Dù bị pháp luật nghiêm cấm, song nhiều năm qua, hành vi đổi tiền lẻ, tiền mới vì mục đích vụ lợi, kiếm lời vẫn hoạt động ngang nhiên, công khai mà không bị xử lý, gây méo mó thị trường và bức xúc trong dư luận.

Theo Nghị định số 96/2014/N-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, nếu cá nhân nào có hành vi đổi tiền lẻ, tiền mới vì mục đích vụ lợi, kiếm lời có thể bị phạt 20 – 40 triệu đồng, nếu tổ chức vi phạm bị phạt gấp hai lần.

Vẫn hoạt động công khai

Để hạn chế tình trạng này, từ năm 2013, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã thực hiện chủ trương không đưa tiền mới in mệnh giá nhỏ ra lưu thông dịp Tết Nguyên đán.

Theo đó, căn cứ lượng tiền mệnh giá nhỏ từ 5.000 đồng trở xuống đủ tiêu chuẩn lưu thông đang bảo quản trong kho, NHNN sẽ chuyển các chi nhánh tỉnh, thành phố để chi ra lưu thông mà không chi các loại tiền mới in còn nguyên seri.

Cùng với đó, hàng năm, NHNN cũng ban hành văn bản chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với các đơn vị có liên quan tăng cường công tác kiểm tra, xử lý đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ đổi tiền hưởng chênh lệch theo quy định tại Nghị định số 96/2014/N-CP.

Tuy nhiên, trên thực tế, hoạt động đổi tiền lẻ, tiền mới vẫn diễn ra công khai, ngày càng phức tạp.

Tại Phủ Tây Hồ (Hà Nội), các thùng tiền lẻ hiện vẫn được trưng bày trước các cửa hàng bán đồ cúng lễ như ngày thường. Tuy nhiên, so với thời điểm cuối năm 2018, mức giá đổi tiền lẻ đã bị đẩy lên gấp đôi. Cụ thể, đổi mệnh giá 2.000 đồng và 5.000 đồng có mức phí 10%. Các mệnh giá cao hơn thì phí sẽ rẻ dần. Trong khi đó, các mệnh giá nhỏ như 500 và 1.000 đồng có mức phí lên trên 100 – 200%.

Hay như trên trang web doitien.org quảng cáo: "Dịch vụ đổi tiền mới phí rẻ nhất Hà Nội, chuyên đổi tất cả các mệnh giá như: 1000 đồng, 2000 đồng, 5000 đồng, 10000 đồng, 20000 đồng, 50000 đồng, 100000 đồng. Cam kết tiền mới 100% từ Ngân hàng Nhà nước nguyên seri, nguyên đai nguyên kiện".

Liên hệ với số điện thoại 0986…796 được công khai trên trang web, một người đàn ông tên là Hiếu cho biết loại tiền lẻ nào cũng có, giá đổi với tất cả các mệnh giá từ thấp nhất là 1.000 đồng đến 500.000 đồng đều là 8%, tuy nhiên nếu mua nhiều sẽ được bán sỉ về tận nhà, giá đổi sẽ rẻ hơn.

Người này cho hay, đổi tiền càng sớm thì chênh lệch phần trăm sẽ thấp hơn là càng sát Tết. Ngày 02/01, giá đổi tiền lẻ, tiền mới cho các mệnh giá mới chỉ 5%, hôm nay đã lên 8%, nếu ngày mai mới đổi thì giá sẽ khác.