Trong thời gian gần đây, một số dự báo về xu hướng lãi suất dài hạn đưa ra quan điểm có khả năng tăng lãi suất điều hành từ nay đến cuối năm 2025, trong một số điều kiện như: Chính sách thuế quan của chính quyền Trump áp mức cao; lạm phát Mỹ cao và tiến trình hạ lãi suất của Fed chậm lại, áp lực tỷ giá với Việt Nam tăng cao...

Tuy nhiên, các động thái của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) gần đây về việc liên tục hạ lãi suất tín phiếu, bơm thanh khoản với kỳ hạn dài hơn... cho thấy cơ quan quản lý đang sẵn sàng và tiến đến những nỗ lực không chỉ đảm bảo thanh khoản để mở rộng tín dụng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế cao từ phía hệ thống ngân hàng; còn hỗ trợ và "ấn định" mức giá vốn rẻ nhằm hướng đến mục tiêu giữ mặt bằng lãi suất thấp, chi phí vay hợp lý đúng như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Dữ liệu thống kê cho thấy, trong 2 tuần cuối tháng 2, NHNN liên tục giảm lãi suất tín phiếu từ 4%/năm xuống còn 3,3%/năm thì trong tuần qua, tiếp tục hạ lãi suất này về mức 3,2%. Cùng với đó, trong phiên giao dịch của đầu tuần này (3/3), NHNN tiếp tục có động thái mới: Dừng cung ứng các khoản cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO) kỳ hạn 7 ngày và chuyển sang sử dụng các hợp đồng có kỳ hạn 28 ngày, trong khi vẫn duy trì kỳ hạn 14 ngày. Với kỳ hạn hợp đồng dài, định hướng hỗ trợ thanh khoản dài hạn hơn cho hệ thống ngân hàng của nhà quản lý là rất rõ ràng.

Ông Trần Ngọc Báu, Tổng Giám đốc Công ty Dữ liệu WiGroup chia sẻ, thực tế thì NHNN đã bắt đầu hành động giảm lãi suất từ giữa tháng 2. Một loạt các hành động trên "mặt trận" tỷ giá và liên ngân hàng cho thấy "ý đồ" này.

Hành động giảm lãi suất tín phiếu về 3,2%, xác nhận là giảm mức chặn dưới cho lãi suất liên ngân hàng - Chấp nhận lãi suất sẽ ở một mức thấp hơn. Đây cũng là tiền đề cần thiết để giảm lãi suất Reverse Repo Rate (còn hay gọi là OMO Rate). Sau đó nếu tỷ giá ủng hộ thì có thể là lãi suất chiết khấu, lãi suất tái cấp vốn..., ông Báu nhận định.

Các hành động này đi cùng quyết liệt để các ngân hàng phải giảm lãi suất huy động trên thị trường dân cư. Sau cuộc họp với NHNN và được yêu cầu thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng, đến nay, ghi nhận đã 10 ngân hàng giảm lãi suất gồm: Ngân hàng Hàng Hải (MSB), Ngân hàng Việt Nam Thương Tín (VietBank), Ngân hàng Sài Gòn Công Thương (Saigonbank), Ngân hàng Quốc tế (VIB), Ngân hàng Bảo Việt (BaovietBank), Ngân hàng Bản Việt (BVBank), Ngân hàng Bắc Á (BacABank), Ngân hàng Việt Á (VietABank), Ngân hàng Thịnh Vượng và Phát triển (PGBank), Ngân hàng Kiên Long (Kienlongbank).

Ngoài ra, lưu ý còn có hành động "chấp nhận" tỷ giá biến động ngay từ đầu năm, nhấc liên tục tỷ giá trung tâm và tỷ giá mua vào bán ra của NHNN. Theo ông Trần Ngọc Báu, một loạt các hành động như vậy đang "cài đặt" sẵn cho cơ hội (hướng về lãi suất thấp hơn) ở một thời kỳ mới.

