Việc thiếu máy bay có nguy cơ khiến vé máy bay trong dịp cao điểm hè sắp tới khan hiếm và đắt đỏ hơn.

Vừa qua, Hãng hàng không Bamboo Airways đã quyết định dừng khai thác 3 máy bay Embraer E190 để tái cơ cấu, cắt giảm chi phí. Theo đó, Hãng dừng khai thác các đường bay Hà Nội-Huế/Đồng Hới/Côn Đảo và Thành phố Hồ Chí Minh-Đồng Hới/Côn Đảo; đường bay thẳng Hà Nội-Côn Đảo dừng khai thác từ hôm nay, 1/4.

Từ tháng 9/2023, nhà sản xuất động cơ Pratt&Whitney (PW) đã thông báo về việc phải thực hiện việc triệu hồi động cơ PW1100 trên toàn thế giới để thực hiện việc kiểm tra và sửa chữa chuyên sâu nhằm khắc phục lỗi sản xuất.

Tại Việt Nam, việc nhà sản xuất PW yêu cầu triệu hồi 42 tàu bay A321Neo của các hãng Vietnam Airlines, VietJet đã khiến ngành hàng không Việt Nam rơi vào tình trạng thiếu hụt đội máy bay khá trầm trọng. Việc triệu hồi động cơ sẽ làm các tàu bay trên phải dừng khai thác trong năm 2024 và năm 2025 (thời điểm dừng máy bay bắt đầu từ tháng 1/2024).

“Tính đến hết ngày 31/3, đội bay của Việt Nam có 205 tàu bay; đang khai thác 159 tàu, 20 tàu đang bảo dưỡng thiết bị định kỳ và 26 tàu phải tháo động cơ để kiểm tra, sửa chữa theo yêu cầu của nhà sản xuất động cơ. Từ nay đến cuối năm, toàn bộ 42 tàu bay của các hãng hàng không Việt Nam sẽ phải dừng hoạt động để khắc phục lỗi động cơ của nhà sản xuất.

Thời gian để hoàn thành sửa chữa, khắc phục động cơ bình thường mất khoảng 18 tháng, tuy nhiên, số lượng máy bay trên thế giới bị lỗi động cơ rất lớn, khiến chuỗi cung ứng của nhà sản xuất bị đứt gãy.

Dự báo, phải đến hết năm 2026, thậm chí sang đầu năm 2027, động cơ bị lỗi của các hãng Việt Nam mới hoàn thành việc khắc phục và trở lại hoạt động bình thường”, ông Đinh Việt Thắng cảnh báo.

Thêm vào đó, do đứt gãy chuỗi cung ứng, cùng một số hãng hàng không phải tái cơ cấu nợ, khiến giá thuê tàu bay trên thế giới bị đẩy vọt lên rất cao và khan hiếm máy bay, rất khó thuê.

Các yếu tố trên sẽ tác động trực tiếp đến lực lượng vận tải, quy mô đội máy bay và tải cung ứng trên các đường bay nội địa, quốc tế trong năm 2024, 2025. Theo tính toán, dịp cao điểm hè này, tổng tải thị trường cần khoảng 24 triệu ghế.

Để xử lý tình trạng thiếu hụt và đáp ứng nhu cầu thị trường, Cục Hàng không Việt Nam đã yêu cầu các hãng hàng không chủ động kế hoạch khai thác và có phương án dự phòng bổ sung số lượng máy bay bị thiếu hụt do dừng bay.

Bên cạnh đó, Cục cũng yêu cầu các đơn vị liên quan rà soát lại các quy trình để giảm thời gian quay đầu máy bay tại sân bay (cố gắng từ 45 xuống còn 35 phút), tăng thời gian bay đêm và đưa tàu bay thân rộng vào khai thác.

Ông Đặng Anh Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Vietnam Airlines cho biết thêm, theo kế hoạch, trong tháng 5 tới, hãng sẽ tiếp nhận máy bay thân rộng thứ 30, mặc dù trước đó, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, hãng đã đàm phán với Tập đoàn Boeing lùi thời gian nhận tàu. Song trước tình huống phát sinh, các bên đã đàm phán lại và đẩy nhanh tiến độ giao tàu, kịp thời đưa vào phục vụ dịp cao điểm hè.

Ngoài ra, hãng cũng cố gắng đàm phán, thương thảo với các hãng cho thuê để có đội tàu bay 4 chiếc “thuê ướt” (thuê ngắn hạn đội bay hoàn chỉnh) khai thác trong dịp cao điểm hè. Trước đây, thông thường hãng để 2-3 máy bay dự phòng tình huống phát sinh, tuy nhiên, trước tình hình khan hiếm, hãng đã táo bạo áp dụng giải pháp không để máy bay dự bị (hoặc chỉ bố trí thời gian 1/2 chiếc) nhằm tăng số lượng máy bay khai thác và sản lượng hành khách.

Bên cạnh đó, trước dư luận phản ánh tình trạng giá vé máy bay tăng cao, ông Tuấn khẳng định, đến hết quý I, giá vé máy bay bình quân nội địa chỉ bằng 76% so mức giá trần quy định. Đơn cử, đường bay Thành phố Hồ Chí Minh-Vân Đồn chỉ bằng 43%, ngay cả đường bay du lịch Hà Nội-Phú Quốc giá vé cũng chỉ bằng 84% mức giá trần.

Trong thực tế, giá vé hiện tại đúng là tăng cao hơn so với thời điểm dịch COVID-19 và trước năm 2019, song các yếu tố chi phí đầu vào như nhiên liệu, vật tư, cùng nhiều yếu tố khác tăng rất cao đã khiến giá vé tăng. Hãng cũng rất cân nhắc khi áp dụng việc tăng giá để tránh gây xáo trộn trong đời sống xã hội.

Trước đó, để hạn chế ảnh hưởng đối với hành khách tham gia vận tải hàng không, Bộ Giao thông vận tải đã chỉ đạo Cục Hàng không Việt Nam yêu cầu các hãng khẩn trương nghiên cứu, xây dựng kế hoạch khai thác, bổ sung máy bay nhằm duy trì lực lượng vận tải, nhất là dịp nghỉ lễ 30/4, 1/5 và giai đoạn cao điểm hè sắp tới.