Theo báo Washington Post ngày 14/4 (giờ địa phương), Văn phòng Quản lý và Ngân sách Nhà Trắng (OMB) đề xuất mức phân bổ ngân sách năm tài khóa 2026 cho Bộ Ngoại giao Mỹ là 28,4 tỷ USD. Con số này thấp hơn ngân sách năm 2025 khoảng 27 tỷ USD, tương đương mức giảm lên đến 48%.

Năm tài khóa 2026 ở Mỹ bắt đầu từ ngày 01/10/2025 và kết thúc ngày 30/9/2026. Đây là mức đề xuất của OMB và có thể được Ngoại trưởng Marco Rubio và các lãnh đạo bộ này yêu cầu chỉnh sửa, trước khi được trình cho Quốc hội Mỹ phê duyệt vào cuối tháng này.

Đáng chú ý, con số 28,4 tỷ USD nói trên bao gồm cả ngân sách cho Bộ Ngoại giao và Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID). Trong các năm tài khóa trước, USAID là một cơ quan độc lập, có ngân sách riêng biệt với Bộ Ngoại giao.

Việc Nhà Trắng đề xuất cắt giảm 48% ngân sách Bộ Ngoại giao Mỹ cho thấy mức cắt giảm dành riêng cho Bộ Ngoại giao Mỹ có thể còn sâu hơn mức giảm 48% được công bố và Nhà Trắng chính thức xem USAID là một bộ phận trực thuộc Bộ Ngoại giao.

Nhà Trắng cũng sẽ cắt 54% ngân sách cho hoạt động viện trợ nhân đạo và 55% ngân sách tài trợ y tế toàn cầu. Đặc biệt, gần 90% ngân sách tài trợ cho các tổ chức quốc tế bị cắt bỏ. OMB đề xuất không chi một đồng nào cho Liên hợp quốc, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và 20 thiết chế khác.

Bên cạnh đó, một số tổ chức vẫn nhận tiền từ Washington cũng bị cắt quy mô tài trợ, bao gồm Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAA).

OMB đồng thời đề xuất loại bỏ các chương trình hợp tác giáo dục và văn hóa do Bộ Ngoại giao quản lý, bao gồm chương trình Fulbright được thiết lập từ năm 1946.

Theo một phần của kế hoạch của OMB, chính quyền Washington cân nhắc đề xuất đóng cửa ít nhất 27 phái bộ Mỹ chủ yếu ở châu Phi và châu Âu, trong đó có 10 sứ quán, còn lại là lãnh sự quán. Điều đó có nghĩa Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ tiến hành cải tổ, tinh gọn bộ máy, kéo theo là hàng chục nghìn nhân viên của bộ này sẽ bị sa thải.

Dù chưa chính thức được đưa ra Quốc hội Mỹ xem xét, song việc cắt mạnh tay ngân sách đối ngoại được cho là sẽ vấp phải sự phản đối từ một lượng lớn nghị sĩ nước này. Các khoản viện trợ nhân đạo từ lâu đã được xem là công cụ giúp Mỹ duy trì quyền lực mềm và sức ảnh hưởng lên các đối tác. Do đó, không ít quan chức lo ngại việc chấm dứt chương trình này sẽ làm suy yếu vị thế của Mỹ.

Tuy nhiên, một bộ phận đông đảo chính trị gia cho rằng việc siết chặt ngân sách với các chương trình tài trợ quốc tế là cần thiết. Nhiều chương trình tài trợ quốc tế của Mỹ bị cáo buộc không minh bạch, thiếu hiệu quả và không thể chứng minh dòng tiền đã đến tay mục tiêu đề ra.