Nhìn rộng ra các thị trường khu vực, chia sẻ với báo chí trong tọa đàm bàn tròn ngày 4/3, ông Đinh Đức Quang - Giám đốc Khối kinh doanh tiền tệ Ngân hàng UOB Việt Nam cho biết, đã có những NHTW khu vực giảm lãi suất, mức giảm rất nhẹ khoảng 0,25 điểm phần trăm. Tuy nhiên điều này cho thấy các NHTW cũng đang sẵn sàng giảm lãi suất để chớp thời cơ hỗ trợ nền kinh tế phục hồi và tăng trưởng.

Với Việt Nam, ông Quang khẳng định, dự báo của UOB đầu tiên là lãi suất điều hành của NHNN trong ngắn hạn sẽ không thay đổi.

Ở bên ngoài, các diễn biến cho thấy có thể Fed không giảm mạnh lãi suất như kỳ vọng.

Trong nước, theo thống kê của UOB, lãi suất VND có mức tăng khoảng 0,5-1% trong năm 2024 từ nhu cầu vốn tăng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt mức 7%. Trong vài tháng gần đây, thị trường ghi nhận một số thông tin các ngân hàng thương mại tăng lãi suất huy động mạnh nhưng đây chỉ là diễn biến cục bộ tại một số ngân hàng.

"Chúng tôi nhận thấy nhóm thứ nhất gồm các ngân hàng thương mại lớn nhất tiếp tục có mức lãi suất huy động VND kỳ hạn 12 tháng quanh mức 4,8-5% và nhóm thứ hai đưa ra mức lãi suất 12 tháng khoảng 5,5% ổn định trong những tháng gần đây. Đây là mức lãi suất phù hợp trong bối cảnh VND giảm giá khoảng 5% so với USD trong năm 2024.

Với mục tiêu tăng trưởng cao hơn ở mức 8% trong năm 2025, đi cùng là các giải pháp đẩy nhanh giải ngân đầu tư công, mở rộng thị trường xuất khẩu, thu hút FDI trọng điểm vào công nghệ, cơ quan quản lý cũng đề cập đến giải pháp mở rộng tín dụng mạnh mẽ hơn. Điều này có thể gây sức ép tăng nhẹ lãi suất VND trong năm 2025 nhưng ở chiều tích cực, nếu lãi suất USD quốc tế giảm, kinh tế thế giới tăng trưởng tốt hơn khi các tranh chấp xung đột dừng lại, dòng vốn đầu tư mạnh dạn quay lại các thị trường mới nổi thì sẽ cân bằng được sức ép nêu trên.

Chúng tôi vẫn tin tưởng Việt Nam tiếp tục nằm trong số ít các thị trường đang phát triển có nhiều thuận lợi từ cơ cấu dân số, ổn định vĩ mô, thương mại quốc tế đa dạng; từ đó cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài trong trung dài hạn rất tích cực là cơ sở vững chắc ổn định lãi suất và tỷ giá", ông Đinh Đức Quang nhận định.

Ông cũng chia sẻ thêm nếu ghi nhận từ diễn biến chung, trong thời gian qua, Thủ tướng và NHNN đã "chỉ đạo cứng" các NHTM không được tăng lãi suất. Nhưng từ cơ sở cứng để nhìn vào các lãi suất điều hành, gần nhất là NHNN đã cắt lãi suất tín phiếu, cho thấy có tín hiệu hễ có bất cứ cơ hội nào để cắt giảm lãi suất chính sách, nhà điều hành đều đang hết sức tận dụng.

"Mục tiêu cao hơn, bao trùm ổn định tỷ giá và lãi suất và ổn định vĩ mô và tăng trưởng kinh tế. Việt Nam đã làm được trong năm 2024. Năm nay mục tiêu cao hơn. Do đó hành động, hướng tiếp cận và giữ nguyên lãi suất điều hành với các công cụ hỗ trợ điều tiết linh hoạt như hiện nay, theo chúng tôi là hoàn toàn phù hợp", chuyên gia UOB Việt Nam nhấn mạnh.