Tuy nhiên, cũng theo góc nhìn của các chuyên gia kinh tế thì khó khăn vẫn nhiều hơn và sẽ còn kéo dài.

Mục tiêu năm sau cao hơn năm trước

Thứ trưởng Đào Quang Thu báo cáo, trong bối cảnh kinh tế thế giới từ năm 2011 đến nay liên tục diễn biến phức tạp làm lộ rõ những yếu kém vốn có của nền kinh tế vốn đã dồn tích lại từ lâu. Nhưng nhờ có những chính sách kịp thời, kinh tế vĩ mô cơ bản đã ổn định, lạm phát được kiểm soát, kinh tế dần phục hồi, tăng trưởng đạt mức khá cao.

Chất lượng tăng trưởng được nâng lên một bước. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư được cải thiện. Nhiệm vụ tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng đã đạt được những kết quả bước đầu. Các đột phá chiến lược được triển khai đồng bộ, tích cực và đã thu được một số kết quả bước đầu. Văn hóa xã hội tiếp tục được quan tâm, an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống nhân dân được cải thiện…

Tuy nhiên, báo cáo cũng nêu lên những hạn chế: tốc độ tăng CPI vẫn cao hơn GDP; việc huy động và hiệu quả sử dụng các nguồn lực cho phát triển còn hạn chế; tỷ lệ vốn đầu tư toàn xã hội giảm; sản xuất kinh doanh còn nhiều khó khăn, doanh nghiệp (DN) khó tiếp cận vốn, sức mua chậm phục hồi, DN giải thể ngừng hoạt động còn lớn; khu vực công nghiệp tăng trưởng chậm lại; thị trường bất động sản chưa có khả năng phục hồi trong ngắn hạn tác động tiêu cực tới các ngành xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng…

Việc tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng vẫn chưa được như yêu cầu. Nợ đọng xây dựng cơ bản chưa được giải quyết. Việc tái cơ cấu DN cũng còn chậm và khó khăn. Những kết quả bước đầu của việc thực hiện ba đột phá chiến lược chưa đủ để tạo ra sự chuyển biến về chất trong đổi mới mô hình tăng trưởng…

Trong bản báo cáo do Thứ trưởng Thu trình bày đã đưa ra mục tiêu tổng quát cho năm 2014 là “Tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, phục hồi tăng trưởng, nâng cao sức cạnh tranh gắn với tái cơ cấu nền kinh tế và thực hiện 3 đột phá chiến lược”.

TS. Vũ Tiến Lộc nhất trí là nền kinh tế đã có những điểm sáng, nhưng ông không đồng tình với nhận định của bản báo cáo, rằng “kinh tế vĩ mô cơ bản được ổn định, lạm phát đã được kiểm soát, tăng trưởng đạt mức khá cao”, vì theo ông, nguy cơ tái lạm phát cao vẫn rình rập. Ông cũng dẫn dụ: hiện chưa ai nói đến tình trạng thiểu dụng lao động. Lao động tuy còn trong sổ lương nhưng chỉ làm 1/2, 1/3 thời gian, thậm chí có khi không làm mà chỉ hưởng lương tối thiểu, chính điều này đã ẩn đi con số về tình trạng thất nghiệp. Đặc biệt, tình trạng thiểu dụng ở nông thôn cũng rất lớn”.

Hay như theo báo cáo của Bộ KH-ĐT thì tình hình DN có vẻ lạc quan hơn nhưng vẫn chưa rõ nét, vẫn chưa thấy số DN ngừng là bao nhiêu, trong khi Bộ Tài chính thì nói là có 48.000 DN giải thể trong 8 tháng qua, 66% DN khai lỗ trong quý 2 (năm ngoái là 69%), số DN báo lỗ giảm nhưng tổng số lỗ thì tăng lên so 2012, như vậy có thể hiểu đến nay số DN lớn đang khó khăn hơn.

Phục hồi nhưng chưa thoát trì trệ

“Tôi không quá bi quan. Tôi cũng thấy nền kinh tế đã có dấu hiệu phục hồi và đã có những điểm sáng nhưng nhìn chung chưa thoát khỏi giai đoạn trì trệ - TS. Trần Du Lịch lên tiếng. Theo ông, lạm phát không còn là bóng ma ám ảnh, nhưng cũng không thể chủ quan, song cũng không vì nó đáng lo mà quá thắt chặt. Ông cảnh báo: điểm tối từ 2013 sẽ chuyển tiếp cho năm 2014 là nguy cơ lạm phát cao, nợ xấu vẫn là điểm nghẽn.

Đại biểu Hoàng Đăng Quang thì yêu cầu báo cáo phải chỉ rõ nền kinh tế đang nghẽn và nghẽn chỗ nào, mức độ ra sao, đề nghị hãy dựng lại bức tranh khó khăn của nền kinh tế, làm rõ tình hình khó khăn của các ngành chủ lực và phải đánh giá tác động của chính sách đến kết quả thực hiện các nhiệm vụ của năm 2013 như thế nào.

TS. Cao Sỹ Kiêm thì “không bàn về chỉ tiêu vì niềm tin với số liệu chưa vững chắc”. Ông bàn về điều kiện để thực hiện 8 chỉ tiêu mà Bộ Kế hoạch Đầu tư đã dự thảo cho năm 2014. Ông nói mừng là năm 2013 có nhiều điểm sáng, cho thấy nền kinh tế đang xoay chuyển dần theo nguyên tắc kinh tế thị trường. Những điểm tạo tiền đề kể cả về kinh tế lẫn cách chỉ đạo và định hướng nền kinh tế chúng ta đi đến bền vững.

Thế nhưng điểm tối là 3 chỉ tiêu không đạt được trong năm 2013 lại là 3 chỉ tiêu huyết mạch quyết định đến sản xuất, đời sống đó là vấn đề tăng trưởng, đầu tư và việc làm. Đặc biệt có yếu tố quyết định đến sản xuất kinh doanh và sẽ lan sang đời sống là hệ thống DN đang co lại, phá sản tăng lên nhưng lối ra chưa thoát lắm. Năng suất thì giảm sút, đầu tư toàn xã hội rất thấp, nông và công nghiệp chậm lại và sẽ tiếp tục chi phối đến năm 2014 và chắc chắn ảnh hưởng cả tới 2015.

“Đấy là những điểm sáng tối quyết định đến việc thực hiện kế hoạch năm 2014 và 2015. Cho nên 2014 theo tôi còn rất khó khăn và sản xuất phục hồi chậm”.