Trong vài thập kỷ qua, Việt Nam đã thể hiện được điều mà Ngân hàng Thế giới mô tả là một nền kinh tế "bền vững", nhờ tăng trưởng GDP mạnh mẽ. Xét trên bình diện xã hội, chất lượng chăm sóc sức khoẻ và giáo dục cho người dân đã tăng lên trong những năm gần đây và tỷ lệ đói nghèo giảm xuống còn 3%. Năm 2018, nền kinh tế Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng 6,7%. Tuy nhiên, đất nước cũng còn phải nỗ lực hoàn thiện nhiều vấn đề khác.

Nhìn vào sự hội nhập tài chính, chỉ có 31% người lớn ở Việt Nam có tài khoản ngân hàng. Nhưng lượng sở hữu điện thoại thông minh (smartphone) đang gia tăng. Tỷ lệ dân số sở hữu smartphone sẽ tăng lên mức 40% vào năm 2021, có nghĩa là các dịch vụ tài chính chuỗi khối (blockchain) dựa trên ứng dụng có thể tiếp cận và phục vụ người dân không có tài khoản ngân hàng.

Thay vì phải vất vả để chứng minh lịch sử tín dụng hay đầu tư bằng tiền riêng, nhiều người có thể phát triển tài sản của mình và thiết lập lịch sử tài chính nhờ các dịch vụ tài chính tiềm năng trên. Nicole Nguyễn, Giám đốc tiếp thị doanh nghiệp của Infinity Blockchain Labs, cho biết: "Điều này tạo ra những cơ hội tuyệt vời cho các start-up ở Việt Nam để khởi động ý tưởng của họ và phát triển cơ sở người sử dụng, đặc biệt là bằng cách khai thác số lượng lớn người nghèo".

Rõ ràng là công nghệ blockchain ngày một được quan tâm nhiều hơn ở Việt Nam. Đầu tháng 3/2018, hơn 2.000 người tham dự hội nghị tuần lễ blockchain, một sự kiện kéo dài hai ngày tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh và do Infinity Blockchain Labs tổ chức.

Infinity Blockchain Labs, có trụ sở tại thành phố Hồ Chí Minh, là một công ty nghiên cứu và phát triển tập trung vào việc sử dụng công nghệ blockchain trong fintech (công nghệ tài chính) và regtech (tự động hóa và số hóa các quy định về “chống rửa tiền”). Nicole cho biết một trong những nhiệm vụ của công ty là "kết nối các những tổ chức/cá nhân tham gia blockchain ở Việt Nam để phát triển một bền vững ngành công nghiệp blockchain trong nước".

Khoảng 2.000 người tham dự sự kiện, và phần lớn cuộc thảo luận tập trung vào vai trò tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh thái toàn cầu. "Việt Nam là một trong những trung tâm công nghệ năng động nhất trên thế giới và có rất nhiều cơ hội để tận dụng các tài năng công nghệ cao và các cộng đồng hiểu biết về công nghệ để khởi động nhiều dự án start-up”, Nicole nói.

Blockchain có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Như Don Tapscott và Alex Tapscott, hai tác giả của "Blockchain Revolution", cho biết trong một cuộc phỏng vấn với McKinsey & Company rằng blockchain cũng có thể được sử dụng để ghi lại các văn bản về quyền sử dụng đất trên thế giới, cung cấp một lớp bảo vệ pháp lý cho những người nông dân.

Các nhà nghiên cứu Rob Gower và Jukka Aminoff đã viết rằng công nghệ blockchain có thể tạo ra một nền kinh tế toàn cầu được tích hợp số hóa nhiều hơn, một điều có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm đói nghèo.

Mặc dù đánh giá cao sự phát triển kinh tế của Việt Nam, Ngân hàng Thế giới cũng lưu ý rằng những bước tiến liên quan đến việc giảm nghèo còn hạn chế. Tổ chức nói rằng những người kiếm sống bằng nông nghiệp vẫn rất dễ bị tổn thương trước những bất ổn về kinh tế. Nông nghiệp là một lĩnh vực khác trong đó blockchain có thể hỗ trợ sự tăng trưởng và gia tăng của cải người dân thông qua hậu cần được cải thiện, giảm chi phí giao dịch và theo dõi sản phẩm tốt hơn.

Tất nhiên, quá trình xây dựng các giải pháp blockchain cho thị trường Việt Nam không phải lúc nào cũng bằng phẳng, nhưng Nicole Nguyễn cho rằng các cơ hội nhiều hơn là trở ngại. "Dù vẫn còn những thách thức như việc không có khuôn khổ pháp lý và nhận thức thấp, tôi tin rằng đây chỉ là bước khởi đầu cho Việt Nam để xác định và nhận ra tiềm năng của blockchain", cô cho biết.

Nền móng cho sự đổi mới

Đánh giá thông qua phản hồi tại cuộc họp gần đây của Blockchain Week, sự quan tâm tới các giải pháp như vậy đang gia tăng. Nicole Nguyễn nói sự quan tâm đến blockchain đã tăng lên ở Việt Nam trong vòng 12 tháng qua, và cô thấy rằng xu hướng này vẫn đang tiếp tục tăng lên. Cô cũng dự đoán rằng công nghệ blockchain sẽ được áp dụng vào sản phẩm và dịch vụ của fintech, insurtech (công nghệ bảo hiểm), agrictech (công nghệ nông nghiệp), y tế và Internet vạn vật (IoT).

Nicole nói rằng: "Nhờ vào kỹ năng lập trình tốt và cộng đồng năng động, các start-up ở Việt Nam đang rất quan tâm đến việc xây dựng các ứng dụng khác, chứ không chỉ là tiền mật mã. Điều này về lâu dài sẽ giúp định vị Việt Nam trên bản đồ blockchain toàn cầu".

Hệ sinh thái start-up của Việt Nam trở nên ngày càng năng động, và nó cũng có thể tạo ra nền tảng tốt để phát triển trong các ứng dụng blockchain. Chính phủ Việt Nam thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ của các start-up địa phương và bắt đầu kế hoạch cung cấp nguồn lực và đào tạo cho các công ty công nghệ trong vài năm tới.

Ông Eddie Thái, một đối tác của quỹ đầu tư 500 Startups tại Việt Nam, dự đoán: "Trong 30 năm tới, Việt Nam có cơ hội đứng trong top 30 nền kinh tế hàng đầu. Điều quan trọng là nó có cơ hội trở thành trung tâm của sự đổi mới cho những nước đang phát triển". Nếu Nicole Nguyễn và nhóm nghiên cứu tại Infinity Blockchain Labs đúng, blockchain sẽ là một thành phần quan trọng trong việc hiện thực hóa điều đó.