan đến lĩnh vực hoạt động KBNN, đóng góp trực tiếp vào việc thực hiện Chiến lược phát triển KBNN qua từng giai đoạn cụ thể, hướng tới các thông lệ tốt trên thế giới.

Kiểm toán nội bộ là lĩnh vực mới đang được KBNN đưa vào Chiến lược phát triển KBNN giai đoạn 2021-2030, do đó các ý kiến chia sẻ tại Hội thảo này là kinh nghiệm để các đơn vị chủ trì nghiên cứu, học hỏi, lựa chọn và bổ sung cho đề xuất phương án, lộ trình thí điểm kiểm toán nội bộ trong KBNN thời gian tới.