Tham dự Hội nghị có lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; lãnh đạo Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam; Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam; các thành viên Hội đồng bình chọn và Hội đồng Phát triển bền vững; lãnh đạo của các đơn vị hỗ trợ Tổ chức tài chính quốc tế IFC, Hiệp hội  Kế toán công chứng Anh quốc ACCA; lãnh đạo các công ty kiểm toán hàng đầu thế giới Deloitte, Ernst and Young, KPMG và PwC; lãnh đạo  các đơn vị tổ chức Cuộc bình chọn VLCA 2021 gồm Sở Giao dịch Chứng  khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE), Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), Báo Đầu tư; nhà tài  trợ Dragon Capital và đặc biệt là sự tham dự của đại diện lãnh đạo các doanh nghiệp niêm yết và công ty chứng khoán trên thị trường chứng  khoán Việt Nam.

Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết 2021 (Vietnam Listed Company  Awards - VLCA) là sự mở rộng từ Cuộc bình chọn Báo cáo thường niên (Vietnam Annual Report Awards), do HOSE, HNX và Báo Đầu  tư phối hợp tổ chức với sự tài trợ thường niên và duy nhất của Công ty Quản lý Quỹ Dragon Capital. Năm 2021 là năm thứ 14 Cuộc bình chọn đồng hành cùng thị trường chứng khoán Việt Nam và cộng đồng doanh nghiệp niêm yết với sứ mệnh hỗ trợ, khích lệ các doanh nghiệp niêm yết nâng cao tính chuyên nghiệp, minh bạch, tăng cường khả năng truyền tải  thông tin đến các nhà đầu tư, hướng đến quản trị hiệu quả và phát triển  ngày càng bền vững. 

Vượt qua những trở ngại và tác động của đại dịch COVID-19, sau hơn 6 tháng bình chọn, Ban Tổ chức Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết 2021 đã chọn ra được 38 doanh nghiệp niêm yết xuất sắc nhất ở 3 hạng mục Báo cáo thường niên, Báo cáo quản trị công ty và Báo cáo  phát triển bền vững để chính thức công bố ngày hôm nay. Ngoài ra, ở mỗi hạng mục, Ban Tổ chức cũng chọn 01 doanh nghiệp có sự tiến bộ vượt bậc để trao giải “Tiến bộ vượt trội” nhằm ghi nhận nỗ lực của các  doanh nghiệp trong việc minh bạch thông tin (xem danh sách các DN  đoạt giải bên dưới).  

Tại Hạng mục Báo cáo thường niên, năm 2021, lần đầu tiên, việc chấm điểm báo cáo thường niên (BCTN) ở vòng sơ khảo được thực hiện bởi  nhóm chuyên gia độc lập đến từ Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo  (Trường đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh). Kết quả sơ khảo sau đó được  thẩm định một lần nữa bởi HOSE và HNX, trước khi chuyển cho 4 công ty kiểm toán hàng đầu (Big 4) là Deloitte, Ernst & Young, KPMG và  PwC soát xét, nhằm đảm bảo tính chính xác, khách quan và chuyên sâu  trong việc xét chọn.

Quy trình làm việc của các bên tham gia chấm sơ khảo rất chặt chẽ, các nội dung chấm báo cáo thường niên được chi tiết hóa để các bên chấm độc lập, sau đó có sự trao đổi trực tiếp để thống nhất về các nội dung  chấm ở các báo cáo có sự khác biệt về điểm số. Các công ty kiểm toán có soát xét chéo kết quả chấm các báo cáo thường niên.

Ban Tổ chức cũng đưa nội dung báo cáo về phát thải khí nhà kính vào bộ tiêu chí chấm báo cáo thường niên theo hình thức điểm thưởng. Đây là nội dung nhằm khuyến khích các công ty niêm yết đi đầu trong thực hiện cam kết trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp niêm yết ứng phó với biến đổi khí hậu, từ đó lan tỏa hiệu ứng tích cực đến cộng đồng doanh nghiệp.

Theo đánh giá của Ban Tổ chức, khó khăn do dịch bệnh trực tiếp ảnh hưởng đến doanh nghiệp trong năm 2020 và 2021, ít nhiều ảnh hưởng  đến công tác tổng hợp thông tin, đúc kết soạn thảo và công bố báo cáo  thường niên. Tuy vậy, doanh nghiệp vẫn nỗ lực vượt qua các khó khăn để soạn thảo báo cáo thường niên, cung cấp thông tin hữu ích cho người đọc. Điểm số đánh giá báo cáo thường niên của doanh nghiệp đã có sự cải thiện trong năm 2021 với nhiều doanh nghiệp đạt mức điểm cao hơn  so với năm 2020. 

