CNBC đã đưa quan điểm của ông William R. Rhodes, cựu chủ tịch Citibank và ông Stuart Mackintosh, CEO của tổ chức phi lợi nhuận The Group of Thirty về nền kinh tế Trung Quốc.

Thách thức đối với triển vọng nền kinh tế Trung Quốc đang gia tăng ở bốn lĩnh vực tách biệt, nhưng lại có mối liên quan chặt chẽ với nhau. Nhưng khó khăn của Trung Quốc cũng sẽ sớm trở thành khó khăn của toàn thế giới trong thời gian ngắn.

Thị trường bất động sản bất ổn

Làn sóng vỡ nợ trên thị trường bất động sản Trung Quốc tiếp tục lan rộng. Năm 2021 đã chứng kiến một số lượng kỷ lục các công ty phát triển bất động sản Tại Trung Quốc tuyên bố mất khả năng thanh toán nhiều khoản nợ, trong đó phải kể đến Evergrande.

S&P ước tính rằng có 20-40% các công ty bất động sản tại Trung Quốc đối mặt với tình trạng khó khăn tài chính và nguy cơ vỡ nợ.

Nhìn chung, một cuộc khủng hoảng trong lĩnh vực bất động sản là một dấu hiệu xấu cho cả nền kinh tế và với Trung Quốc, nó có thể nghiêm trọng hơn bình thường. Nguyên nhân do ngành này chiếm 25% tới 30% nền kinh tế quốc gia theo báo cáo từ Viện Kinh tế Quốc tế Peterson.

Các tiền lệ trong quá khứ cũng đã chứng minh hầu hết các cuộc suy thoái đều liên quan tới chứng khoán hoặc bất động sản. Một khi giá nhà ở có dấu hiệu bất ổn và bắt đầu sụt giảm do các ảnh hưởng của nợ, có nhiều khả năng tiêu dùng cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Hiện nền kinh tế Trung Quốc vẫn chưa ở giai đoạn nguy hiểm đó, tuy nhiên các dấu hiệu không hề tỏ ra tích cực. Trong khi thị trường địa ốc của Trung Quốc vẫn đang gặp khủng hoảng, các tác động từ chính sách phòng dịch cứng rắn càng làm tăng các nguy cơ kinh tế của nước này hơn nữa.

Thách thức lớn từ Zero-Covid

Dù trong 2 năm 2020 và 2021 chính sách zero-Covid đã giúp nền kinh tế Trung Quốc hoạt động ổn định mà không bị ảnh hưởng bởi virus, các chính sách này hiện đang gặp phải thách thức lớn. Do các biến thể virus corona ngày càng lây lan nhanh hơn, việc truy dấu ca nhiễm gặp khó khăn hơn và những biện pháp loại bỏ dịch bệnh tuyệt đối càng trở nên tốn kém hơn.

Số lượng ca nhiễm tại Thượng Hải trong tuần trước chạm mốc 20.000 ca/ngày, buộc chính quyền địa phương này phải ban bố lệnh phong tỏa chặt chẽ, gây ra không ít bức xúc cho khoảng 26 triệu người dân nơi đây. Thượng Hải là thành phố lớn nhất Trung Quốc, đóng góp 4% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), đồng thời là trung tâm cảng biển lớn không chỉ của Trung Quốc mà còn toàn khu vực.

Dịch bệnh lây lan trên nhiều thành phố khiến nhiều nơi phải phong tỏa hoặc hạn chế đi lại, gây ra nhiều tác động kinh tế tiêu cực và làm nhu cầu nội địa suy yếu. Trên hết, nếu nhu cầu của Trung Quốc suy yếu thì các thị trường khác trên toàn cầu chắc chắn sẽ chịu tác động kéo theo.

Những tác động của zero Covid sẽ ngày một trở nên rõ nét trong vài tháng tới. Và đây là lý do nhiều chuyên gia kinh tế hạ triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế số hai thế giới năm nay.

Rủi ro từ các khoản vay

Lạm phát trên nhiều quốc gia đang tăng lên mức kỷ lục trong nhiều năm, dẫn tới mức lãi suất gia tăng để kiềm chế lạm phát.

Chiến lược Vành đai và Con đường đã đặt lên vai các quốc gia phát triển khoản nợ 385 tỷ USD, theo báo cáo năm 2021 của AidData, viện nghiên cứu phát triển quốc tế trực thuộc trường Đại học William and Mary, bang Virginia.

Trung Quốc phải đối diện với ba rủi ro chính gồm khả năng vỡ nợ; giá trị nợ xấu ngày một tăng tại nhiều ngân hàng lớn và định chế Nhà nước; và căng thẳng ngoại giao, xung đột địa chính trị liên quan đến các tài sản trong hợp đồng vay.

Sang tới năm 2022, các lãnh đạo Trung Quốc sẽ rút ra được một bài học rằng cho vay không phải lúc nào cũng là một chiến lược thông minh. Trung Quốc cần những đối tác có khả năng thanh toán nợ, những khách hàng và đồng minh thân thiện, thay vì đẩy các quốc gia đó vào cảnh mất khả năng thanh toán, vỡ nợ và gây phẫn nộ cho người dân.

Dưới các áp lực của đại dịch và cuộc khủng hoảng tại Ukraine, động lực chính của kinh tế Trung Quốc là toàn cầu hóa đang có nguy cơ bị đình trệ và rạn nứt. Với chuỗi cung ứng cũ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng và thậm chí bị ngừng lại, yêu cầu tái thiết lập hoặc làm mới các liên kết càng trở nên cấp bách hơn hết.

Xung đột Nga - Ukraine

Toàn cầu hóa, động lực thúc đẩy nền kinh tế Trung Quốc cũng như toàn cầu, đang đối diện với rủi ro rất lớn bắt nguồn từ cuộc xung đột Nga-Ukraine.

Việc Trung Quốc lựa chọn ở vị trí trung lập và tiếp tục duy trì các quan hệ kinh tế với Nga có thể khiến nước này phải chịu các biện pháp trừng phạt thứ cấp từ Mỹ như đã cảnh báo.

Tất cả những thách thức này cho thấy dự báo tăng trưởng 5,5% của chính phủ Trung Quốc cho năm 2022 là tương đối lạc quan theo ông William và ông Stuart. Trong bối cảnh hiện tại, viễn cảnh Trung Quốc tăng trưởng dưới 5%, mức thấp nhất từ năm 1989 là rất lớn.