Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước, tính tới hết quý I/2021, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt 2,93%, cao hơn rất nhiều so với mức tăng 1,31% cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi đó, tăng trưởng huy động vốn tính tới ngày 19/3/2021 mới chỉ đạt 0,54%, thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng tín dụng và mức trung bình 2,28% trong quý I của 7 năm trở lại đây.

Lãi suất biến động

Sau nhiều tháng đứng ở mức thấp, lãi suất huy động bất ngờ bật tăng trở lại tại một số ngân hàng như: TPBank, Sacombank, SHB, PGBank…

Trong biểu lãi suất huy động mới nhất áp dụng từ ngày 27/5, SHB đã điều chỉnh tăng thêm từ 0,1-0,3 điểm % so với trước đó.

Trong đó, SHB chủ yếu điều chỉnh lãi suất huy động kỳ hạn dài như 12 tháng từ 5,8%/năm; kỳ hạn 24 tháng tăng lên 6,55%/năm; kỳ hạn 6 tháng lên cao nhất 5,75%/năm; ở kỳ hạn 36 tháng lãi suất 6,4%/năm… tuỳ khoản tiền gửi của khách hàng.

Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) cũng điều chỉnh lãi suất ở nhiều kỳ hạn. Cụ thể, khi khách hàng thường dưới 50 tuổi gửi tiết kiệm từ 3 tỷ đồng trở lên lãi suất kỳ hạn 1 - 2 tháng sẽ được nhận lãi suất 2,9%/năm; kỳ hạn 6 - 11 tháng 4,6%/năm; kỳ hạn từ 12 - 35 tháng là 5,2%/năm…

Đây cũng là lần đầu tiên Techcombank thay đổi biểu lãi suất kể từ tháng 2.

Ở nhóm ngân hàng quốc doanh mặc dù lãi suất huy động vẫn duy trì ổn định. Song các nhà băng này tăng cường phát hành trái phiếu bổ sung cho nguồn vốn hoạt động với lãi suất cao hơn tiền gửi tiết kiệm từ 1 - 1,2%/năm.

Đơn cử VietinBank vừa tuyên bố phát hành thành công 1.500 tỷ đồng trái phiếu với kỳ hạn 8 năm, lãi suất 6,475%/năm và 85 tỷ đồng trái phiếu kỳ hạn 15 năm với lãi suất 6,7%/năm. Agribank cũng vừa phát hành 1.789 tỷ đồng trái phiếu với kỳ hạn 7 năm, lãi suất phát hành thực tế 6,88%/năm...

Không chỉ lãi suất huy động tăng, lãi suất trên thị trường liên ngân hàng cũng tăng trong tuần cuối tháng 5. Theo báo cáo của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài qua hệ thống báo cáo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng trong tuần từ ngày 24 - 28/5 đang tăng trở lại cùng với nhu cầu vay mượn tiếp tục tăng cao.

Cụ thể, lãi suất chào bình quân liên ngân hàng VND tăng mạnh 0,06 - 0,15% ở tất cả các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống so với phiên trước đó.

Các kỳ hạn được giao dịch ở mức qua đêm 1,38%; 1 tuần 1,48%; 2 tuần 1,54% và 1 tháng là 1,60%. Như vậy, kỳ hạn có doanh số giao dịch lớn nhất và chủ yếu trên liên ngân hàng (qua đêm) đã vượt khỏi vùng dao động quanh 1,2%. Đây cũng là mức cao nhất trong năm nay và gấp hơn 2 lần mức lãi suất hồi đầu năm.

Lãi suất sẽ tăng theo lạm phát

TS. Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia Tài chính - Ngân hàng cho rằng, nguyên nhân khiến lãi suất liên ngân hàng tăng cao do gần đây các ngân hàng tăng cường mua trái phiếu có thể đã khiến thanh khoản căng thẳng cục bộ, dẫn đến lãi suất liên ngân hàng tăng trong thời gian qua.

Cùng với đó, việc đẩy mạnh cho vay ngay từ những tháng đầu năm, trong khi huy động vốn không song hành thực tế cho vay, nên đã có những khó khăn nhất định về thanh khoản.

"Thiếu thanh khoản thường là các ngân hàng nhỏ, do vậy, các ngân hàng này tập trung vay vốn trên thị trường liên ngân hàng, khiến lãi suất tăng mạnh", ông Hiếu nhấn mạnh.

Đối với thị trường lãi suất huy động, một số ý kiến cho rằng lạm phát tăng cao sẽ tạo áp lực lên lãi suất. TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế tài chính (Học viện Tài chính) nhận xét, lãi suất tăng chủ yếu do yếu tố lạm phát và tăng trưởng của nền kinh tế là chính, trước đây có thêm yếu tố tỷ giá nhưng nhiều năm nay, tỷ giá tương đối ổn định đã không tác động nhiều đến lãi suất.

“Lãi suất huy động tiền đồng thời gian tới có thể sẽ tăng nhẹ do vấn đề lạm phát. Giá cả một số hàng hóa trên thị trường thế giới hiện nay đã tăng, lạm phát ở các nước cũng đã cao hơn trước. Dự báo lãi suất liên ngân hàng ở quanh mức 2%/năm, còn lãi tiền gửi tiết kiệm có thể sẽ tăng chậm hơn liên ngân hàng", ông Độ nói.

Lãi suất huy động tiền đồng và trên thị trường liên ngân hàng đang tăng trở lại khiến nhiều người lo ngại lãi suất cho vay cũng sẽ tăng theo. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát trở lại, NHNN sẽ tiếp tục giữ nguyên lãi suất điều hành để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế nói chung.

Chuyên gia phân tích của Chứng khoán SSI (SSI Research) cho rằng, mặc dù chênh lệch huy động và tín dụng thu hẹp, thanh khoản các ngân hàng cũng kém hơn. Tuy nhiên, trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp trở lại như hiện nay, cầu tín dụng có thể bị ảnh hưởng và Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ kiên định mục tiêu giữ lãi suất thấp để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế.