Nền kinh tế đã dần lấy lại đà tăng trưởng

Báo cáo tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2023 (ngày 4/11/2023) Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, nền kinh tế đã dần lấy lại đà tăng trưởng, quý sau tăng nhanh hơn quý trước, tháng sau tích cực hơn tháng trước. Việt Nam đã chủ động ứng phó, thích ứng hiệu quả hơn với những khó khăn, thách thức, bối cảnh, tình hình mới của thế giới và trong nước; tiếp tục đạt được nhiều kết quả quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực. Một trong số đó là kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm.

Cụ thể, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10 tăng 3,59% so với cùng kỳ, bình quân 10 tháng tăng 3,2%. Thị trường tiền tệ cơ bản ổn định; mặt bằng lãi suất tiếp tục xu hướng giảm; tỷ giá được giữ tương đối ổn định so với các đồng tiền khác trong khu vực; an toàn hệ thống ngân hàng được bảo đảm. Thu ngân sách nhà nước 10 tháng ước đạt 86,3% dự toán.

Kim ngạch xuất nhập khẩu, xuất khẩu, nhập khẩu tháng 10 tăng lần lượt 5,6%, 5,9% và 5,2% so với cùng kỳ; tính chung 10 tháng ước xuất siêu 24,61 tỷ USD (cùng kỳ năm trước là 9,56 tỷ USD). Đặc biệt, giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 56,74% kế hoạch, cao hơn 5,5% so với cùng kỳ năm trước (51,34%).

Cùng với đó, hoạt động sản xuất - kinh doanh tiếp tục chuyển biến tích cực. Khu vực nông nghiệp, dịch vụ tiếp tục duy trì đà tăng khá. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 10 tăng 7% so với cùng kỳ, tính chung 10 tháng tăng 9,4% (loại trừ yếu tố giá tăng 6,9%); khách quốc tế 10 tháng đạt gần 10 triệu lượt người, gấp 4,2 lần cùng kỳ năm trước.

Sản xuất công nghiệp tháng sau tích cực hơn tháng trước; chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 10 tăng 4,1% so với cùng kỳ năm trước, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 4,9%; nhiều địa bàn công nghiệp trọng điểm tiếp tục phục hồi tích cực hoặc duy trì đà tăng nhanh.

Tình hình đăng ký doanh nghiệp cũng tích cực hơn. Cụ thể, trong tháng 10, có khoảng 15.400 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và 5.600 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, lần lượt tăng 18,5% và 44,2% so với cùng kỳ. Tính chung 10 tháng, có trên 148.600 doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường, tăng 2,9%.

Bên cạnh đó, Chính phủ và các bộ, ngành đã tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; quyết liệt xử lý các vấn đề tồn đọng, vướng mắc; đẩy mạnh đầu tư các dự án hạ tầng chiến lược, quan trọng, thúc đẩy các động lực tăng trưởng kinh tế mới. Qua đó, các khó khăn, vướng mắc, bất cập được tập trung tháo gỡ, đã đạt kết quả bước đầu. Nhiều chính sách, giải pháp đồng bộ, nhất là về tài khóa, tiền tệ được tích cực triển khai để tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ sản xuất kinh doanh...

Khó khăn, thách thức đặt ra còn lớn

Bên cạnh những điểm tích cực, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng chỉ ra một số khó khăn, hạn chế. Cụ thể, sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp tiếp tục đối mặt với thách thức về thị trường, dòng tiền và thủ tục hành chính.

“Những vấn đề này đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo, quyết liệt tháo gỡ, nhưng khó chuyển biến nhanh trong ngắn hạn do phụ thuộc nhiều vào tình hình thế giới, khu vực”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Đây là lý do khiến xuất khẩu 10 tháng vẫn giảm 7,1% so với cùng kỳ năm trước, các nhóm hàng chủ lực và thị trường xuất khẩu lớn chuyển biến chậm, tiếp tục gặp nhiều khó khăn; nhập khẩu giảm 12,3%, trong đó nhập khẩu tư liệu sản xuất (chiếm gần 94% kim ngạch nhập khẩu) giảm 12,2%.

Trong bối cảnh đó, thị trường trong nước chưa được thúc đẩy phát triển hiệu quả; sức cầu tiêu dùng vẫn tăng trưởng tích cực, nhưng đã có xu hướng chậm lại trong những tháng gần đây. Hấp thụ vốn của nền kinh tế còn khó khăn, dư nợ tín dụng đến ngày 27/10 chỉ tăng 7,1% (cùng kỳ tăng 11,45%).

Cùng với đó là những khó khăn của doanh nghiệp, nền kinh tế đã tác động trực tiếp, làm gia tăng áp lực điều hành kinh tế vĩ mô; thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp đã chuyển biến tích cực hơn, nhưng vẫn còn khó khăn, cần tiếp tục theo dõi sát để chủ động tháo gỡ, xử lý kịp thời tình huống phát sinh; đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn; thiên tai diễn biến khó lường, ảnh hưởng lớn đến các hoạt động kinh tế - xã hội.

"Khó khăn, thách thức đặt ra còn lớn, phụ thuộc nhiều vào xu hướng, bối cảnh chung toàn cầu, nên khó có thể chuyển biến nhanh, tác động đến tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn, đồng thời tạo sức ép lớn lên công tác quản lý, điều hành ổn định kinh tế vĩ mô, tỷ giá, các cân đối lớn về ngân sách nhà nước, đầu tư, tiêu dùng, an sinh xã hội...", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế

Trong bối cảnh những tháng cuối năm, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, trong thời gian tới, cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội để rà soát, tiếp thu, giải trình, hoàn thiện các dự án luật, nghị quyết trình Quốc hội cho ý kiến, thông qua tại Kỳ họp thứ 6; triển khai nhanh, hiệu quả ngay sau khi được ban hành.

Tiếp tục thực hiện quyết liệt, tổng thể và đồng bộ các chính sách, giải pháp về thuế, phí, tiền tệ, thương mại, đầu tư... đã ban hành để thúc đẩy phục hồi nhanh sản xuất kinh doanh, sản xuất công nghiệp, các ngành, lĩnh vực, phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu năm 2023. Cùng với đó, tập trung thúc đẩy phát triển hiệu quả thị trường trong nước, đẩy mạnh tiêu dùng hàng hóa dịp cuối năm và Tết Nguyên đán năm 2024. 

Tận dụng cơ hội, xu hướng phục hồi của các thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu, nhất là hàng nông, lâm, thủy sản sang các thị trường lớn, tiềm năng, phát huy lợi thế cạnh tranh của từng nhóm hàng cụ thể tại từng thị trường xuất khẩu, các hiệp định, thỏa thuận thương mại đã ký kết, FTA với Israel.

Đồng thời, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư phát triển.  Đẩy mạnh rà soát, sửa đổi, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, cải cách hành chính, cắt giảm thủ tục hành chính. Tiếp tục xử lý từng bước chắc chắn, tháo gỡ triệt để những tồn tại, hạn chế, vướng mắc kéo dài, nhất là trong phân cấp, phân quyền; quyết liệt sửa đổi, trình cấp có thẩm quyền sửa đổi các quy định còn vướng mắc, bất cập đã được các tổ công tác của Quốc hội, Chính phủ chỉ ra.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng đề xuất, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo cân đối lớn của nền kinh tế; thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế, tranh thủ các cơ hội mới từ sự dịch chuyển chuỗi cung ứng sản xuất, thương mại, đầu tư toàn cầu và khu vực.