Tiềm năng kinh tế từ cây dừa của tỉnh Bến Tre


Tại phiên giải trình “Việc thực hiện chính sách ưu đãi đầu tư xây dựng phát triển vùng nguyên liệu dừa sạch và hợp tác liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm dừa tỉnh Bến Tre”, đại biểu HĐND tỉnh đã đặt câu hỏi, với các nội dung liên quan đến những vấn đề khó khăn, vướng mắc liên quan đến sản xuất, thu mua, chế biến, xuất khẩu và các chính sách liên quan của ngành dừa.

Thu hoạch dừa ở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Ảnh: Phương Thảo
Thu hoạch dừa ở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Ảnh: Phương Thảo

Về giá bán sản phẩm dừa hữu cơ

Đại biểu HĐND tỉnh Bùi Thành Dương - Phó bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Ba Tri quan tâm mức đầu tư sản xuất dừa hữu cơ cao hơn sản xuất dừa bình thường nhưng giá bán sản phẩm dừa hữu cơ chênh lệch không lớn so với giá bán sản phẩm dừa sản xuất bình thường.

Giám đốc Sở NN&PTNT Đoàn Văn Đảnh cho biết: Hiện nay, tỉnh đang triển khai tuyên truyền và xây dựng các vùng sản xuất tập trung để người dân chuyển đổi phương thức canh tác, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế. Do đó, chi phí đầu tư ban đầu có khá cao so với sản xuất thông thường (từ 5 - 10%) do sử dụng thêm công lao động trong việc thực hành sản xuất hữu cơ.

 Hiện nay, giá bán dừa hữu cơ cho các doanh nghiệp (DN) cam kết thu mua cao hơn từ 10 - 15%. Vì vậy, thu nhập và lợi nhuận của nông hộ tăng, liên kết thu mua ổn định hơn. Một số thời điểm nhất định, thị trường thiếu dừa nên giá dừa thường tăng cao đột biến bằng với giá dừa hữu cơ nên có nhận định giá dừa sản xuất hữu cơ không cao hơn hoặc cao hơn không nhiều so với dừa sản xuất thông thường.

Tiềm năng kinh tế tuần hoàn từ cây dừa

Đại biểu HĐND tỉnh Nguyễn Quốc Bảo - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật tỉnh cho rằng, dừa có tiềm năng lớn trong phát triển kinh tế tuần hoàn (KTTH), tỉnh đã có kế hoạch phát triển KTTH nhưng hiện nay chưa thấy mô hình hoàn chỉnh cụ thể nào về KTTH trong nông nghiệp cũng như cây dừa. Vậy, ngành nông nghiệp đã có kế hoạch hay chương trình gì phát huy tiềm năng KTTH từ cây dừa.

Theo Giám đốc Sở NN&PTNT Đoàn Văn Đảnh, Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai Đề án phát triển khoa học và ứng dụng, chuyển giao công nghệ thúc đẩy KTTH trong nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đến năm 2030. Sở đã và đang xây dựng mô hình “Ứng dụng nguyên tắc sản xuất tuần hoàn vào xây dựng và hoàn thiện chuỗi giá trị dừa”, quy mô 10ha, 15 hộ tham gia; tại xã An Thới, huyện Mỏ Cày Nam và xã Thới Thạnh, huyện Thạnh Phú. Thời gian thực hiện từ năm 2023 - 2024. Kết quả mô hình: Năm 2023, đã hỗ trợ vật tư đợt I cho các hộ tham gia mô hình, gồm: vôi, mụn dừa và phân bò ủ phân theo quy trình hướng dẫn. Sau khi phân ủ đã hoai tốt, các hộ đã bón cho vườn dừa.

Năm 2024, người dân tiếp tục sử dụng phế phụ phẩm từ cây dừa để ủ phân theo quy trình và tiếp tục bón cung cấp dinh dưỡng cho vườn dừa. Đồng thời, ngành nông nghiệp tiếp tục khuyến cáo các hộ và người dân sử dụng các phụ phế phẩm tái sử dụng cho dừa như: tàu lá dừa, chà dừa đậy phủ liếp, nhằm giữ ẩm cho đất và cung cấp dinh dưỡng vườn dừa. Riêng mụn dừa thì kết hợp với phân chuồng trong chăn nuôi của hộ dân để ủ hoai. Sau đó, bón lại cho dừa, nhằm giảm chi phí đầu vào trong sản xuất.

