Tiến sĩ – Bác sĩ Phạm Xuân Dũng, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP. Hồ Chí Minh, cho biết tại Việt Nam, ung thư là một trong những bệnh lý gia tăng hàng đầu về số ca mắc và tiếp tục là gánh nặng cho gia đình, xã hội và hệ thống y tế nước ta.

Nếu năm 2012 có 125.000 ca mắc ung thư mới, hơn 94.000 ca tử vong thì đến năm 2018, ước tính có 164.000 ca ung thư mắc mới, tăng hơn 30% so với sáu năm trước. Trong số đó, có đến 114.000 ca tử vong.

Riêng tại TP. Hồ Chí Minh, tỷ lệ gia tăng ung thư mỗi năm là khoảng 9%.

Mặc dù, hiện tại có thêm nhiều trung tâm điều trị ung thư mới nhưng số lượng bệnh nhân ung thư còn gia tăng nhanh hơn số lượng giường bệnh. Đơn cử, số bệnh nhân ung thư nhập viện tại Bệnh viện Ung Bướu vẫn tăng 10% mỗi năm, tại đây hiện có trên 23.000 ca đang điều trị. Ung thư gan đã vượt qua ung thư phổi trở thành ung thư thường gặp nhất.

Bác sĩ Chuyên khoa 2 Nguyễn Văn Tiến – Trưởng Khoa Ngoại 1 Bệnh viện Ung Bướu TP. Hồ Chí Minh, cho biết hơn cả hút thuốc và viêm nhiễm, béo phì là yếu tố nguy cơ đơn độc lớn nhất của ung thư trên toàn thế giới.

Tại Mỹ, ước tính những vấn đề cân nặng chiếm lần lượt khoảng 14% và 20% tất cả trường hợp tử vong do ung thư ở nam và nữ.

Cũng theo bác sĩ Tiến, béo phì có thể làm tăng nguy cơ ung thư theo ba cách:

• Phần mỡ dư thừa trong cơ thể góp phần vào sự kháng insulin. Kết quả là tế bào trong cơ thể không thể tiêu thụ glucose đúng cách, dẫn đến việc chúng phân chia nhanh bất thường và gây ra ung thư;
• Những người bị béo phì có xu hướng có nồng độ cao các cytokine gây viêm trong máu, dẫn đến tình trạng viêm mãn tính và cũng kích thích tế bào phân chia bất thường;
• Những tế bào mỡ góp phần làm tăng nồng độ estrogen, làm tăng nguy cơ ung thư vú và buồng trứng ở phụ nữ mãn kinh.

Có tới 40% các ca ung thư liên quan đến tình trạng thừa cân, béo phì theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng tránh Bệnh tật Mỹ.

Các bệnh ung thư người béo phì, thừa cân dễ mắc bao gồm:

Ung thư dạ dày: ở người béo phì, mỡ thừa thúc đẩy tình trạng viêm nhiễm mạn tính, đặc biệt là ở đường ruột khiến axit dạ dày bị kích thích, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày lên gấp đôi so với người bình thường. Người béo phì, thừa cân có nguy cơ mắc ung thư dạ dày cao gấp hai lần người bình thường.

Ung thư gan: béo phì tác động đến gan tương tự rượu, dẫn tới chứng bệnh gan nhiễm mỡ không cồn, xơ gan rồi kết thúc là ung thư gan.

Ung thư vú, buồng trứng, nội mạc tử cung: ở nữ giới, trọng lượng dư thừa làm tăng nguy cơ ung thư vú thêm 20% đến 40%, đặc biệt là sau thời kỳ mãn kinh. Tương tự ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung và ung thư buồng trứng cũng có thể được phát triển bởi estrogen được tạo ra trong mô mỡ thừa, hoặc do rối loạn chuyển hóa như kháng insulin.

Ung thư đại trực tràng: người béo phì, thừa cân có nguy cơ phát triển ung thư đại trực tràng cao hơn 30% so với những người có cân nặng bình thường. Nguyên nhân được cho là khi cơ thể không sử dụng insulin đúng cách dẫn đến tăng lượng đường trong máu, tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. Mô mỡ cũng giải phóng các hormon gọi là adipokine giúp thúc đẩy sự phát triển của tế bào, trong đó bao gồm sự tăng trưởng bất thường của các tế bào ung thư đại trực tràng.

Một số nghiên cứu trên thế giới đã cho thấy, việc giảm cân ở những người thừa cân và béo phì có thể làm giảm nguy cơ ung thư.

Như vậy, thừa cân hay béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của ung thư. Giữ cân nặng hợp lý, khỏe mạnh là các góp phần chống lại ung thư.

Phòng ngừa, chữa béo phì cũng chính là phòng ngừa ung thư. Cách đơn giản nhất là duy trì trọng lượng cơ thể ở mức khỏe mạnh. Hạn chế sử dụng đồ ăn có nhiều năng lượng như thức ăn nhanh, đồ chiên, xào. Tích cực ăn nhiều rau xanh, trái cây. Ngoài ra, hoạt động thể dục thể thao trung bình ít nhất 60 phút hàng ngày cũng là một biện pháp hữu hiệu phòng chống béo phì.Th