Cùng với nỗ lực đầu tư cho hạ tầng công nghệ hiện tại, các ngân hàng đang có cơ hội gia tăng thêm nguồn thu, lợi nhuận từ dịch vụ thanh toán qua thẻ POS. Với hơn 14,6 triệu giao dịch được thực hiện qua POS đã đem về cho các ngân hàng tổng giá trị khoảng 75.700 tỷ đồng (tính đến hết 30/6/2014).

Tận dụng smartphone

Khi những chiếc thẻ ghi nợ nội địa (ATM), thẻ tín dụng quốc tế… đã trở nên quen thuộc, thì việc thu hút người dân tăng sử dụng thanh toán bằng thẻ cũng dễ dàng hơn. Nhất là khi, từ đầu năm 2013, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chấp thuận nâng mức phí rút tiền từ thẻ ATM và phí dịch vụ sẽ càng tăng lũy tiến, nhằm hạn chế giao dịch tiền mặt. Vấn đề là ngân hàng phải tạo thêm nhiều hình thức, đơn giản thủ tục thanh toán qua thẻ để hút khách.

Từ tháng 8/2014, 5 ngân hàng đầu tiên được NHNN chấp thuận cho triển khai dịch vụ thanh toán thẻ qua POS trên thiết bị di động (mPOS). Theo giới thiệu, với mPOS, doanh nghiệp (DN) chỉ cần sử dụng một thiết bị đọc thẻ di động (có chức năng như một máy POS, có kích thước nhỏ gọn) gắn vào smartphone là có thể chấp nhận thanh toán bằng thẻ của khách hàng ở mọi lúc, mọi nơi (áp dụng với cả thẻ quốc tế MasterCard, Visa).

Hình thức mPOS đã tận dụng được nền tảng của điện thoại thông minh, giúp các thao tác thanh toán giao dịch hàng hóa, quản lý hóa đơn, công nợ dễ dàng hơn. Sự cố đường truyền mạng, hạn chế không gian chật hẹp, hay tính cố định của máy POS… cũng được khắc phục ở hình thức mPOS.

So với các điểm đặt máy POS truyền thống như siêu thị, cửa hàng tiện ích, trung tâm thương mại, hình thức mPOS còn phù hợp và tiện lợi hơn cho các DN cung cấp dịch vụ giao hàng, thu phí tận nơi, cửa hàng bán đồ ăn nhanh, đại lý vé máy bay, hãng taxi…

Trên thực tế, hình thức thanh toán qua thiết bị di động đã được áp dụng khá phổ biến ở Hàn Quốc. Ngay cả những cửa hàng ăn uống nhỏ ở thủ đô Seoul, khách hàng có thẻ dễ dàng "quẹt thẻ" trên chiếc điện thoại di động.

Hiện các ngân hàng đang đẩy mạnh triển khai dịch vụ thanh toán thẻ qua mPOS. Vì mPOS được đánh giá là có nhiều ưu điểm, tiện lợi hơn, chi phí đầu tư thấp hơn hình thức POS.

Trong khi đó, hiện đã có 37 ngân hàng triển khai dịch vụ thanh toán qua máy POS trên toàn quốc, lắp đặt được 149.000 điểm chấp nhận thẻ, tăng khoảng 15% so với năm 2013 (dự kiến, năm 2014 sẽ có khoảng 200.000 điểm).

Nhưng… có tới 50% giá trị giao dịch qua POS hiện là rút tiền mặt. Do đó, mPOS được kỳ vọng sẽ gia tăng số lượng, giá trị thanh toán bằng thẻ trong giao dịch mua bán hàng hóa của DN, cá nhân chi tiêu. Dĩ nhiên, với những lợi ích nhìn thấy thì ngân hàng nào có lợi thế đi đầu, dịch vụ tốt hơn thì sẽ thu hút được nhiều khách hàng cũng như lợi nhuận hơn.

"Tấn công" siêu thị, taxi

Với hệ thống máy POS đã đầu tư, ngân hàng cũng đang tìm mọi cách để tăng quy mô, giá trị giao dịch trong bối cảnh người dân thắt chặt chi tiêu. Theo tìm hiểu của Thời báo Kinh Doanh tại các trung tâm điện máy lớn ở khu vực Hà Nội, hệ thống hàng chục cửa hàng của Thế giới di động, FPTshop, Trần Anh, Pico, Nguyễn Kim… đều được "bủa vây" bởi từ 2-4 loại máy POS của ngân hàng.

Theo một nhân viên bán hàng tại trung tâm điện máy Trần Anh, các máy POS lắp đặt tại đây hiện chấp nhận thẻ của nhiều ngân hàng. Tuy nhiên, vì lý do an toàn bảo mật, có ngân hàng yêu cầu đơn vị chấp nhận thẻ phải lắp đặt máy POS riêng. Để khuyến khích khách hàng sử dụng thẻ của mình, các ngân hàng đều ưu đãi chiết khấu thanh toán từ 5-10% cho giá trị hóa đơn thanh toán qua POS.

VietinBank – ngân hàng sở hữu lượng máy POS lớn nhất (hơn 49.600 máy) vừa phối hợp với Công ty Thế giới số Trần Anh mở thêm ưu đãi vào dịp khai giảng cho chủ thẻ tín dụng quốc tế Visa/Master Card/JCB, thẻ ATM. Chủ thẻ VietinBank được chiết khấu 5% trên giá trị giao dịch thanh toán bằng thẻ trên máy POS của ngân hàng khi mua sắm tại Trần Anh vào thứ 6 hàng tuần. Mức chiết khấu tối đa từ 200 – 500 nghìn đồng (tùy loại thẻ).

Hiện nay, phần lớn thị phần thanh toán POS đang thuộc về nhóm 4 ngân hàng lớn (Vietinbank, BIDV, Vietcombank, Agribank) với 118.700 máy, chiếm 80% tổng số POS của hệ thống (chủ yếu ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh).

Để cạnh tranh, một số ngân hàng thương mại khác đã tìm kiếm, hợp tác với các DN có khách hàng lớn, thường xuyên như hãng taxi, chuỗi cửa hàng ăn nhanh, đồ uống, bán hàng trực tuyến… Đơn cử, từ đầu năm 2014 đến nay, OceanBank đã liên tiếp ký hợp tác với hai hãng taxi lớn là Mai Linh, Basao nhằm đẩy mạnh thanh toán qua POS trên xe taxi.

Tuy nhiên, với sự gia tăng hoạt động tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực ngân hàng thời gian qua, nhiều ý kiến lo ngại về tính an toàn bảo mật của các giao dịch thẻ qua POS và mPOS.

Cũng không ít trường hợp khách hàng đã bị đánh cắp thông tin thẻ, sử dụng thẻ để thanh toán giao dịch hàng hóa ở nước ngoài, khiến chủ thẻ không ít phen khổ sở, bị thiệt hại hàng chục, hàng trăm triệu đồng.