Mạnh tay với doanh nghiệp đa cấp vi phạm
Gần đây, Bộ Công Thương đã tăng cường kiểm tra, quản lý và rút phép hàng loạt doanh nghiệp vi phạm, không đủ điều kiện bán hàng đa cấp. Trong năm 2017, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan liên quan tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra hoạt động bán hàng đa cấp trên toàn quốc.
Sự kiện Cục Quản lý Cạnh tranh tiếp tục thông báo chấm dứt hoạt động kinh doanh của 2 doanh nghiệp đa cấp là Công ty TNHH Triwonder International và Công ty TNHH Isagenix Việt Nam cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của cơ quan này trong việc chấn chỉnh lại hoạt động của các công ty đa cấp vốn lâu nay khiến dư luận hết sức băn khoăn.
Theo các chuyên gia kinh tế, hoạt động bán hàng đa cấp là phương thức kinh doanh tuy không mới ở Việt Nam, song luôn tiềm ẩn những nguy cơ gây mất ổn định môi trường kinh doanh, cũng như thiệt hại nặng về kinh tế cho người tham gia.
Trong quá trình đăng ký hoạt động và tổ chức bán hàng đa cấp, bên cạnh những doanh nghiệp chân chính vẫn còn không ít đơn vị lợi dụng kẽ hở, chưa đồng bộ của pháp luật trong quản lý để thực hiện các hoạt động kinh doanh trái phép, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người tham gia. Hoạt động bán hàng đa cấp có nhiều biến tướng, ảnh hưởng đến người dân tham gia mạng lưới.
Theo Cục Quản lý cạnh tranh, các vi phạm phổ biến, gồm vi phạm của các doanh nghiệp đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp; vi phạm của các doanh nghiệp tuy có bán hàng theo phương thức đa cấp nhưng chưa được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động hoặc sử dụng phương thức đa cấp để kinh doanh dịch vụ hoặc huy động tài chính.
Gần đây, Bộ Công Thương đã chỉ đạo các cơ quan quản lý, địa phương tăng cường kiểm tra, quản lý và rút phép hàng loạt doanh nghiệp vi phạm, không đủ điều kiện bán hàng đa cấp. Trong đó, chỉ riêng trên địa bàn Thủ đô, từ đầu năm đến cuối tháng 12/2016, Sở Công Thương TP. Hà Nội đã thanh tra 6 doanh nghiệp; Phối hợp cùng các sở, ngành, quận, huyện kiểm tra 45 doanh nghiệp, 5 cơ sở kinh doanh là địa điểm hoạt động bán hàng đa cấp...
Qua kiểm tra, Sở Công Thương TP. Hà Nội cũng đã kiến nghị Cục Quản lý cạnh tranh thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp của 2 doanh nghiệp; Phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính đối với 19 doanh nghiệp và 5 cơ sở kinh doanh.
Tuy nhiên, Bộ Công Thương cũng thừa nhận rằng, kiểm soát xử lý vi phạm trong hoạt động kinh doanh đa cấp không đơn giản do lợi nhuận quá lớn. Trước năm 2016, vì một số lý do khách quan và chủ quan, công tác quản lý hoạt động bán hàng đa cấp đạt hiệu quả chưa cao.
Nguyên nhân được chỉ ra là do các quy định pháp luật điều chỉnh hoạt động bán hàng đa cấp mặc dù đã được sửa đổi theo hướng thắt chặt quản lý nhưng vẫn chưa thể kiểm soát được các hình thức lách luật tinh vi, phức tạp của các đối tượng lợi dụng hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp để trục lợi.
Bên cạnh đó, do hoạt động bán hàng đa cấp diễn ra trên cơ sở phương thức truyền miệng và không có địa điểm cố định nên công tác quản lý và phối hợp giữa cơ quan quản lý ở trung ương và địa phương gặp nhiều khó khăn và chưa thực sự chặt chẽ, hiệu quả.
Năm 2017, Bộ Công Thương cho biết, sẽ triển khai sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các Nghị định của Chính phủ về xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp.
Việc tăng cường các chế tài xử phạt cũng sẽ được triển khai theo hướng tiếp tục kiến nghị cơ quan chủ trì nghiên cứu, bổ sung quy định về tội phạm liên quan đến hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp vào Bộ luật Hình sự 2015.
Bên cạnh đó, sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan liên quan tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra hoạt động bán hàng đa cấp trên toàn quốc.
Hiện nay, Bộ Công Thương đang công bố dự thảo Tờ trình Chính phủ và dự thảo Nghị định liên quan đến kinh doanh hàng đa cấp để lấy ý kiến đóng góp rộng rãi của các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và đông đảo người dân trong và ngoài nước.
Mới đây, trong công tác quản lý, Bộ Công Thương cũng đề nghị các doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp thực hiện nghĩa vụ báo cáo định kỳ năm 2016 và gửi về Cục trước ngày 15/01/2017.
