Trái chiều lãi suất huy động và cho vay khiến NIM giảm

Tuấn Thủy

Lãi suất cho vay được dự báo giảm hoặc duy trì ở mức thấp trong khi lãi suất huy động có thể tăng lên, khiến cho biên lợi nhuận (NIM) của các ngân hàng sẽ khó tăng trong năm 2025.

Dự báo lãi suất huy động sẽ tăng nhẹ trong khi lãi suất cho vay giảm nhẹ.
Dự báo lãi suất huy động sẽ tăng nhẹ trong khi lãi suất cho vay giảm nhẹ.

Theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại phải duy trì lãi suất cho vay ở mức thấp để hỗ trợ doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các ngân hàng sẽ tiếp tục duy trì lãi suất cho vay thấp trong năm 2025 để thúc đẩy tín dụng trong bối cảnh áp lực cạnh tranh lớn.

Dự báo, các ngân hàng sẽ tiếp tục duy trì lãi suất cho vay thấp trong năm 2025 để hỗ trợ người đi vay do áp lực cạnh tranh lớn trong việc thúc đẩy tín dụng. Sự phục hồi chậm của các khoản vay mua nhà, do nguồn cung bất động sản hạn chế, đã làm chậm lại tín dụng bán lẻ trong năm 2024, và xu hướng này có thể tiếp tục trong nửa đầu năm 2025, khiến lợi suất tài sản của các ngân hàng giảm thêm.

Trong khi đó, lãi suất tiền gửi có xu hướng tăng trong 6 tháng tới do tăng trưởng tiền gửi chậm hơn đáng kể so với tăng trưởng tín dụng trong năm 2024. Tăng trưởng tiền gửi của các ngân hàng niêm yết vào thời điểm cuối năm 2024 đạt 13,4%, thấp hơn so với mức tăng trưởng tín dụng 17,7% so với cùng kỳ.

Theo dự báo của Trung tâm Nghiên cứu Công ty Chứng khoán MB (MBS Research), lãi suất tiền gửi tiếp tục tăng trong năm 2025, đặc biệt đối với kỳ hạn 6 tháng và 9 tháng. Cụ thể, các ngân hàng vừa và nhỏ đã tăng lãi suất tiền gửi kỳ hạn 6 tháng và 9 tháng lên 6 điểm cơ bản kể từ tháng 01/2025, trong khi các ngân hàng nhỏ hơn đã tăng lãi suất kỳ hạn 9 tháng lên 15 điểm cơ bản.

MBS Research kỳ vọng, mặt bằng lãi suất huy động sẽ nhích nhẹ do các ngân hàng đẩy mạnh huy động, khiến các ngân hàng tăng lãi suất huy động nhằm đảm bảo yêu cầu thanh khoản. Thêm vào đó, tỷ lệ cho vay/tiền gửi (LDR) của toàn bộ ngành Ngân hàng đã tăng 213 điểm cơ bản so với cùng kỳ, khiến một số ngân hàng phải tăng cường huy động vốn để đưa LDR trở lại mức an toàn.

“Chúng tôi tin rằng lãi suất tiền gửi sẽ tiếp tục tăng trong 6 tháng tới do sự chậm trễ đáng kể trong tăng trưởng tiền gửi so với tăng trưởng tín dụng”, chuyên gia của MBS Research cho biết.

Tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ trong 2 tháng đầu năm 2025 so với năm trước cho thấy nhu cầu tín dụng mạnh mẽ. Bên cạnh đó, mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% cũng gây thêm áp lực lên ngưỡng an toàn thanh khoản của các ngân hàng trong các quý tới. Vì vậy, chi phí vốn của các ngân hàng trong năm 2025 khó có thể giảm so với năm 2024.

Năm 2024, lãi suất cho vay trung bình của các ngân hàng thương mại niêm yết đã giảm mạnh 240 điểm cơ bản so với cùng kỳ. Tất cả các ngân hàng đều ghi nhận giảm lãi suất cho vay trong năm 2024. Nhờ vào chi phí vốn giảm 189 điểm cơ bản so với cùng kỳ, NIM của các ngân hàng niêm yết chỉ giảm nhẹ 10 điểm cơ bản so với 2023, đạt mức 3,41%.

Nhìn chung, hầu hết các ngân hàng ghi nhận NIM giảm so với cùng kỳ, trong đó, Ngân hàng Quân đội (MB) và Ngân hàng Quốc tế Việt Nam (VIB) là những ngân hàng có mức giảm mạnh nhất, lần lượt 84 điểm cơ bản và 100 điểm cơ bản.

Với áp lực tăng lãi suất tiền gửi trong các quý tới, MBS Research nhận định, NIM của các ngân hàng khó có thể tăng mạnh trong năm 2025; ngoại trừ VPBank có khả năng tăng NIM nhờ tiềm năng phục hồi chưa hoàn toàn của tăng trưởng tín dụng và tài chính tiêu dùng trong năm 2024.