Chiều 14/3, Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị giao ban đánh giá tình hình thực hiện chương trình công tác tháng 2/2025, kế hoạch triển khai chương trình công tác tháng 3/2025.

Không quản ngày đêm sắp xếp bộ máy

Theo báo cáo của Bộ Tài chính tại Hội nghị, ngay từ đầu năm 2025, Bộ Tài chính đã tích cực triển khai thực hiện nhiệm vụ về xây dựng các luật, pháp lệnh. Trong đó, