Khẩn trương thúc đẩy tiến trình sắp xếp

Theo ông Nguyễn Tân Thịnh, ngày 1/6/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 80/CĐ-TTg yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương tập trung xử lý việc sắp xếp lại trụ sở, tài sản công và cơ sở hoạt động sau sáp nhập đơn vị hành chính. Mặc dù ghi nhận những nỗ lực trong thời gian qua, Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ rõ những tồn tại về tiến độ chậm và khối lượng công việc còn rất lớn. Áp lực càng gia tăng trong bối cảnh các địa phương đang triển khai mô hình chính quyền hai cấp.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã thành lập các đoàn công tác chia theo 7 cụm địa phương, nhằm trực tiếp nắm bắt tình hình thực tế, hướng dẫn triển khai, tháo gỡ khó khăn và kiểm tra tiến độ sắp xếp tài sản công. Đồng thời, Bộ phân công rõ ràng cho các Vụ, Cục trực thuộc phụ trách từng khu vực cụ thể để đảm bảo sát sao, kịp thời.

Theo ghi nhận của đoàn công tác, một số địa phương đã chủ động triển khai mô hình sắp xếp linh hoạt: Nhiều xã sau sáp nhập đã phân bổ lại trụ sở hành chính hợp lý, tận dụng trụ sở cũ làm nơi làm việc cho chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đơn vị sự nghiệp. Tuy nhiên, tình trạng triển khai chậm vẫn tồn tại ở không ít địa phương do thiếu nhân lực, chưa kiện toàn tổ chức quản lý tài sản công, hoặc còn lúng túng trong phối hợp giữa các cấp chính quyền.

Đáng chú ý, nhiều đơn vị phản ánh tình trạng thừa – thiếu tài sản cục bộ sau sáp nhập, gây khó khăn trong bố trí, sử dụng hiệu quả trụ sở và tài sản công. Điều này đặt ra yêu cầu phải xử lý dứt điểm, tránh để tài sản công bị bỏ hoang, xuống cấp, gây lãng phí và bức xúc trong dư luận.

Tại Hội nghị, Bộ Tài chính xác định ba trọng tâm lớn để làm rõ và thúc đẩy tiến trình sắp xếp tài sản công. Trọng tâm thứ nhất là đánh giá tình hình thực tế tại các địa phương, bao gồm tiến độ sắp xếp trụ sở, dự án và mức độ tiếp cận, áp dụng các văn bản hướng dẫn của Bộ; những mô hình tốt, cách làm sáng tạo sẽ được tổng hợp, phổ biến để nhân rộng.

Trọng tâm thứ hai là lắng nghe và tiếp nhận khó khăn, vướng mắc từ cơ sở. Nhiều địa phương chưa thành lập được tổ chức chuyên trách quản lý tài sản công, thiếu nhân sự hoặc đầu mối triển khai. Có nơi thiếu đất để bố trí, nơi lại thừa tài sản chưa thể đưa vào sử dụng ngay, dẫn đến lãng phí. Việc phối hợp giữa Trung ương và địa phương, cũng như giữa các cấp chính quyền, vẫn còn chưa đồng bộ.

Trọng tâm thứ ba là lấy ý kiến đóng góp cho các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật mà Bộ Tài chính đang xây dựng. Bao gồm: Hệ thống tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở, xe ô tô, thiết bị; sửa đổi, bổ sung các nghị định liên quan đến phân cấp thẩm quyền xử lý đất đai, tài sản công; và dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Đại diện Cục Quản lý công sản nhấn mạnh, sắp xếp lại tài sản công sau sáp nhập đơn vị hành chính là một trong những nhiệm vụ khó khăn và phức tạp nhất hiện nay, bởi liên quan đến nhiều quy định về ngân sách, đất đai, tài sản công và cơ chế phối hợp đa cấp.

