Mở cửa bầu trời và những cái “khó” của doanh nghiệp hàng không
(Tài chính) Theo lộ trình "mở cửa bầu trời" và chủ trương của Chính phủ, cuối năm nay thị trường hàng không khu vực ASEAN sẽ là thị trường chung. Tuy nhiên, đứng trước cơ hội đó, các hãng hàng không Việt Nam lại đang đối mặt với nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng, chất lượng dịch vụ…
Tại Hội nghị tháo gỡ khó khăn cho các hãng hàng không Việt Nam năm 2015 sáng 19/3, theo ông Dương Trí Thành, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Hàng không Việt Nam-Vietnam Airlines (VNA), hiện Vietnam Airlines và Jetstar đang khai thác thị trường khách nội địa chiếm 65%, Vietjet Air chiếm 35%. Gần đây là hãng hàng không Hải Âu hoạt động trong lĩnh vực khai thác dịch vụ du lịch.
“Mật độ bay tăng nhanh, năng lực điều hành quản lý an toàn bay cũng tăng nhưng hạ tầng không tăng dẫn tới ách tắc. Đây là nguyên nhân chính dẫn tới chậm, hủy chuyến. Hãng hàng không bao giờ cũng mong muốn đến đúng giờ nhưng do vấn đề thời tiết, không lưu… và quan hệ với các đơn vị cung ứng dịch vụ đồng bộ từ mặt đất, kỹ thuật, xăng dầu, suất ăn đã trở thành vấn đề căng thẳng”, ông Thành cho hay.
Bên cạnh đó, về hạ tầng, ông Dương Trí Thành cho biết, tại nhà ga T1 và T2 (Nội Bài), trước đây, khi nối chuyến quốc tế, quốc nội, VNA cần 90 phút, giờ phải thêm 30 phút làm giảm khả năng nối chuyến, trung chuyển, đã có trường hợp hành khách bị lỡ nối chuyến.
“Ở sân bay Tân Sơn Nhất, vấn đề hạ tầng còn cấp bách hơn, Tết Nguyên đán Ất Mùi năm nay liên tục xảy ra ách tắc trên tuyến đường đi vào nhà ga. Có những trận mưa lớn khiến sân bay ngập lụt không có lối vào. Những nỗ lực trong thời gian vừa qua chỉ là giải pháp tạm thời, cần phải có giải pháp lâu dài là xây dựng sân bay Long Thành”, ông Thành nói.
Liên quan đến chính sách quản lý giá vé nội địa, đại diện VNA cũng bày tỏ quan điểm, đối với đường bay Hà Nội-Sài Gòn hiện nay, “Chúng tôi mong muốn Cục Hàng không Việt Nam đề xuất với Bộ GTVT cũng như Bộ Tài chính có chính sách nơi nào đã có cạnh tranh thì để cho thị trường điều tiết, người tiêu dùng tự lựa chọn và quyết định”, ông Thành bày tỏ.
Còn về phía VietJet Air, ông Nguyễn Đức Tâm, Phó Tổng Giám đốc Vietjet Air cho rằng, hãng hoàn toàn không có mặt bằng tại các sân bay, không có các công ty phục vụ mặt đất, không có công ty cung ứng trực thuộc hãng.
“Thực tế, VietJet Air là hãng hàng không duy nhất mà toàn bộ dịch vụ cung ứng tại sân bay và các cảng hàng không đều không do hãng cung cấp. Chất lượng dịch vụ dành cho khách hàng của hãng tại các cảng hàng không phụ thuộc rất nhiều vào sự phối hợp giữa các bên, từ khâu làm thủ tục cho hành khách, tiếp nhận hành lý, dịch vụ sân đỗ, trả hành lý trên băng chuyền…”, ông Tâm nhấn mạnh.
Liên quan đến nhiên liệu, ông Tạ Hữu Thanh, Giám đốc khu vực phía Bắc của Jetstar Pacific cho biết, trong 3 tháng đầu năm 2015 giá nhiên liệu bay (Jet A1) giảm sâu so với 2014, mức hiện nay khoảng 70 USD/thùng. Tuy nhiên, mức thuế nhập khẩu lại tăng lên 25% và đây là một gánh nặng tài chính đối với hãng. Ngoài ra, với chủ trương tăng thuế môi trường từ 1.000 lên 3.000 đồng/lít của Bộ Tài chính sẽ làm tăng chi phí của Jetstar trong năm 2015 khoảng 150 tỷ đồng.
Vì lẽ đó, đại diện các hãng hàng không đều kiến nghị Bộ GTVT, Bộ Tài chính xem xét giảm thuế nhập khẩu xăng dầu hàng không xuống còn 7% và đưa thuế môi trường vào cơ cấu giá vé.
Cùng nhau gỡ khó
Trả lời về các dịch vụ hàng không, ông Đỗ Tất Bình, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Cảng Hàng không Việt Nam (ACV) - đơn vị cung cấp dịch vụ mặt đất cho các hãng hàng không - cho rằng, một số dịch vụ trước đây do VNA độc quyền, sau đó ACV có mở thêm. Tuy nhiên, thực tế là cạnh tranh có lúc lành mạnh có lúc chưa, nên việc tranh khách hàng, giảm giá dịch vụ gây thiệt hại cho Nhà nước vẫn xảy ra.
“Cách giải quyết đơn giản là ngồi lại, thống nhất và phân chia thị trường”, đại diện ACV nói.
Chia sẻ với các DN, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh cho rằng, hàng không là ngành khép kín, “đầu ra” của DN này sẽ là “đầu vào” của DN kia nên sự khó khăn của các DN là khó khăn chung.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục tạo diễn đàn điều phối việc tháo gỡ khó khăn cho tất cả các DN vì gỡ khó cho DN cũng là phục vụ nhu cầu người dân. Tất cả những kiến nghị của DN sẽ được tổng hợp để Cục Hàng không nghiên cứu rồi đề xuất bổ sung vào các Nghị định, Thông tư sắp ban hành”, ông Lại Xuân Thanh nói.
Thứ trưởng Bộ GTVT Phạm Quý Tiêu khẳng định Bộ sẽ tiếp thu các kiến nghị của DN để hoàn thiện các văn bản pháp luật hiện nay. “Các DN hãy tham gia sát cánh với Bộ GTVT, mặc dù còn nhiều ý kiến trái chiều nhưng nếu có tiếng nói của các DN chúng tôi sẽ tiếp thu”, Thứ trưởng đề nghị.