Xuất khẩu “gồng mình” về đích

Theo đánh giá thì tình hình xuất khẩu đang có những tín hiệu khả quan. Số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tổng kim ngạch xuất khẩu 10 tháng đạt trên 46,3 tỷ USD, giảm 13,8%. Như vậy, tốc độ giảm đã được cải thiện (9 tháng giảm 14,3% so với cùng kỳ).

Bên cạnh những mặt hàng xuất khẩu giảm, cũng có một số các mặt hàng xuất khẩu tăng trưởng so với cùng kỳ như đá quý, kim loại quý, tổng kim ngạch 10 tháng đạt 2,678 tỷ USD, tăng 269,3% so với cùng kỳ năm ngoái; Sắn và các sản phẩm từ sắn tăng 59,6%. Một số mặt hàng khác cũng có mức tăng tương đối như hạt tiêu, chè, rau quả…

Tuy nhiên, nếu khái quát tình hình xuất khẩu từ đầu năm đến nay có thể thấy việc thực hiện chỉ tiêu kim ngạch xuất khẩu của năm 2009 sẽ khó khăn. Báo cáo tại phiên họp toàn thể Ủy ban Kinh tế của Quốc hội ngày 21-22/9 Bộ Công Thương nhận định: “Xuất khẩu tăng trưởng âm, kim ngạch xuất khẩu tăng giảm không ổn định qua từng tháng”.

Bản báo cáo cũng cho biết, so với cùng kỳ, trừ tháng 2 và tháng 3 kim ngạch tăng trưởng dương do có tái xuất vàng, các tháng khác đều tăng trưởng âm ở mức khoảng 25-28%. Phân tích tình hình kinh tế thế giới và năng lực cung ứng hàng hóa xuất khẩu của nền kinh tế, Bộ Công Thương cho rằng, mức tăng trưởng xuất khẩu 3% như kế hoạch được Quốc hội thông qua là con số khó.

Theo Bộ Công Thương, 3 tháng cuối năm tuy có nhiều yếu tố thuận lợi, nhưng xuất khẩu của cả nước còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhất là về giá, năng lực cạnh tranh cùng những rào cản bảo hộ của các nước. Vì vậy, để hoàn thành kế hoạch xuất khẩu cần có sự nỗ lực, cố gắng cao, chủ động, tích cực của các doanh nghiệp kết hợp với biện pháp chỉ đạo quyết liệt, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp của các Bộ, ngành Trung ương và các tỉnh, thành phố.

Giả định, nếu điều kiện giá dầu thô bình quân giữ ở mức 60-65 USD/thùng, giá cả các mặt hàng nông sản phẩm thuận lợi, mức bình quân tháng của 4 tháng cuối năm tăng khoảng 1 tỷ USD so với bình quân 8 tháng đầu năm thì tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm 2009 ước đạt khoảng 59 tỷ USD. Với con số này, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa năm 2009 sẽ giảm khoảng 6% so với năm 2008.

Tại hội nghị bàn biện pháp đẩy mạnh xuất khẩu trong những tháng cuối năm được tổ chức mới đây, tại Hải Phòng, các doanh nghiệp đề cập nhiều vấn đề ảnh hưởng tới hiệu quả xuất khẩu như sự bất hợp lý, chưa phù hợp với thực tế của một số cơ chế chính sách, nhất là chính sách thuế, thủ tục hải quan; chính sách sử dụng lao động, quy đinh thẩm định hàng hóa xuất khẩu…

Đa số doanh nghiệp đề nghị Chính phủ tiếp tục kéo dài gói hỗ trợ lãi suất, tạo điều kiện để có nhiều doanh nghiệp tiếp cận và sử dụng nguồn vốn này, có cơ chế điều hành chính sách tỷ giá linh hoạt, bảo đảm quyền lợi cho các nhà xuất khẩu…

Các chuyên gia cũng cho rằng, để đẩy mạnh xuất khẩu trong thời điểm cuối năm cũng như lâu dài, các doanh nghiệp xuất khẩu cần đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho công tác xúc tiến thương mại; đa dạng hoá thị trường xuất khẩu; phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan trong việc điều hành xuất khẩu.