Tuy nhiên, quan điểm chung là không thể trì hoãn hay dừng lại. Nếu không xử lý kịp thời, tài sản công sẽ nhanh chóng xuống cấp, gây lãng phí ngân sách và ảnh hưởng đến uy tín của bộ máy hành chính. Chính phủ, Bộ Tài chính cùng các cơ quan thanh tra, kiểm tra sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ, đôn đốc tiến độ tại các địa phương.

Hoàn thiện chính sách quản lý tài sản công theo hướng sát thực tiễn, đồng bộ 

Ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết, sau khi rà soát để thực hiện chủ trương phân cấp, sáp nhập và tinh gọn bộ máy hành chính, trong lĩnh vực quản lý tài sản công hiện có hơn 50 văn bản quy phạm pháp luật cần được sửa đổi, bao gồm luật, nghị định, quyết định và thông tư.

Tuy nhiên, quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy đang được các bộ, ngành, địa phương triển khai khẩn trương với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”. Do đó, các văn bản pháp lý liên quan cũng cần được ban hành nhanh chóng, đồng bộ với bộ máy tổ chức và chức năng, nhiệm vụ mới của các cơ quan. Trong bối cảnh này, nếu các bộ, ngành không tham gia góp ý một cách sát thực với tình hình sau sáp nhập và tổ chức lại, việc rà soát chính sách sau này sẽ gặp nhiều khó khăn.

Tại Hội nghị, bà Lê Thị Ngọc Lan – Phó Chánh Văn phòng Cục Quản lý công sản – cho biết, Bộ Tài chính đang đẩy nhanh việc hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, đặc biệt là quy định về tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở làm việc và xe ô tô công.

Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất điều chỉnh tăng diện tích làm việc tối đa đối với một số chức danh theo Nghị định số 152/2017/NĐ-CP, đồng thời cập nhật các chức danh mới theo Kết luận số 35-KL/TW. Việc điều chỉnh nhằm đáp ứng yêu cầu về không gian làm việc cho thiết bị, hồ sơ và tạo môi trường làm việc hiệu quả, hiện đại, bền vững.

Về xe ô tô công, Bộ Tài chính kiến nghị bỏ quy định cho phép các đơn vị đặc thù được áp dụng định mức riêng như trong Nghị định số 72/2023/NĐ-CP. Đồng thời, đề xuất bổ sung các trường hợp không phải điều chuyển xe giữa các đơn vị, như: Đơn vị sự nghiệp tự chủ chi thường xuyên, các cơ quan cấp cục, sở, ngành có biên chế trên 20 người, hoặc văn phòng cấp tỉnh.

Liên quan đến nhiệm vụ quản lý tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, Bộ Tài chính dự kiến chuyển giao nhiệm vụ này cho cấp xã. Theo đó, UBND xã sẽ giao cơ quan tài chính cùng cấp thực hiện các quyền quản lý, xử lý tài sản công theo quy định của pháp luật hiện hành.

Tại Hội nghị, đại diện các sở, ban, ngành thuộc 12 tỉnh miền núi và trung du phía Bắc đã đóng góp nhiều ý kiến thiết thực liên quan đến tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công như ô tô, trụ sở làm việc, máy móc thiết bị. Bên cạnh đó, nhiều đại biểu cũng đề cập đến việc phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực tài chính đất đai, tài sản công và đầu tư công...

Ông Nguyễn Tân Thịnh khẳng định, Bộ Tài chính sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp, tiếp tục rà soát, sửa đổi các chính sách để đảm bảo tính hợp lý, sát thực tiễn và thuận lợi cho việc triển khai trong thực tế. Việc quy định tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công cần đảm bảo hiệu quả, tránh lãng phí và phát huy tối đa giá trị sử dụng của tài sản.

“Chúng tôi cam kết, những nội dung thuộc thẩm quyền sẽ được giải quyết ngay; các vấn đề vượt thẩm quyền sẽ được báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét. Bộ Tài chính mong muốn các địa phương chủ động hơn, chia sẻ mô hình hay, sáng kiến mới để cùng tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện nhiệm vụ quan trọng này”, ông Nguyễn Tân Thịnh khẳng định.