Giải quyết khó khăn cho xuất khẩu dừa tươi

Đại biểu HĐND tỉnh Nguyễn Quốc Bảo - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và kỹ thuật tỉnh đặt câu hỏi: Gần đây, xuất khẩu dừa tươi (dừa uống nước) đang có nhiều cơ hội nhưng vẫn còn khó khăn, thách thức. Ngành công thương có giải pháp hay đề xuất gì giải quyết các khó khăn, tạo điều kiện cho xuất khẩu dừa tươi của tỉnh trong thời gian sắp tới.

Phó giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Thị Quỳnh Nga cho biết: Vào tháng 10/2024, trái dừa tươi của Việt Nam đã chính thức được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc, tạo cơ hội lớn cho ngành dừa Việt Nam nói chung và tỉnh nói riêng. Tuy nhiên, việc xuất khẩu dừa tươi vào thị trường này đòi hỏi đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe như trong Nghị định thư đã ký kết.

Hiện nay, diện tích trồng dừa ở tỉnh Bến Tre còn nhỏ lẻ, phân tán; kỹ thuật chăm sóc chủ yếu dựa vào kinh nghiệm, chưa đáp ứng yêu cầu khắt khe về mã số vùng trồng từ các nhà nhập khẩu, gây khó khăn trong việc đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu. Để giúp nông dân trồng dừa có đầu ra ổn định và bền vững, DN có nguồn hàng và thị trường xuất khẩu ổn định.

Sở Công Thương đề xuất thực hiện một số giải pháp sau: Sở sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức tập huấn và hội thảo có sự tham gia của nông dân và DN trồng, chế biến dừa, nhằm nâng cao nhận thức về lợi ích của xuất khẩu dừa tươi trực tiếp, các yêu cầu từ thị trường nhập khẩu và sự quan trọng của liên kết chuỗi giá trị. Thường xuyên cập nhật các thông tin, quy định về xuất nhập khẩu dừa từ các quốc gia khác nhau để kịp thời cung cấp cho các DN chế biến, xuất khẩu dừa. Đồng thời, khuyến khích DN tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ dừa, góp phần vào tăng trưởng bền vững cho ngành dừa cũng như ngành nông nghiệp địa phương.

Phát triển công nghiệp chế biến dừa

Đại biểu HĐND tỉnh Trần Văn Của - Trưởng Ban Dân vận Huyện ủy Thạnh Phú cho rằng, tiềm năng kinh tế cây dừa lớn nhưng giá trị kinh tế mang lại từ ngành dừa chưa lớn do công nghiệp chế biến ngành dừa chậm phát triển. Tỷ lệ sơ chế, bán thô còn cao. Vậy, cần có giải pháp then chốt nào để phát triển mạnh ngành dừa của tỉnh.

Dây chuyền sản xuất các sản phẩm từ dừa tại Công ty TNHH Chế biến dừa Lương Quới. Ảnh: Cẩm Trúc
Dây chuyền sản xuất các sản phẩm từ dừa tại Công ty TNHH Chế biến dừa Lương Quới. Ảnh: Cẩm Trúc

Theo Phó giám đốc Sở Công Thương Nguyễn Thị Quỳnh Nga, tỉnh Bến Tre đã xác định cây dừa là cây trồng chủ lực. Để đẩy mạnh phát triển ngành dừa của tỉnh trong thời gian tới, các cơ quan nhà nước và các DN, cơ sở ngành dừa cần tiếp tục đầu tư nghiên cứu và phát triển thêm các sản phẩm mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của thị trường xuất khẩu. Đầu tư công nghệ tiên tiến, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm dừa, tạo ra giá trị gia tăng cao và giảm giá thành sản xuất.

Đồng thời, hỗ trợ các cơ sở chế biến trong việc đổi mới thiết bị, cải tiến mẫu mã và bao bì để phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Tập trung phát triển vùng trồng dừa quy mô lớn, đảm bảo chất lượng nguyên liệu cung ứng cho chế biến, đặc biệt là dừa hữu cơ. Hỗ trợ các DN trong việc tìm kiếm và mở rộng thị trường xuất khẩu dừa; đẩy mạnh tiêu thụ trong nước.

Theo Trần Quốc/ Báo Đồng Khởi