Báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP và tình hình kinh tế – xã hội tháng 8 và 8 tháng đầu năm 2018 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) cho thấy tăng trưởng tín dụng đạt 8,18% trong 8 tháng đầu năm.

Đây là mức tăng thấp nhất của dư nợ tín dụng trong 3 năm trở lại đây, khi cùng kỳ các năm 2017 tăng trưởng 10,8%, năm 2016 là 9,64% và năm 2015 là 10,21%; đồng thời cách khá xa so với chỉ tiêu tăng trưởng cả năm là 17%.

Huy động vượt tín dụng

Thông tin từ NHNN cho biết, tính đến ngày 22/8, tổng phương tiện thanh toán tăng 8,3%, huy động vốn tăng 8,72%, tín dụng đối với nền kinh tế tăng 8,54% so với cuối năm 2017.

Trong bản tin thị trường vừa được công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) công bố mới đây, nhóm nghiên cứu thị trường đánh giá tín dụng tăng nhanh hơn so với tổng phương tiện thanh toán (M2) chỉ diễn ra kể từ đầu tháng 7 đến nay khi NHNN chủ động rút bớt thanh khoản ra khỏi hệ thống ngân hàng nhằm giảm sức ép lên tỷ giá.

Theo đó, chênh lệch giữa phần tăng thêm của M2 và phần tăng thêm của tín dụng đã giảm từ mức 238 nghìn tỷ đồng vào thời điểm 20/6 xuống chỉ còn 124 nghìn tỷ đồng vào thời điểm 22/8.

Ở phương diện lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 8 có mức tăng nhẹ 0,45% so với tháng 7, đưa mức CPI bình quân 8 tháng đầu năm tăng 3,52% so với cùng kỳ năm ngoái, bám sát mục tiêu dưới 4% của Chính phủ.

Theo đánh giá của BVSC, rủi ro lạm phát trong 4 tháng còn lại của năm nay hiện vẫn khá khó lường, nhất là trong bối cảnh giá thịt lợn trong nước và giá dầu thế giới vẫn neo ở mức cao.

Do vậy, định hướng điều hành chính sách tiền tệ của NHNN sẽ tiếp tục theo hướng thận trọng nhưng linh hoạt, tùy theo diễn biến thực tế của lạm phát cũng như nhu cầu vốn của nền kinh tế.

Giới chuyên gia nhận định, trong bối cảnh kinh tế trong nước đang chịu tác động khá mạnh từ những biến động của thị trường thế giới theo đà tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cũng như chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, đặc biệt lạm phát trong nước có nguy cơ tăng cao, ưu tiên hàng đầu của Chính phủ hiện nay vẫn là ổn định kinh tế vĩ mô. Do đó, nhiều khả năng chính sách tiền tệ sẽ được điều hành theo hướng thận trọng hơn.

Thực tế, thời gian qua, NHNN có sự thận trọng trong điều hành chính sách tiền tệ bằng nhiều hành động cụ thể như: ban hành Chỉ thị số 04/CT-NHNN về việc tiếp tục triển khai hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của ngành ngân hàng trong 6 tháng cuối năm 2018.

Hay ở tầm nhìn xa hơn, ngành ngân hàng cũng đã có Chiến lược phát triển đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết định của Thủ tướng dựa trên đề nghị của cơ quan này.

“Những quy định đó đã có tác động mạnh đến sự tăng trưởng của tín dụng”, một chuyên gia phân tích.

Trong đó, NHNN siết chặt tín dụng đổ vào lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro như bất động sản, BT, BOT, giao thông, chứng khoán… – những lĩnh vực hút vốn mạnh nhất của các ngân hàng những năm trước. Đây là một trong những nguyên nhân khiến tăng trưởng tín dụng chậm lại.

Tập trung vào chất lượng

Theo ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, cơ cấu tín dụng bất động sản trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh hiện đang khá hợp lý. Cụ thể, trong tổng dư nợ nền kinh tế là 1.128 nghìn tỷ đồng thì có 75% dành cho sản xuất kinh doanh, 10,8% dành cho bất động sản và 14% dành cho vay tiêu dùng.

Ngoài ra, nếu như mọi năm vào thời điểm này, những ngân hàng đã cạn room tín dụng đều được NHNN xem xét để nới room, thì năm nay NHNN vẫn chỉ đạo kiểm soát chặt chẽ tốc độ tăng trưởng và chất lượng tín dụng của toàn hệ thống cũng như từng tổ chức tín dụng (TCTD) theo đúng mục tiêu, định hướng đề ra.

Trả lời báo giới tại một cuộc họp gần đây, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng khẳng định không xem xét, điều chỉnh tăng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng (trừ trường hợp đặc biệt, như một số ngân hàng thương mại tham gia tái cơ cấu trong năm 2018 đối với các TCTD yếu kém).

Đối với các chương trình tín dụng, NHNN tiếp tục chỉ đạo các TCTD tập trung, ưu tiên vốn cho các ngành, lĩnh vực, chương trình tín dụng trọng điểm.

Theo số liệu cập nhật đến cuối tháng 7, dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn đạt 1.431.171 tỷ đồng, tăng 9,2% so với cuối năm 2017 và chiếm tỷ trọng khoảng 21% dư nợ tín dụng nền kinh tế.

Chương trình cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch đạt khoảng 38.000 tỷ đồng với hơn 16.800 khách hàng đang có dư nợ. Ngoài ra, dư nợ các chương trình tín dụng chính sách đạt 182.420 tỷ đồng, tăng 10.630 tỷ đồng so với năm 2017 (tăng 6,19%).

TS. Phan Minh Ngọc, chuyên gia kinh tế, nhận định: “Tăng trưởng tiền tệ chỉ là một phần của tăng trưởng kinh tế nói chung. Tuy NHNN đã xác định rõ tốc độ tăng trưởng tín dụng năm nay chỉ ở mức 16-17%, nhưng để bù lại, tốc độ tăng trưởng tiền tệ cần thận trọng hơn và tập trung vào chất lượng tăng trưởng”.

Trái với một số ý kiến lo lắng về tốc độ tăng chậm của tín dụng, NHNN khẳng định, tín dụng vẫn đang tăng trưởng ở mức hợp lý, phù hợp với nhu cầu vốn của nền kinh tế và diễn biến kinh tế vĩ mô. Thậm chí, NHNN cho biết rất có thể năm nay sẽ hạ chỉ tiêu tăng trưởng xuống thấp hơn mức này nhằm kiểm soát chặt cung tiền trong lưu thông.