Phóng viên: Bộ trưởng có cảm nhận gì về kết quả lấy ý kiến nhân dân đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013?

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh: Các hình thức lấy ý kiến được sử dụng rất phong phú, đa dạng. Qua thống kê, tổng số hội nghị triển khai, quán triệt và các hội nghị, hội thảo, tọa đàm lấy ý kiến về dự thảo Nghị quyết đã được tổ chức là hơn 288.000 cuộc.

Việc lấy ý kiến nhân dân trên ứng dụng VNeID đã tạo thuận lợi cho người dân tham gia đóng góp ý kiến trực tiếp, nhanh chóng, hiệu quả, vừa bảo đảm công khai, minh bạch, vừa bảo đảm thuận tiện cho người dân có thể góp ý, tham gia xây dựng chính sách bất cứ thời gian, địa điểm nào, đồng thời khẳng định rõ hơn chủ trương chuyển đổi số, ứng dụng cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia trong nhiều công việc quan trọng của Đất nước.

Phóng viên: Được biết, ngoài 8 điều dự kiến sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Nghị quyết, nhiếu ý kiến còn đề xuất sửa đổi một số nội dung khác. Chính phủ có ý kiến gì về vấn đề này, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh: Qua quá trình tổng hợp ý kiến của nhân dân, các ngành, các cấp, chúng tôi nhận thấy rằng, bên cạnh 8 điều dự kiến sửa đổi, bổ sung tại dự thảo Nghị quyết, các cơ quan, Bộ, ngành, địa phương còn đề xuất Ủy ban dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 sửa đổi, bổ sung một số nội dung khác.

Tuy nhiên, trong điều kiện thời gian ngắn, Chính phủ thống nhất chỉ tập trung sửa đổi các quy định liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và sắp xếp, tinh gọn cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ, nhằm thực hiện chủ trương của Đảng. Các nội dung khác cần tiếp tục được nghiên cứu kỹ lưỡng và đề xuất sửa đổi, bổ sung vào thời điểm thích hợp.

Phóng viên: Có nhiều góc nhìn da dạng khi góp ý cho nội dung liên quan đến quyền chất vấn một số chức danh. Chính phủ có ý kiến gì về vấn đề này, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh: Chính phủ đề nghị tiếp thu, giữ quy định về quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với Chủ tịch UBND, các thành viên khác của UBND, Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân và Thủ trưởng cơ quan thuộc UBND, làm cơ sở cho việc cụ thể hóa tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các luật khác có liên quan.

Đồng thời, bổ sung quy định đặc thù về tổ chức chính quyền địa phương ở đặc khu tại dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương theo hướng: Tại đặc khu do các điều kiện mà không tổ chức được việc bầu cử đại biểu HĐND, thì UBND cấp tỉnh quy định cụ thể việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và hoạt động của UBND, Chủ tịch UBND, cơ quan chuyên môn thuộc UBND đặc khu; Chủ tịch UBND cấp tỉnh bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, khen thưởng, kỷ luật, cách chức Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Ủy viên UBND đặc khu.

Phóng viên: Có nhiều ý kiến góp ý đối với quy định về tổ chức đơn vị hành chính và chính quyền địa phương. Chính phủ nhất trí theo phương án nào, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh: Chính phủ nhất trí với nội dung sửa đổi, bổ sung Điều 110 Hiến pháp tại dự thảo Nghị quyết, nhằm thể chế hóa chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy của hệ thống chính trị theo Nghị quyết số 60-NQ/TW.

Việc quy định khái quát, không liệt kê cụ thể tên đơn vị hành chính tạo sự linh hoạt trong trường hợp cần thiết điều chỉnh mô hình đơn vị hành chính cho phù hợp với thực tiễn, yêu cầu mới, mà không cần thiết phải sửa đổi Hiến pháp. Theo đó, Quốc hội có thể quyết định điều chỉnh việc tổ chức các đơn vị hành chính thông qua luật hoặc nghị quyết một cách linh hoạt, phù hợp với tình hình cụ thể từng thời kỳ.

Chính phủ đề nghị giữ nguyên quy định tại khoản 2 Điều 110 Hiến pháp 2013 về “Việc thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phải lấy ý kiến nhân dân địa phương và theo trình tự, thủ tục do luật định”, để bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, là cơ sở để người dân thảo luận công khai, dân chủ những nội dung quan trọng liên quan trực tiếp đến nhân dân.

Chính phủ cũng thống nhất sửa đổi, bổ sung các Điều 111, 112 và Điều 114 của Hiến pháp năm 2013 theo hướng quy định tổ chức chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND; không sử dụng thuật ngữ “cấp chính quyền địa phương” để thể hiện tính thống nhất về mô hình tổ chức chính quyền địa phương, tránh gây nhầm lẫn, tạo ra các cách hiểu khác nhau về tổ chức chính quyền ở địa phương; rà soát, chỉnh lý một số quy định để phù hợp với mô hình tổ chức của hệ thống chính trị sau khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn. Cơ bản giữ nguyên các quy định về nguyên tắc tổ chức và chế độ làm việc của HĐND và UBND cấp tỉnh, cấp xã như hiện nay.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!