Nhận diện các mặt hàng nông nghiệp xuất khẩu sang thị trường EAEU
Với gần 90% dòng thuế được cắt, giảm thuế quan nhập khẩu, trong đó 59,3% xóa bỏ ngay khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) có hiệu lực. Đây được xem là lợi thế lớn cho Việt Nam trong việc cạnh tranh với các nước khác trên thế giới khi xuất khẩu hàng hóa vào thị trường EAEU.
Sau hơn hai năm đàm phán, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-Liên minh Kinh tế Á-Âu (Hiệp định Việt Nam-EAEU) đã chính thức được ký kết vào ngày 29/5/2015 và có hiệu lực từ ngày 5/10/2016, với cam kết cắt, giảm 90% dòng thuế.
Theo phân tích của các chuyên gia nông nghiệp, một số mặt hàng nông, lâm sản ít hưởng lợi. Đó là trong Hiệp định, đối với mặt hàng gạo, Liên minh chỉ cho Việt Nam mức hạn ngạch xuất khẩu là 10.000 tấn/năm với thuế suất 0% và áp dụng mức thuế suất tối huệ quốc (MFN) ngoài hạn ngạch thay vì 0%. Như vậy lợi thế cho gạo là không nhiều, bên cạnh đó nhu cầu của các nước thuộc Liên minh tùy theo sản lượng hàng năm, không theo quy luật ổn định.
Về mặt hàng chè, hiệp định không cam kết giảm thuế đối với chè xanh đóng gói dưới 3 kg. Cà phê, hồ tiêu chỉ áp dụng thuế 0% với nguyên liệu thô từ Việt Nam. Như vậy có thể thấy, các mặt hàng chè, hồ tiêu và cà phê, những thế mạnh của Việt Nam, muốn xuất khẩu mang lại giá trị cao thì phải chế biến sâu, nhưng các sản phẩm này chỉ được hưởng lợi thuế 0% ở những sản phẩm thô, còn chế biến sâu không được hưởng lợi.
Đại diện Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam cho biết, thị trường Nga rất tiềm năng cho ngành hồ tiêu. Nhưng khó khăn trong vấn đề thanh toán, đa phần các DN trong hiệp hội là các DNNVV nên việc thanh khoản chậm sẽ gây khó khăn cho các DN.
Tuy nhiên, mặt hàng thủy sản sẽ có nhiều lợi thế nhất. Trong Hiệp định Việt Nam-EAEU, đối với ngành thủy sản, phía Liên minh cam kết mở cửa có lộ trình đối với 95% tổng số dòng thuế, tối đa trong 10 năm (trong đó hơn 71% dòng thuế được xoá bỏ hoàn toàn ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực, tương đương 100% tổng kim ngạch xuất khẩu trung bình trong 3 năm từ 2010-2012 của Việt Nam vào EAEU), 5% dòng thuế còn lại là các mặt hàng Việt Nam không có thế mạnh xuất khẩu.
Ngay khi Hiệp định có hiệu lực, mức thuế suất thuế nhập khẩu thủy sản từ Việt Nam sẽ giảm từ 10% xuống còn 0%, trong đó có nhóm hàng thủy sản chế biến của Việt Nam. Về xuất xứ hàng hóa. Việt Nam đã đạt được quy tắc xuất xứ linh hoạt đối với một số sản phẩm thủy sản chế biến, đóng hộp như cá ngừ, tôm... Đây là nhóm mặt hàng mà Việt Nam còn thiếu nguyên liệu.
Với những ưu đãi kể trên, đây là cơ hội rất lớn cho DN Thủy sản Việt Nam để đẩy mạnh xuất khẩu và chiếm lĩnh thị trường EAEU.
