Quản trị tài chính doanh nghiệp: Cửa thoát hiểm cho doanh nghiệp

Theo Diễn đàn Doanh nghiệp

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, bên cạnh những chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Điều quan trọng là doanh nghiệp (DN) phải có kế hoạch quản trị tài chính của riêng mình - đó là quan điểm của nhiều chuyên gia, DN.

 Quản trị tài chính doanh nghiệp: Cửa thoát hiểm cho doanh nghiệp
Các DN dù lớn hay nhỏ buộc phải lo về quản trị tài chính. Nguồn: Internet
Tuy nhiên, trên thực tế, do ảnh hưởng của suy giảm kinh tế, nhiều DN lao đao, thậm chí phá sản. Trong nhiều nguyên nhân có nguyên nhân quan trọng là năng lực quản trị trị tài chính của các DN còn yếu. Vậy, DN sẽ phải làm gì để đảm bảo dòng vốn của mình? Đây là một trong những nội dung chính của Hội thảo “Quản trị tài chính – Cửa ngách thoát hiểm cho DN” do Câu lạc bộ các nhà Công Thương Việt Nam tổ chức.

Hãy để DN tự kích cầu

Có ý kiến cho rằng, rất khó để nói chuyện quản trị tài chính như thế nào trong bối cảnh hiện nay bởi vòng luẩn quẩn không bán được hàng, không có tiền để quay vòng... Tuy nhiên, theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, điều quan trọng nhất là DN cần phải tìm hiểu thị trường rất kỹ, bên cạnh đó cần phối hợp với các ban, ngành, cơ quan chuyên môn tìm thị trường. Nhà nước sắp tới có một loạt chính sách, dùng các công cụ tài khóa để giúp nâng tổng cầu, tôi cho đây là một cơ hội rất tốt. DN cần phải nghiên cứu kỹ lĩnh vực kinh doanh của mình có nằm trong chính sách đó không và tìm cách tiếp cận.

Ngoài ra, để quản trị tài chính tốt ở giai đoạn này, trước khi đầu tư, DN cần phải nghiên cứu sâu về nhu cầu của thị trường, nên nhớ, nhu cầu có thể trì hoãn hoặc chuyển đổi được, nhưng có những loại cầu không thể trì hoãn được, chẳng hạn ăn uống, may mặc… Nhưng nếu giờ mà đầu tư vào khu giải trí cao cấp chẳng hạn thì sẽ thất bại, đây là những loại cầu mà người ta có thể trì hoãn được, thậm chí trì hoãn vô tận được.

Bên cạnh đó, cần phải trả lời câu hỏi: DN đó sẽ tiếp cận người tiêu dùng như thế nào. Nếu không giải quyết thấu đáo được thì đừng bao giờ đầu tư.

Các chuyên gia cũng cho rằng, không phải bây giờ mà bất kỳ lúc nào quản trị tài chính cũng quan trọng với một DN. Bởi nếu DN không quản trị tài chính tốt thì DN sẽ không bao giờ “thoát hiểm” được. Tài chính là mạch máu ở trong DN. Mọi dự án, mọi kế hoạch đầu tư đều không thể có lãi ngay mà nó phải có thời gian mới lãi. Những điều này DN phải cân nhắc thật kỹ, quản trị tài chính ở giai đoạn này càng trở lên quan trọng. Một yếu tố nữa là xử lý hàng tồn kho như thế nào để có tài chính, cuối cùng vẫn phải quay về là phải quảng bá, tiếp thị, chịu chi ở lĩnh vực này thì mới tháo “ngòi nổ” tồn kho được.

DN hãy tự tìm câu trả lời cho câu hỏi: DN đó sẽ tiếp cận người tiêu dùng như thế nào. Nếu không trả lời thấu đáo được thì đừng bao giờ đầu tư.

Hơn nữa, điều các DN cần nhìn nhận là Chính phủ đã có nhiều chính sách giúp DN. Vừa qua, lãi suất đã hạ và là một xu hướng chung. Nhưng DN không vay được là vì các điều kiện cho vay khó khăn. Ngoài ra, có DN có đủ điều kiện được vay nhưng cũng không vay vì tổng cầu trong thị trường không có, hàng hóa tồn kho và dừng sản xuất. Vì vậy, điều quan trọng là phải có các giải pháp khuyến khích tiêu dùng thì mới có động lực để DN vay.

Chính vì vậy, theo ông Nguyễn Sĩ Dũng, điều quan trọng là không nên áp đặt định mức chi phí coi là hợp lý để không phải tính thuế thu nhập đối với DN 10% như hiện nay, mà nên để mở rộng mức chi phí này ra, thậm chí để DN tự quyết. Bởi hãy để DN kích cầu.

Bên cạnh đó, những công trình có vốn ODA nếu thiếu một ít để giải phóng mặt bằng chẳng hạn, thì cần phải chi ngay khoản đó để giải ngân và kích cầu.