So sánh điểm số các nhóm doanh nghiệp, có thể thấy, các doanh nghiệp tốt nhất ở 3 nhóm vốn hoá đều đầu tư tốt cho phần hình thức và đạt điểm cao ngang nhau. Tuy vậy, ở phần nội dung, doanh nghiệp nhóm vốn hoá lớn vẫn có sự đầu tư khá hơn các doanh nghiệp ở các nhóm quy mô trung  bình và nhỏ.

Nhóm vốn hoá trung bình gồm 145 công ty đã có sự cải thiện điểm so với năm 2020 ở cả hình thức lẫn nội dung. Ở nhóm các doanh nghiệp top  10 của nhóm vốn hoá trung bình, không có sự khác biệt rõ ràng về chất  lượng so với nhóm top 10 doanh nghiệp nhóm vốn lớn. Các báo cáo của  các doanh nghiệp vào top 10 có sự nổi bật với nội dung rõ ràng, chi tiết,  cụ thể và đa dạng, cho thấy các doanh nghiệp này đã đầu tư kỹ lưỡng  cho báo cáo thường niên. 

Nhóm vốn hóa nhỏ có số lượng doanh nghiệp nhiều nhất, với 306 công  ty với chất lượng báo cáo vẫn còn yếu, điểm trung bình và trung vị đều còn thấp, dưới mức trung bình, cho thấy doanh nghiệp ở nhóm này chưa  đáp ứng được những yêu cầu cơ bản của báo cáo thường niên. Tuy điểm  trung bình của nhóm vốn hóa nhỏ không cao, nhưng những gương mặt  đoạt giải trong Top 5 Báo cáo thường niên nhóm vốn hóa nhỏ thực sự là  những báo cáo xứng đáng được vinh danh.

Cuộc bình chọn đã ghi nhận một số điểm nổi trội ở nhóm các doanh  nghiệp đạt giải năm nay. Cụ thể, hầu hết các công ty đều tổ chức đại hội đồng cổ đông thường niên trong 4 tháng đầu năm và trả cổ tức trong  vòng 6 tháng kể từ ngày kết thúc họp. Trong năm 2020, các doanh nghiệp này đã triển khai bỏ phiếu trực tuyến trong đại hội đồng cổ đông,  đây là một thông lệ tốt cho phép các cổ đông thực hiện quyền lợi của  mình, đồng thời góp phần tiết kiệm nguồn lực cho xã hội.

Đối với Hạng mục Quản trị công ty, theo đánh giá của Hội đồng bình chọn, điểm số doanh nghiệp năm 2021 có tiến bộ hơn so với năm 2020,  với nhiều doanh nghiệp có điểm ở mức cao hơn. Bên cạnh đó, ở các  khoản điểm cao trên 80 điểm, đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp hơn, có  thể trở thành các ứng viên tiềm năng cho các giải quản trị tốt của khu  vực ASEAN. 

Tuy nhiên, đáp ứng các thông lệ quản trị tốt vẫn là một thách thức lớn  với doanh nghiệp niêm yết của Việt Nam hiện nay. Thực tế cho thấy, trong Dự án đánh giá quản trị công ty khu vực ASEAN, Việt Nam đã  nhiều năm vẫn có mức điểm hạn chế so với doanh nghiệp niêm yết của  các nước khác trong khu vực. 

Các doanh nghiệp nước bạn đã quen thuộc với việc áp dụng các thông lệ quản trị tiến bộ trên thế giới, trong khi doanh nghiệp Việt Nam còn khá  mơ hồ, chưa sẵn sàng đưa vào thực tiễn hoạt động các thông lệ tốt này.  Các doanh nghiệp có quy mô lớn và trung bình có mức độ tuân thủ cao  hơn và điểm số đáp ứng thông lệ tốt của các doanh nghiệp quy mô lớn  cao hơn gấp hai lần điểm số các doanh nghiệp có quy mô nhỏ.

Đa phần các thành viên Hội đồng bình chọn đều thống nhất đánh giá  rằng khủng hoảng dịch bệnh là một phép thử năng lực quản trị rủi ro của  Hội đồng quản trị các doanh nghiệp. Năm 2021, báo cáo thường niên của  công ty có công bố khá tốt về cách thức quản lý các rủi ro quan trọng  như tài chính, kế toán, kiểm soát nội bộ, vận hành, công nghệ thông tin,  môi trường, xã hội và kinh tế

Đối với hạng mục Báo cáo Phát triển bền vững, năm 2021 là năm diễn  ra nhiều sự kiện quốc tế về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và vai trò  của doanh nghiệp trong thúc đẩy phát triển bền vững. Doanh nghiệp là  mắt xích quan trọng trong phát triển bền vững và để đạt được điều này,  cần có vai trò định hướng và giám sát quan trọng của ban lãnh đạo  doanh nghiệp để đạt được các chuẩn mực ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị). 

