Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết: Để đạt được mục tiêu tỷ lệ nợ xấu đến cuối năm 2015 ở mức khoảng 3% tổng dư nợ cho vay của hệ thống các tổ chức tín dụng, thời gian tới, NHNN tiếp tục chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xử lý nợ xấu gắn với cơ cấu lại các tổ chức tín dụng theo hướng: Tập trung hoàn thiện khung khổ pháp lý, tạo thuận lợi cho việc xử lý nợ xấu, nhất là quy định về mua, bán, xử lý nợ, tài sản bảo đảm, trách nhiệm của người đi vay và quyền hạn của chủ nợ; hoàn thiện chức năng, tăng cường tiềm lực tài chính, nâng cao năng lực, phát huy vai trò của VAMC.

Trong đó, NHNN sẽ chú trọng tới việc mua bán nợ theo cơ chế thị trường; phát triển mạnh thị trường mua bán nợ, khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia mua bán nợ xấu; yêu cầu các tổ chức tín dụng công khai, minh bạch về nợ xấu và kết quả xử lý, thực hiện các giải pháp kiểm soát chất lượng tín dụng, hạn chế nợ xấu gia tăng; tăng cường thanh tra, giám sát về nợ xấu, chất lượng tín dụng và việc thực hiện quy định pháp luật về phân loại nợ, trích lập dự phòng rủi ro; tăng cường phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương trong xử lý các vấn đề liên quan và hỗ trợ tổ chức tín dụng, VAMC trong xử lý nợ xấu, nhất là hoàn thiện hồ sơ pháp lý, thu hồi nợ và xử lý tài sản bảo đảm.

Đồng thời với các giải pháp nêu trên, “việc tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế, tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường là những điều kiện rất quan trọng để thực hiện mục tiêu đến cuối năm 2015 đưa tỷ lệ nợ xấu xuống còn khoảng 3%”, bà Hồng nói.

Giới chuyên gia cho rằng, để đạt được mục tiêu đưa nợ xấu về mức 3% vào cuối năm 2015, ngành ngân hàng nên đẩy nhanh tiến độ xử lý cũng như khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia mua, bán nợ xấu.

Theo Viện Nghiên cứu Chính sách - VEPR (Đại học Quốc gia), để nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào xử lý nợ xấu thì cơ chế pháp lý cần thiết cho sự vận hành của một thị trường mua bán công cụ nợ phải được gấp rút xây dựng, bao gồm xác định rõ ràng quyền tài sản gắn với đất đai, thay đổi quy định pháp luật liên quan đến phát mại, mua bán tài sản thế chấp hoặc công trình, dự án liên quan đến các khoản nợ xấu.

Ông Trương Văn Phước, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho hay, để giải quyết được nợ xấu cần phải tạo lập các quyền hạn nhất định để VAMC có thể hoạt động được 1 cách hiệu quả như là khả năng giải quyết tài sản đảm bảo của các khoản nợ xấu, cũng như xây dựng thị trường nợ.

“Các khoản nợ xấu cần phải có một khuôn khổ pháp luật để các ngân hàng thương mại khi gặp phải nợ xấu có được quyền được định giá thông qua các cơ quan nhà nước để phát mãi, thu hồi nợ chứ không phải trải qua quá trình tố tụng mất thời gian”, ông Phước nói.

Theo đánh giá của ông Phước, nợ xấu sẽ về mức 3% vào cuối năm 2015. Ông cho rằng, mục tiêu này có cơ sở khi nền kinh tế đã có những bước phục hồi mạnh mẽ như: Tăng trưởng năm nay đạt trên 5,9%, lạm phát lại thấp, một số chỉ tiêu khác cũng rất tốt như xuất khẩu, tỷ giá ổn định, dự trữ ngoại hối tăng, lãi suất giảm…

“Nếu đà phục hồi này được duy trì cùng với việc thực hiện tốt tái cơ cấu DNNN, tái cơ cấu đầu tư công và tiếp tục thay đổi môi trường đầu tư thì mục tiêu giảm nợ xấu xuống mức 3% là hoàn toàn khả thi”, ông Phước nhấn mạnh.

Một số chuyên gia cũng cho rằng, để tăng thanh khoản cho mua bán nợ xấu thì cần phải hình thành được một thị trường mua bán nợ, mà ở đó, người bán nợ có thể tìm được người mua và mặc cả giá, quyền sở hữu tài sản, đất đai. Thực tế, việc xử lý nợ xấu đang bế tắc do các cơ chế pháp lý cần thiết để thúc đẩy quá trình xử lý nợ xấu chưa được xây dựng đầy đủ. Quyền tài sản, nhất là quyền sở hữu gắn với đất đai, chưa được phân định rõ ràng, dẫn tới việc đưa cơ chế thị trường vào quá trình định giá và xác định người mua gặp nhiều vướng mắc.

Bởi vậy, các tổ chức tín dụng vẫn chưa thể bán được nợ xấu cho chủ thể khác. Thời gian xử lý tài sản đảm bảo thông qua con đường xử lý qua tòa mất quá nhiều thời gian nhưng vẫn rủi ro cho ngân hàng.

Chia sẻ về việc khó thu hồi nợ, ông Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch HĐQT Vietinbank cho rằng, với khung pháp lý hiện nay thì việc thu hồi nợ rất khó khăn nếu như khách hàng không trả được nợ.

“Nhiều địa bàn khách hàng có tài sản nhưng không thu hồi được, như cho vay làng nghề vậy, dân có tiền cũng không trả, nên việc phát mại khó khăn, người dân không hợp tác. Hay như tại địa bàn Hải Phòng, có doanh nghiệp vẫn kinh doanh bình thường cũng không chịu trả nợ mặc dù cơ quan thi hành án vào cũng không làm gì được”, ông Thắng bức xúc.

Theo ông Thắng, việc xử lý nợ xấu, Ngân hàng Nhà nước phải trực tiếp chủ trì phối hợp với các bộ ngành, như bộ tài chính, bộ công an, bộ tư pháp để xử lý tài sản đảm bảo, hoàn thiện khung pháp lý để bán đầu giá tài sản, thu hồi nợ…

Đồng quan điểm này, ông Lê Công, Tổng giám đốc MB cho hay: Để xử lý dứt điểm và có hiệu quả các khoản nợ xấu, các ngân hàng thương mại phải nỗ lực, thu hồi nợ xấu, trích lập dự phòng rủi ro, phối hợp với VAMC. Tuy nhiên, Chính phủ cũng cần có các chính sách kinh tế tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, hỗ trợ thị trường, đặc biệt là thị trường bất động sản, giúp môi trường kinh tế thuận lợi hơn, góp phần cho tăng trưởng kinh tế.