Một trong những nguyên nhân chính khiến ngành ngân hàng không đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng là do sức hấp thụ vốn của các doanh nghiệp (DN) sản xuất, kinh doanh yếu. 

Trong khi đó, các lĩnh vực có nhu cầu vốn cao như bất động sản, BOT, chứng khoán lại bị hạn chế cho vay do lo ngại về rủi ro. Đồng thời, các ngân hàng thương mại đang phải thực hiện quy định giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn.

Tối đa đạt 18 – 19%

Việc tăng trưởng tín dụng cao đột biến trong 3 quý đầu năm đồng nghĩa với việc nhiều ngân hàng thương mại đã phải xin Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nới “room” tín dụng. Kỳ vọng tăng trưởng tín dụng sẽ “cán đích” nhất là khi điều kiện thị trường đang tác động tích cực lên tín dụng.

Nhiều chuyên gia cho rằng, 3 tháng cuối năm là thời kỳ cao điểm của dòng chảy tín dụng, khi mà nhu cầu vốn của các DN tăng cao. 

Thế nhưng, trên thực tế, tín dụng trong tháng 10 và 11 dù tăng vượt trội so với những tháng đầu năm, song mức tăng chưa đủ để kéo tín dụng cả năm đạt mức 21% như mục tiêu ngành ngân hàng đặt ra.

Theo báo cáo của Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia (NFSC), tín dụng trong 10 tháng đầu năm tăng trưởng tích cực. Theo đó, tính đến hết tháng 10, tín dụng (bao gồm trái phiếu DN) ước tăng khoảng 13,5% so với cuối năm 2016. Đến tháng 11, tăng trưởng tín dụng đạt 15,3%, tăng 2,8% so với tháng 10. 

Tuy nhiên, mức tăng này so với cùng thời điểm năm 2016 không đáng kể (tính đến 22/11 đạt 14,03% và đến ngày 29/12 tăng 18,71% so với cuối năm 2015).

Như vậy, các chuyên gia ngành ngân hàng nhận định tín dụng cả năm 2017 sẽ không dùng hết “room” đã được nới thêm (khoảng 20 – 21%), mà chỉ đạt tương đương năm 2016.

Đưa ra nhận định về mục tiêu tăng trưởng tín dụng cho năm nay, công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) dẫn số liệu của NFSC về tình hình tăng trưởng tín dụng 11 tháng đầu năm với mức tăng 15,3% trong 11 tháng qua, nhiều khả năng tăng trưởng tín dụng trong cả năm nay tối đa sẽ chỉ ở mức 18 – 19%.

BVSC nêu hai nguyên nhân dẫn đến việc không đạt mục tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm nay. Thứ nhất là sức hấp thụ vốn của các DN sản xuất kinh doanh còn hạn chế.

Trên thực tế, tại cuộc họp giữa ngân hàng với các DN mới đây, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú đã trần tình rằng thanh khoản ngân hàng hiện nay rất dồi dào, nhưng nhiều nhà băng “đỏ mắt” đi tìm khách vay. 

Nhiều ngân hàng thương mại cũng khẳng định, muốn đẩy mạnh khách hàng tốt để cho vay nhưng đối tượng này ít khiến họ giành giật nhau. 

Nguyên nhân thứ hai là nhiều ngân hàng có quy mô vốn lớn đang gặp áp lực tăng vốn nhằm đảm bảo quy định về hệ số an toàn vốn (CAR). Cùng với đó là nhiều ngân hàng đã sử dụng hết “room”. 

Tăng trưởng phù hợp với tình hình

Mục tiêu tăng trưởng tín dụng 21% là một trong những giải pháp kích thích tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng phải đảm bảo mục tiêu cơ cấu tín dụng diễn biến tích cực theo hướng mở rộng tín dụng đi đôi với an toàn, chất lượng, tập trung chủ yếu cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh, tín dụng đối với lĩnh vực đầu tư, kinh doanh bất động sản chậm lại. Tín dụng VND tăng cao trong khi tín dụng ngoại tệ tăng thấp, phù hợp với chủ trương chống đô la hóa của Chính phủ.

Mặt khác, Thống đốc Lê Minh Hưng cũng khẳng định trước Quốc hội, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 21% không phải là chỉ đạo của Chính phủ. Đồng thời nhấn mạnh NHNN không yêu cầu các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng bằng mọi giá.

Thực tế, ngay từ đầu năm, NHNN đưa ra mục tiêu tăng trưởng tín dụng ở mức khoảng 18%. Tuy nhiên, quá trình điều hành, đến tháng 6/2017 đã có điều chỉnh tăng lên mức 20 – 21%. 

Tại thời điểm điều chỉnh tăng, Thống đốc Lê Minh Hưng lý giải: “Việc điều chỉnh này để phù hợp với tình hình do tốc độ tăng trưởng GDP vẫn đạt thấp, nguồn vốn đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng cho tăng trưởng chưa đạt yêu cầu, đặc biệt là giải ngân đầu tư công. Vì vậy, trong phiên họp thường kỳ, Chính phủ có đề cập hệ thống ngân hàng có thể xem xét để nâng mức tăng trưởng tín dụng lên cao hơn so với định hướng đầu năm”.

Tuy nhiên, Thống đốc NHNN cũng khẳng định, đây không phải là chỉ tiêu yêu cầu bắt buộc hệ thống ngân hàng phải làm và quan điểm chỉ đạo xuyên xuốt của Chính phủ từ đầu nhiệm kỳ là tăng trưởng tín dụng phải đi kèm với chất lượng và hiệu quả.

Vì vậy, NHNN cũng xem xét các tổ chức tín dụng nào mà có thể tăng trưởng tín dụng các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên phục vụ cho tăng trưởng để cấp phép nới “room”, chứ không yêu cầu các tổ chức tín dụng tăng trưởng tín dụng bằng mọi giá.