Hơn nữa, nhà nước cần cân nhắc nới lỏng chính sách tài khóa, tuy nhiên cần phải cẩn trọng lạm phát quay trở lại. Đơn cử, những công trình đã xây dựng tới 80%  thì phải khởi động xây dựng tiếp, có như vậy tổng cầu mới tăng được.

Vốn - bài toán khó trong quản trị tài chính

Ông Doãn Anh Tuấn - Ngân hàng VPBank nhận định, các ngân hàng hiện nay đang thừa vốn. Do vậy, ngân hàng sẵn sàng cho DN vay. Vấn đề là quan hệ giữa ngân hàng và DN vẫn còn những “khoảng trống”. Ngân hàng sẵn sàng hỗ trợ cho vay, tư vấn và thiết kế ra các sản phẩm phù hợp với từng đối tượng DN, trong từng hoàn cảnh khác nhau. Ngân hàng cam kết hợp tác lâu dài với các DN, DN khó khăn ngân hàng không thể quay lưng. Tuy nhiên, ông Tuấn cũng đề nghị, các DN phải có sự chia sẻ thông tin, từ đó ngân hàng sẽ thiết kế các giải pháp hỗ trợ tài chính cho DN.

Theo các chuyên gia, trong kinh tế thị trường, các DN dù lớn hay nhỏ buộc phải lo về quản trị tài chính, bởi đó là sự sống còn của mỗi DN, không chỉ tính cho 1 hay 2 năm mà phải tính cho nhiều năm. Từ đó phải phân tích thực trạng DN hiện đang khó khăn vốn nào, trong quan hệ kinh tế không chỉ có vốn vay ngân hàng mà các DN phải biết sử dụng đồng vốn của mình, nội lực của mình. Bên cạnh đó, phải tranh thủ các mối quan hệ của bạn hàng, thậm chí dùng vốn của người khác để kinh doanh. Ngược lại, DN cũng phải sẵn sàng cho người khác dùng vốn của mình. Tuy nhiên, phải trên cơ sở tổng thể lợi ích chung và phải đảm bảo được các vấn đề như: giảm chi phí, bảo toàn vốn và cân bằng quyền lợi, tăng thêm nguồn vốn… Điều quan trọng là phải thiết lập hệ thống quản trị để tính toán cho được tất cả các rủi ro trong kinh doanh có thể có để có biện pháp xử lý tình huống.

Kinh nghiệm quản trị của Traphaco

Traphaco là một trong số ít DN vẫn đứng vững, thậm chí phát triển và mua được một số DN dược yếu kém trong năm 2012 -2013 nhờ biết biến khó khăn thành cơ hội và biết quản lý dòng vốn một cách hợp lý. Theo bà Vũ Thị Thuận, Chủ tịch HĐQT công ty cổ phần Traphaco, DN này đã tận dụng cơ hội từ các chính sách của Nhà nước như: giảm lãi suất ngân hàng, DN hoạt động trong lĩnh vực được ưu tiên giảm, giãn thuế của Nhà nước…Đặc biệt là việc tăng cường quản trị, giảm tồn kho, giảm chi phí bất hợp lý nhưng không phải là giảm chất lượng bởi Traphaco hoạt động trong lĩnh vực sản xuất thuốc nên chất lượng được đặc biệt ưu tiên. Về phía DN, ngay từ đầu năm 2013, Traphaco đã phát động phong trào giảm lãng phí trong đó không chỉ giảm lãng phí tài chính mà cả giảm lãng phí thời gian, cơ hội… Nhờ những giải pháp hợp lý mà Traphaco vẫn lạc quan phát triển trong bối cảnh kinh tế khó khăn, trong khi thị trường chứng khoán giảm thì cổ phiếu của Traphaco tăng tới 4 lần trong vòng 1 năm nay, từ đó uy tín cho DN cũng ngày một tăng cao.

Một thắng lợi khác của Traphaco nhờ quản trị tài chính tốt là hoạt động M&A, chỉ trong vòng 3 năm Traphaco đã mua được 3 công ty dược phẩm ở các khu vực khác nhau, đó là công ty dược phẩm Đaklac, công ty dược Quảng Trị và công ty dược Thái Nguyên. Từ đó, diện “phủ song” của DN cũng rộng hơn.

Một bí quyết khác của Traphaco là việc quản trị tài chính cho cả hệ thống, công ty mẹ phải chi phối và có trách nhiệm với công ty con bằng tiền vốn, thị trường và công nghệ. Nếu năm 2011, Traphaco thực hiện 1000 tỉ thì năm 2012 là 1400 tỉ và 5 tháng đầu năm 2013 tăng 30%.

Bà Vũ Thị Thuận nhận định: “hầu như các DN Việt Nam chưa chú trọng tới hệ thống phân phối, thậm chí các nhà sản xuất còn phải phụ thuộc vào hệ thống phân phối nên họ bị “dìm” giá hoặc lợi nhuận. Do vậy sẽ ảnh hưởng rất lớn tới vấn đề tài chính của DN” .