Kỳ vọng giảm lãi suất và tín dụng rẻ hơn

PBoC vừa quyết định cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR), bơm tiền vào nền kinh tế và báo hiệu sẽ tiếp tục hành động để giảm chi phí vay cho các DN. Cụ thể theo thông báo trên trang web của PBoC hôm thứ Tư (1/1/2020), tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các NHTM sẽ giảm 50 điểm cơ bản (0,5%) kể từ ngày 6/1 tới, qua đó sẽ “giải phóng” cho khoảng 800 tỷ Nhân dân tệ (115 tỷ USD) thanh khoản vào hệ thống tài chính. Việc cắt giảm nhằm mục đích giúp các ngân hàng giảm lãi suất cho vay đối với các DN. Hiện tại, tỷ lệ dự trữ bắt buộc là 13% áp dụng với các ngân hàng lớn và 11% cho các ngân hàng nhỏ hơn. Động thái này cho thấy PBoC đang kiên trì hành động để đảm bảo các điều kiện thanh khoản trong nước hỗ trợ tương đối tốt trong bối cảnh chính phủ nỗ lực thúc đẩy khu vực tư nhân.

“Động thái cắt giảm RRR mới nhất có thể tạo ra một số hỗ trợ cho sự ổn định trong tăng trưởng tín dụng. “Các mối quan tâm gần đây về nguy cơ vỡ nợ của các công ty tư nhân cho thấy các điều kiện tín dụng nội địa vẫn còn chặt chẽ với họ”, các chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Barclays tại ở Hồng Kông đã viết trong một lưu ý sau động thái trên của PBoC.

PBoC cho rằng, việc bơm tiền thêm ra sẽ giúp đáp ứng nhu cầu về tiền mặt vốn thường tăng mạnh ở Trung Quốc thời điểm trước và trong dịp Tết Nguyên đán vào cuối tháng này, qua đó giúp thanh khoản chung trong hệ thống ngân hàng về cơ bản sẽ được giữ ổn định. Đồng thời khẳng định: “Lập trường chính sách tiền tệ thận trọng vẫn không thay đổi”.

“Sự giảm tốc trong tăng trưởng kinh tế dẫn đến việc vẫn cần hỗ trợ của chính sách tiền tệ. Chúng tôi dự báo, sẽ tiếp tục có mức giảm 20-30 điểm cơ bản (0,2-0,3%) trong lãi suất cho vay cơ bản chính thức một năm trong năm 2020 và có khả năng PBoC cũng sẽ giảm lãi suất ở các công cụ cho vay trung hạn”, chuyên gia kinh tế David Qu của Bloomberg nhận định.

Việc cắt giảm phù hợp với kỳ vọng của thị trường khi các dự đoán đều cho rằng PBoC sẽ tăng tài trợ cho hệ thống tài chính vào tháng 1/2020 để giảm bớt căng thẳng thanh khoản có thể xảy ra do nợ của chính quyền địa phương tăng cũng như nhu cầu tiền mặt tăng trong kỳ nghỉ lễ sắp tới. Trong một tuyên bố được đưa ra vào ngày 1/1/2020, PBoC cho biết sẽ giữ chính sách tiền tệ linh hoạt và hành động để khiến cho tín dụng rẻ hơn phục vụ các DN, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn phải đối mặt với những cơn gió mạnh.

Kinh tế phục hồi không chắc chắn

Theo giới phân tích, động thái cắt giảm dự trữ này là kịp thời khi chính quyền địa phương tiếp tục bán nợ vào ngày thứ Năm vừa qua để tăng vốn cho các dự án cơ sở hạ tầng. Việc bán nợ (như trái phiếu đặc biệt) được bắt đầu ngay những ngày đầu tiên trong năm nay là sớm hơn bao giờ hết, và cho thấy nỗ lực của các nhà hoạch định chính sách nhằm kích thích nền kinh tế. Nằm trong đợt phát hành đầu tiên này, chính quyền các tỉnh Tứ Xuyên và Hà Nam cung cấp trái phiếu đặc biệt với tổng cộng giá trị 87,6 tỷ Nhân dân tệ.

Khu vực sản xuất của Trung Quốc cũng tiếp tục mở rộng sản lượng trong tháng 12/2019 vừa qua, nên có thêm bằng chứng cho thấy nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang ổn định trở lại khi thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Hoa Kỳ đang chuẩn bị được ký kết. Tuy nhiên, một sự phục hồi kinh tế mang tính tổng thể và vững chắc thì lại chưa chắc chắn, đặc biệt là khi khu vực tư nhân và các DN nhỏ vẫn đang phải vật lộn để tìm được nguồn tài trợ vốn rẻ. PBoC cho biết việc cắt giảm RRR theo kế hoạch sẽ giúp tiết kiệm được khoảng 15 tỷ Nhân dân tệ chi phí tài trợ vốn cho các ngân hàng trong một năm, và cho thấy lãi suất cơ bản của khoản vay chuẩn có thể hạ được xuống khi các ngân hàng sẽ tính toán lại lãi suất vào cuối tháng 1 sau khi được giảm bớt tỷ lệ RRR vào đầu tháng. Cụ thể, dự báo lãi suất cho vay một năm có thể sẽ giảm 5 điểm cơ bản trong tháng này trong khi lãi suất 5 năm sẽ vẫn được giữ nguyên. Điều này cũng giống như tháng 9 năm ngoái khi một lượng thanh khoản tương tự được giải phóng.

“Nhìn về phía trước, vẫn còn dư địa cho những đợt cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc trong năm 2020 để giảm thiểu tác động của giảm đòn bẩy nợ tại các ngân hàng nhỏ”, Eva Yi, một nhà kinh tế chuyên về Trung Quốc của International Capital Corp cho biết và nhận định thêm: “Nếu tăng trưởng kinh tế có nhiều dấu hiệu ổn định và phục hồi sau đợt cắt giảm RRR này thì có khả năng PBoC sẽ chậm lại trong cắt giảm RRR thêm nữa trong tương lai”. Trước đó trong năm 2019, PBoC đã ba lần hạ RRR để thúc đẩy nền kinh tế trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng ở mức thấp nhất trong ba thập niên do nhu cầu trong nước yếu hơn và cuộc chiến thương mại với Mỹ.