Tại Văn phòng Luật sư Minh Tín những năm gần đây nhận được rất nhiều đơn đặt hàng tư vấn mở thủ tục phá sản, một trong những lý do dẫn đến yêu cầu này là do doanh nghiệp không nhận được sự hợp tác từ phía khách nợ. Tuy nhiên, ở hầu hết các Tòa thuộc nhiều tỉnh thành, ngay cả Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội, đều tỏ ra lúng túng khi áp dụng Luật Phá sản doanh nghiệp.

Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng giao thông 6 (Giao thông 6) yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với Công ty cổ phần Cavico Việt Nam khai thác mỏ và xây dựng (Cavico) tại Tòa án nhân dân TP. Hà Nội. Đại diện phía Cavico cho biết, đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản đã nộp vào tháng 5/2012 và đã được thụ lý để giải quyết.

Tuy nhiên, từ thời điểm thụ lý đến nay, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội chưa lần nào triệu tập các bên lên làm việc, một vài lần gọi điện thoại cho đại diện của Giao thông 6 lên, nhưng không phải là lên để làm việc mà lên để đề nghị rút đơn với lý do thủ tục mà Giao thông 6 đề nghị làm rất phức tạp, đồng thời Tòa án nhân dân TP. Hà Nội cũng đề nghị có thể khởi kiện bằng một vụ án dân sự khác để thủ tục đơn giản hơn.

Ông Lê Đình Việt - Giám đốc Văn phòng Luật sư Minh Tín cho biết, trong trường hợp với Cavico, vướng mắc của Luật phá sản ở chỗ, phía Cavico không hợp tác với tòa mà Luật Phá sản không có quy định nào, cách nào để buộc Cavico hợp tác với tòa. Triệu tập Cavico cũng không lên, không nhận giấy triệu tập cũng như bất kỳ tài liệu nào của Tòa. Như vậy Tòa gần như bó tay trong trường hợp này và cũng không có một chế tài nào buộc họ phải thực hiện.

“Người ta không hợp tác nên cũng không thể biết người ta mất hay còn khả năng thanh toán. Và Luật Phá sản doanh nghiệp cũng không có quy định buộc doanh nghiệp bị yêu cầu tuyên bố phá sản phải hợp tác để chứng minh điều này” - ông Việt nói.

“Đối với những trường hợp bị yêu cầu mở thủ tục phá sản mà không hợp tác cần có chế tài nhất định, thậm chí là chế tài về mặt hình sự, hành chính. Tức là ở đây phải có sự thống nhất, một mối liên hệ giữa Luật phá sản với Luật Hình sự, Luật Tố tụng dân sự, Luật Doanh nghiệp” - ông Việt khuyến nghị.

Đối với nghĩa vụ chứng minh bên kia mất khả năng thanh toán, ông Việt cho biết, mặc dù Luật Phá sản cũng quy định thế nào là mất khả năng thanh toán hay thế nào là lâm vào tình trạng mất khả năng thanh toán…, nhưng khi vận dụng ở Tòa thì chưa khách quan, chưa sát với thực tế.

“Tòa thường yêu cầu doanh nghiệp bị mở thủ tục phá sản xuất trình báo cáo tài chính. Và cũng chỉ dựa trên báo cáo tài chính của doanh nghiệp để kết luận doanh nghiệp có lâm vào tình trạng phá sản hay không mà không hề có đơn vị trung gian nào đứng ra đánh giá tính sát thực của báo cáo tài chính đó” - ông Việt nói.  

Dẫn giải về tình huống này, ông Việt cho biết đến trường hợp của Công ty cổ phần Gas Petrolimex yêu cầu mở thủ tục phá sản đối với Công ty cổ phần Bao bì kim loại Vinacans lên Tòa án Nhân dân tỉnh Bắc Ninh. Mặc dù được thụ lý án chỉ sau vài ba tháng nhưng Tòa án Nhân dân tỉnh Bắc Ninh ra quyết định không mở thủ tục phá sản đối với Vinacans với lý do báo cáo tài chính của đơn vị này thể hiện Vinacans vẫn hoạt động bình thường, không mất khả năng thanh toán…