Trong báo cáo mới công bố của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, cơ quan này nhận định tăng trưởng kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục đà phục hồi trong hai quý cuối năm nhờ tình hình sản xuất được cải thiện, kim ngạch xuất nhập khẩu tăng cao hơn cùng kỳ và người tiêu dùng có dấu hiệu lạc quan.

Tuy vậy, vấn đề đáng lo ngại vẫn là tổng cầu chưa được khôi phục vững chắc. Ủy ban Giám sát tính toán trong tháng 8 lạm phát cơ bản là 3,34%, thấp hơn lạm phát tổng thể 4,31% và cũng thấp hơn số liệu cùng kỳ năm ngoái là 4,43%. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng cao hơn cùng kỳ năm ngoái nhưng mức cải thiện không lớn. Trong khi đó, khối lượng vận chuyển hàng hóa trong 7 tháng đầu năm 2014 vẫn tăng thấp hơn so với cùng kỳ.

Đối với đầu tư, 6 tháng đầu năm nay đầu tư tư nhân ở mức 10,3% GDP, thấp hơn mức 11,1% GDP cùng kỳ 2013. "Do tăng đầu tư tư nhân và tăng tín dụng có mối quan hệ chặt chẽ nên tín dụng tăng thấp có thể xem là nguyên nhân quan trọng khiến đầu tư tư nhân ở mức thấp", cơ quan này nhận định. Theo Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối tháng 8, tín dụng toàn hệ thống tăng khoảng 4,5%, thấp hơn mức tăng 6,4% cùng kỳ năm trước.

Trong bối cảnh này, doanh nghiệp vẫn gặp nhiều khó khăn, nhất là doanh nghiệp tư nhân. Thu nội địa 8 tháng đầu năm tăng cao hơn cùng kỳ nhưng chủ yếu nhờ khu vực doanh nghiệp Nhà nước và vốn đầu tư nước ngoài, còn thu từ khu vực ngoài quốc doanh tăng thấp hơn đáng kể (6,8% so với 18,4%). Doanh thu bình quân của các doanh nghiệp niêm yết trong quý II/2014 giảm 22,6% so với cùng kỳ.

Tình hình ảm đạm của doanh nghiệp cũng ảnh hưởng đến mức sinh lời của hệ thống tổ chức tín dụng. Tín dụng tăng thấp (theo tính toán dư nợ bình quân 6 tháng đầu năm chỉ tăng 0,52%) và chênh lệch lãi suất (NIM) toàn ngành giảm khiến lợi nhuận trước dự phòng của hệ thống giảm so với cùng kỳ 2013, ảnh hưởng đến khả năng trích lập dự phòng rủi ro. 

"Tổng cầu thấp đang gây khó khăn cho mục tiêu tăng trưởng 5,8%", Ủy ban Giám sát tài chính cho hay. Cơ quan này dự báo nếu không có những biện pháp hỗ trợ tổng cầu hiệu quả thì tăng trưởng trong năm 2014 chỉ trong khoảng 5,6-5,7%.

Do vậy, Ủy ban Giám sát tài chính đề xuất trong những tháng cuối năm chính sách điều hành cần tiếp tục các giải pháp hỗ trợ tổng cầu nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng. Căn cứ vào diễn biến của lạm phát, điều chỉnh mặt bằng lãi suất sao cho vừa tạo điều kiện để doanh nghiệp cắt giảm chi phí vốn vừa không làm suy giảm năng lực tài chính của các tổ chức tín dụng.

Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng, cùng với việc sử dụng các quỹ hỗ trợ bảo lãnh doanh nghiệp vừa và nhỏ để đẩy mạnh việc thực hiện mục tiêu tín dụng của cả năm 2014. Tiến độ thực hiện cổ phần hóa và tái cấu trúc doanh nghiệp Nhà nước cũng cần làm quyết liệt, tạo động lực tăng trưởng đối với khu vực tư nhân.

Đầu tháng 8 vừa qua, một số ngân hàng thương mại cũng đã điều chỉnh giảm lãi suất huy động kỳ hạn 1-6 tháng xuống dưới mức trần 6% một năm. Theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng, đây là động thái của mỗi ngân hàng căn cứ vào cân đối nguồn vốn, tuy nhiên với kỳ vọng lạm phát năm nay khoảng 5%, khả năng những tháng còn lại của năm 2014 lãi suất cho vay sẽ giảm thêm.