Để hạn chế sự ấm lên toàn cầu

Net Zero hay còn được hiểu là “Phát thải ròng bằng 0” là mục tiêu mà Việt Nam đã cam kết tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp quốc năm 2021 (COP26).

Để đạt được mục tiêu này, cả Chính phủ, các tỉnh thành, doanh nghiệp, cá nhân đều cần cam kết giảm phát thải và hỗ trợ các giải pháp cho khả năng hấp thụ carbon, tạo ra một nền kinh tế toàn cầu ít carbon hơn, bền vững hơn. 

Nhìn vào thống kê của Sở Giao thông vận tải (GTVT) Hà Nội cho thấy, hiện nay lượng phương tiện giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội khoảng 9,2 triệu phương tiện (trong đó có hơn 6 triệu xe máy cá nhân, 1,4 triệu ô tô, hơn 1,2 triệu là phương tiện từ tỉnh ngoài vào Hà Nội).

Tốc độ gia tăng phương tiện từ 4% - 5%/năm. Lượng phát thải từ các phương tiện giao thông ra môi trường lớn, nhiều phương tiện đã quá niên hạn và cũ nát… Đây là thách thức lớn đặt ra đối với giao thông Thủ đô.

Bên cạnh đó, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Hà Nội cho biết, hiện Sở TN&MT và các sở, ngành liên quan, trong đó có Sở GTVT đang chờ HĐND Thành phố ban hành nghị quyết về việc thông qua đề án “Vùng phát thải thấp” (LEZ), tiếp đó UBND Thành phố sẽ ban hành kế hoạch để triển khai.

Trong Kế hoạch này, UBND Thành phố sẽ giao cụ thể các nội dung công việc cho từng sở, ngành, quận, huyện có liên quan thực hiện các nội dung cụ thể, cùng với đó là lộ trình, thời gian thực hiện.

Về mốc thời gian bắt đầu triển khai đề án, đại diện Sở TN&MT khẳng định, bắt đầu từ 01/01/2025 - đây là thời gian và lộ trình được đưa ra trong dự thảo đề án và đã được UBND Thành phố và HĐND Thành phố thống nhất, thông qua.

Theo đó, bắt đầu từ 01/01/2025, Sở TN&MT Hà Nội sẽ phối hợp với các đơn vị có liên quan, cụ thể là quận Hoàn Kiếm, Ba Đình (2 đơn vị hành chính sẽ thực hiện thí điểm đầu tiên) để xác lập phạm vi, khu vực chọn thực hiện LEZ.

Khi thực hiện LEZ, đại diện Sở TN&MT Hà Nội cho biết, chỉ cho phép các phương tiện giao thông không phát sinh khí thải, xe cơ giới thân thiện môi trường, xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường, xe ưu tiên và phương tiện giao thông có giấy phép lưu thông của cơ quan có thẩm quyền được lưu thông trong vùng phát thải thấp.

Cơ quan chức năng cấm lưu thông các xe tải hạng nặng (xe tải, xe siêu trường, siêu trọng, xe buýt) chạy bằng dầu diesel lưu thông trong vùng phát thải thấp.

Với xe cá nhân, cơ quan chức năng hạn chế hoặc cấm xe ô tô không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4; cấm xe mô tô, xe gắn máy không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 2 lưu thông vào vùng phát thải thấp; thời gian cấm có thể theo khung giờ/ thời điểm hoặc khu vực.

Hướng tới giao thông “xanh”

Theo ông Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội Giao thông công cộng Hà Nội, để có một hệ thống giao thông “xanh”, không chỉ có phương tiện, mà còn phải đồng bộ với cơ sở hạ tầng, như hệ thống sạc cần được bố trí phù hợp, thuận tiện. Nhất là vấn đề bảo dưỡng, sữa chữa để phục vụ cho số lượng lớn phương tiện.

Ông Nguyễn Hoàng Hải cho biết, thời gian gần đây, trong việc phát triển giao thông “xanh”, thành phố đã có những đổi mới. Mạng lưới được hoàn thiện một cách tích cực, hợp lý hơn, mức bao phủ rộng rãi hơn, các phương tiện cũng được thay đổi nhiều hơn.

Loại hình mới cũng được đưa vào đó là xe buýt điện, xe CNG, đường sắt đô thị... Với những động thái đó, ông Hải cho rằng, từng bước người dân sẽ được tiếp cận với những dịch vụ mới thuận tiện hơn, văn minh hơn, góp phần làm “xanh” hơn mạng lưới giao thông Thủ đô.

Được biết, Hà Nội đã triển khai một số giải pháp trong mạng lưới giao thông vận tải hành khách công cộng của Thủ đô như: Triển khai các phương tiện CNG (xe sử dụng khí tự nhiên), buýt điện, đường sắt đô thị, xe đạp…

Hà Nội là một trong những địa phương đầu tiên của cả nước áp dụng phương tiện giao thông công cộng “xanh”, sạch, sử dụng khí hóa lỏng và sử dụng điện.

Đây chính là một trong những mục tiêu bước đầu đặt ra của Hà Nội. Hiện nay, toàn bộ mạng lưới có khoảng hơn 2.000 phương tiện xe buýt, trong đó có khoảng gần 14% là phương tiện nhiên liệu khí và phương tiện nhiên liệu điện.

Ông Vũ Hồng Trường - Tổng Giám đốc Hanoi Metro cho hay, khi sử dụng tàu điện để đi học, đi làm thì cũng đồng nghĩa với việc đóng góp vào hành động bảo vệ môi trường Thủ đô.

Cụ thể, cứ 1.000.000 giờ di chuyển bằng đường sắt đô thị thì sẽ tiết kiệm được 478.000 giờ, giảm 100 tấn khí thải và đem lại giá trị khoảng 30 tỷ đồng.

Trên cơ sở thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Sở GTVT Hà Nội cũng đã xây dựng một kế hoạch tổng thể để trình UBND Thành phố đưa ra một chiến lược dài hạn cho mạng lưới vận tải đường bộ của Thủ đô từ nay đến 2035 và 2050.

Kỳ vọng và đặt mục tiêu của Hà Nội là đến 2035 sẽ về đích Net Zero, tức là về đích trước so với Quyết định số 876/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Có thể thấy, lộ trình phát triển giao thông đường bộ “xanh” hướng đến Net Zero 2050 hiện đã tương đối rõ nét, nhưng quan trọng là sự đồng bộ của hệ thống chính sách và sự đồng lòng của người dân thì mới mong có được một kết quả xứng đáng.