Theo Hội đồng Bình chọn báo cáo phát triển bền vững, trong hoàn cảnh  đại dịch COVID-19, nhiều doanh nghiệp thể hiện cam kết mạnh mẽ trong  đảm bảo sức khỏe và sự an toàn của nhân viên, đảm bảo việc làm, cũng  như phúc lợi cho toàn bộ nhân viên, không giảm lương, không chậm trễ trả lương và đảm bảo có tiền thưởng. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp  triển khai các chương trình kết nối cộng đồng và hỗ trợ địa phương  chống dịch.

Hầu hết các báo cáo đều đã chuyển đổi từ kinh tế tuyến tính sang kinh tế tuần hoàn một cách rõ rệt hơn. Các doanh nghiệp có cam kết rõ nét hơn  về quản trị ESG được thể hiện qua bộ phận phụ trách phát triển bền  vững riêng trực thuộc HĐQT hoặc tổng giám đốc, sự tham gia của các  phòng, ban trong toàn bộ doanh nghiệp với trách nhiệm và kế hoạch  hành động rõ ràng.

Bên cạnh các mặt tích cực, vẫn còn nhiều hạn chế, nhiều doanh nghiệp  thiếu mô tả cụ thể quản trị rủi ro riêng về môi trường và xã hội. Đa số doanh nghiệp chưa nêu rõ quy trình thu thập thông tin để lập báo cáo. Số liệu thiếu sự phân tích biến động giữa các kỳ hoặc so sánh với ngành.  Ngoài ra, rất ít doanh nghiệp có báo cáo phân tích tác động của chuỗi  giá trị, nhất là từ nhà cung cấp... hoặc lồng ghép các yếu tố phát triển  bền vững vào bộ tiêu chí lựa chọn nhà cung cấp, dẫn đến độ đầy đủ và  tin cậy của báo cáo giảm.

Các doanh nghiệp chưa thể hiện được sự liên kết của chiến lược trách  nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) tới hoạt động của doanh nghiệp.  Doanh nghiệp cũng chưa có cơ chế khen thưởng gắn liền trực tiếp với  các chỉ tiêu phát triển bền vững.

Bà Trần Anh Đào - Phó Tổng Giám đốc HOSE, Chủ tịch Hội đồng bình chọn VLCA 2021, cho biết, thông qua Cuộc Bình chọn, Ban Tổ chức mong muốn gửi đến cộng đồng doanh nghiệp niêm yết thông điệp về vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất thể hiện ở việc trình bày trên Báo cáo thường niên, và cùng chung tay thực hiện tạo nên những thành tựu lớn góp phần thay đổi môi trường sống đang chịu nhiều ảnh hưởng của  chúng ta. Thông điệp trên thể hiện vai trò tiên phong của doanh nghiệp niêm yết, hướng  đến mục tiêu tăng trưởng xanh, tăng trưởng kinh tế gắn liền với bền  vững về môi trường và công bằng về xã hội.

“Trong giai đoạn phát triển sắp tới, khi hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra  ngày càng sâu rộng và mạnh mẽ, quản trị tốt và hướng đến phát triển bền vững là xu thế tất yếu của các doanh nghiệp trên toàn cầu cũng như các định chế tài chính và nhà đầu tư có tổ chức, Ban Tổ chức Cuộc Bình chọn tiếp tục  cùng với các bên liên quan làm hết sức mình để nâng cao tính minh bạch  trong công bố thông tin và năng lực quản trị công ty của doanh nghiệp niêm yết, hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường và xa hơn nữa là  nâng tầm hình ảnh và vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam trong  khu vực và trên thế giới,” bà Trần Anh Đào nói.

Ông Dominic Scriven - Chủ tịch Công ty Dragon Capital Việt Nam – đơn  vị tài trợ cho Cuộc bình chọn, chia sẻ: “Chúng tôi rất hân hạnh là nhà tài trợ và đồng hành cùng Ban Tổ chức VLCA trong 14 năm liền nhằm  thúc đẩy tính minh bạch, hướng đến các thông lệ tốt về quản trị DN và  phát triển bền vững. Truớc xu hướng và yêu cầu bức thiết từ các đối tác  hữu quan về các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu, giảm khí thải  nhà kính và bảo vệ đa dạng sinh học, chúng tôi mong muốn các doanh  nghiệp Việt Nam nên sớm triển khai việc bắt đầu đo lường, quản lý dấu  chân carbon, để có kế hoạch từng buớc chuyển đổi nhằm giảm thiểu  luợng khí thải nhà kính ra môi trường, và công bố các thông tin này  trong BCTN của DN”.