Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), trong năm 2018, khoảng 35,5 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài (FDI ) đăng ký đầu tư vào Việt Nam, trong đó riêng vốn đăng ký vào bất động sản đạt trên 6,6 tỷ USD, đứng thứ 2 trong các lĩnh vực thu hút nhiều vốn FDI nhất.

Báo cáo Chỉ số minh bạch bất động sản toàn cầu mới phát hành của JLL cũng cho thấy, Việt Nam đang là một trong những điểm đến được ưa thích cho dòng vốn đầu tư nước ngoài tại Đông Nam Á, nhờ chủ động cải thiện vấn đề minh bạch trong thị trường bất động sản. Trong đó, dòng vốn hiện thực hóa các giao dịch mua bán sáp nhập (M&A) ngày càng lớn.

Nhiều thương vụ “khủng”

Thị trường bất động sản Việt Nam năm 2018 đã chứng kiến một loạt các thương vụ M&A lớn, mở đầu là việc “ông lớn” Nomura Real Development mua lại 24% cổ phần của Sun Wah - tòa nhà văn phòng hạng A thuộc khu vực trung tâm TP. Hồ Chí Minh.

Trong phân khúc nhà ở thương mại, một đại gia bất động sản khác là Frasers Property đã công bố việc ký kết hợp đồng mua cổ phần điều kiện với Công ty TNHH Bất động sản Trần Thái, để mua lại 75% vốn phát hành của Công ty CP Bất động sản Phú An Khang (PAK,) và Công ty CP Bất động sản Phú An Điền (PAD). Dự kiến, PAK và PAD sẽ đảm nhận việc phát triển các dự án dân cư kiêm thương mại tại Quận 2 và quận Thủ Đức của TP. Hồ Chí Minh.

Trong số những giao dịch đáng chú ý còn có việc Keppel Land thoái vốn cổ phần trong dự án phát triển bởi Công ty CP Quốc Lộc Phát tại Quận 2, TP. Hồ Chí Minh.

Tại Hà Nội, ở phân khúc nhà ở, tháng 3/2018, CapitaLand cũng đã công bố mua lại khu đất 0,9ha tại quận Tây Hồ, Hà Nội có giá trị khoảng 685 tỷ đồng. Không lâu sau đó, trong quý III/2018, đại gia này tiếp tục thâu tóm khu đất rộng 6ha tại phường Bình Trưng Đông, quận 2, TP. Hồ Chí Minh có giá trị 1.380 tỷ đồng. Dự án này sẽ cung cấp cho thị trường hơn 100 đơn vị nhà ở, dự kiến hoàn thành vào năm 2021.

Bà Khanh Nguyễn, Giám đốc bộ phận thị trường vốn tại JLL Việt Nam nhận định, những chính sách khuyến khích đầu tư của Chính phủ, những tín hiệu lạc quan của kinh tế trong nước… đã tạo động lực khiến Việt Nam trở thành một điểm đến hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản.

Việc Việt Nam đã và đang chủ động cải thiện vấn đề minh bạch trong thị trường bất động sản cũng là một trong những yếu tố khiến “sân chơi” này thu hút nhiều doanh nghiệp ngoại.

Khối nội đang dẫn dắt

Dù diễn biến thị trường cho thấy, các nhà đầu tư nước ngoài đang rất quan tâm và ngày càng rót tiền nhiều vào thị trường bất động sản Việt Nam nhưng theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.Hồ Chí Minh, chính các doanh nghiệp nội mới là những nhân tố “dẫn dắt” cuộc chơi.

Sau một loạt các thương vụ “thâu tóm” ấn tượng của một số doanh nghiệp nội trong phân khúc bất động sản cao cấp tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, có thể thấy cuộc chơi M&A đã không còn là sân chơi của riêng doanh nghiệp ngoại.

Đáng chú ý nhất là thông tin Tập đoàn Berjaya (Malaysia) mới đây cho biết, họ đã bán 75% cổ phần của T.P.C Nghi Tam Village, công ty sở hữu khách sạn InterContinental Hanoi Westlake cho Công ty TNHH Phát triển Du lịch khách sạn Hà Nội – một doanh nghiệp được cho là thành viên của Tập đoàn BRG. Giá trị của giao dịch theo công bố từ Berjaya là khoảng 46,9 triệu USD (gần 1.069 tỷ đồng).

Bắt đầu vào Việt Nam từ năm 2007, Berjaya là chủ một loạt dự án bất động sản lớn như khách sạn Sheraton Hà Nội, khách sạn Berjaya Long Beach Phú Quốc. Năm ngoái, Berjaya đã bán cổ phần tại các dự án lớn nhất trong danh mục tài sản là dự án Trung Tâm Tài Chính Việt Nam (BVFC) và Dự án Làng đại học Berjaya Việt Nam (BVIUT) tại TP. Hồ Chí Minh cho bên mua cũng là nhà đầu tư trong nước.

Các doanh nghiệp nội cũng đang có phần “lấn lướt” các doanh nghiệp ngoại không chỉ về số lượng mà còn ở giá trị các thương vụ M&A. Nhiều chuyên gia nhận định, đây có thể là xu hướng của M&A bất động sản trong năm 2019.

Điển hình có các thương vụ như Công ty CP Địa ốc Phú Long – công ty chuyên phát triển dự án bất động sản của tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, mua lại 50% cổ phần tại Công ty An Khánh JVC – chủ đầu tư dự án Splendora. 50% cổ phần này Phú Long mua lại từ Công ty xây dựng Posco E&C (Hàn Quốc). Hay gần đây là Tổng công ty Xây dựng Thanh Hóa được tư vấn mua lại Khu phức hợp Sky Park Residences tại quận Cầu Giấy, Hà Nội từ Licogi 16 với giá trị chuyển nhượng 143 tỷ đồng; Tập đoàn Phát triển hạ tầng và bất động sản Việt Nam (VIPD) bỏ ra gần 10.000 tỷ đồng để mua lại Vincom Centre A của Vingroup; VinaCapital bán lại Khách sạn Legend Saigon, Sheraton Nha Trang và Movenpick Saigon; Novaland bỏ ra hơn 3.000 tỷ đồng để thâu tóm 3 dự án bất động sản tại TP. Hồ Chí Minh…

Lý giải về làn sóng các doanh nghiệp nội đang dẫn dắt thị trường, ông Nguyễn Công Ái, Phó Tổng giám đốc KPMG - đơn vị từng tư vấn cho nhiều thương vụ M&A đình đám cho rằng, các tập đoàn kinh tế tư nhân trong nước không chỉ thông thạo văn hóa kinh doanh trong nước mà còn chứng tỏ được năng lực mạnh mẽ về cũng như tài chính ở tầm nhìn xa, hiểu biết về môi trường kinh doanh quốc tế.