Mỹ và Mexico với cuộc chiến chống rửa tiền của cartel ma túy
Bộ Tài chính Mỹ cho biết băng nhóm ma túy (cartel) Sinaloa sử dụng nhà hàng bar sang trọng Numero Uno ở Mexico City cùng với một mạng lưới nhiều công ty khác nhau từ trại chăn nuôi gia súc cho đến cửa hiệu cung cấp văn phòng phẩm; hoặc thu mua và xuất khẩu trái cây, vải vóc và đồ chơi, cuối cùng hoàn tất mọi thủ tục giấy tờ để biến tiền bẩn ma tuý thành tiền sạch một cách hợp pháp.
Đó là phương pháp rửa tiền nhanh nhất và chắc chắn nhất được các cartel ma tuý chọn, thay vì những chiếc xe tải chở tiền mặt dễ bị phát hiện.
Bất chấp việc bị Mỹ xếp vào danh sách tổ chức rửa tiền bẩn, nhà hàng bar cao cấp Numero Uno vẫn mở cửa kinh doanh hàng ngày như không có chuyện gì xảy ra. Thực ra, nhiều bình phong của hoạt động buôn lậu ma tuý vẫn mở cửa bình thường quanh Mexico, bất chấp mọi nỗ lực từ phía Mỹ và giới quan chức Mexico nhằm đóng cửa chúng.
Theo phân tích của chuyên gia, việc cắt đứt con đường tuồn tiền bất hợp pháp vào hệ thống ngân hàng và các doanh nghiệp hợp pháp khác là yếu tố then chốt để chiến thắng trong cuộc chiến tranh đẫm máu chống mạng lưới cartel ma tuý ở Mexico. Mỹ cũng có luật cấm doanh nghiệp nước này làm ăn với 300 cá nhân và 180 công ty mà Cơ quan kiểm soát tài sản nước ngoài của Bộ Tài chính Mỹ đánh giá là có sự liên kết với cartel ma tuý Mexico.
Để đối phó với lệnh hạn chế sử dụng đồng tiền Mỹ trên lãnh thổ Mexico, các cartel ma tuý chọn con đường kinh doanh hàng hoá hợp pháp xuyên biên giới để rửa sạch những đồng tiền bẩn. Chính quyền Mỹ và Mexico nhận định cách rửa tiền thông qua kinh doanh của bọn tội phạm ma tuý là thông minh nhất, khó phát hiện và đem lại lợi nhuận hàng tỷ USD cho chúng.
Bằng cách chuyển đổi một lượng lớn tiền mặt thành hàng hoá như cà chua hay những súc vải Trung Quốc để bán lại ở Mexico hay xuất khẩu sang Mỹ và Colombia, cartel ma tuý cùng lúc đạt được hai mục tiêu - chuyển số tiền kiếm được trở về nhà để thanh toán các hoá đơn rồi sau đó mua ma tuý, đồng thời chuyển đổi USD thành đồng peso thông qua giao dịch tương đối dễ giải thích với chính quyền.
Từ lâu được các cartel Colombia sử dụng, phương pháp rửa tiền này phổ biến rộng sang bọn tội phạm ma tuý Mexico sau khi chính quyền nước này quy định hạn chế sử dụng USD (để mua những sản phẩm đắt tiền như là bất động sản hay tàu thuyền) trong nỗ lực chống rửa tiền.
Chính quyền Mỹ và Mexico nhận định phương pháp rửa tiền thông qua kinh doanh hợp pháp của các cartel Mexico là chiến thuật hết sức hiệu quả đồng thời gây khó khăn cho việc điều tra truy tố bọn chúng ra trước pháp luật.
Đi tiên phong trong phương pháp rửa tiền bằng kinh doanh hàng hoá hợp pháp có lẽ là Blanca Cazares, người được cho là nữ hoàng rửa tiền làm sạch hàng tỷ USD cho cartel Sinaloa. Các nhà điều tra liên bang Mỹ cho rằng Cazares tổ chức kinh doanh nhập khẩu mặt hàng tơ lụa từ châu Á để rửa tiền Mỹ và chuyển đổi chúng sang đồng peso.
Thời gian sống ở vùng ngoại ô Bell phía nam Los Angeles, Cazares đã nhập khẩu hàng tấn vải châu Á về khu vực Los Angeles rồi sau đó xuất khẩu chúng đến Mexico. Khi trở lại Mexico, Cazares bán vải với giá cao bằng tiền peso thông qua chuỗi cửa hàng của bà ta ở bang Sinaloa, trung tâm của bọn tội phạm ma tuý, và 7 bang khác.
Trong những chiến dịch rửa tiền thông qua kinh doanh hợp pháp của cartel ma tuý, thường có bóng dáng của quốc gia thứ 3 để che giấu tung tích của nguồn tiền bán ma tuý. Trong một chiến dịch mới nhất, bọn rửa tiền cho cartel ma tuý đã xuất khẩu từ Mỹ đến Mexico sản phẩm viên polypropylene được dùng để sản xuất đồ nhựa.
Mặt hàng xuất khẩu này đã gây nghi ngờ cho cơ quan điều tra nên cuối cùng đã bị cấm hoạt động. Theo đánh giá của cơ quan điều tra, chiến dịch xuất khẩu bị nghi ngờ rửa tiền khoảng 1 triệu USD vào mỗi 3 tuần.
Hoạt động rửa tiền của cartel ma tuý khiến chính quyền cực kỳ khó phát hiện, nhất là khi mà giao dịch thương mại hợp pháp giữa Mỹ và Mexico đang ngày càng tăng - hiện nay gần 400 tỷ USD một năm, theo đánh giá của Shannon O'Neil, chuyên gia về Mexico ở Hội đồng quan hệ đối ngoại đặt trụ sở ở Mỹ. Chính quyền Mexico chậm hành động trước mưu đồ rửa tiền thông qua kinh doanh hợp pháp của cartel ma tuý bởi vì tính quá mới mẻ và khó phát hiện của nó.
Để đối phó với phương pháp rửa tiền này, Mỹ có ký kết hiệp ước chia sẻ dữ liệu hải quan với 7 quốc gia, trong đó bao gồm Mexico và đặc vụ Mỹ đã bắt đầu chương trình huấn luyện đặc biệt cho thanh tra hải quan Mexico.
Sự gia tăng đáng kể hoạt động rửa tiền thông qua kinh doanh hợp pháp của cartel ma tuý hiện nay đã cho thấy các ông trùm ma tuý - nằm trong số những doanh nhân xuyên quốc gia lão luyện nhất thế giới - đã phát triển thành công một hệ thống mới cho phép thu về lợi nhuận tối đa đồng thời qua mặt dễ dàng đội quân đặc vụ liên bang được triển khai để chống lại chúng ở hai bên biên giới Mỹ và Mexico.
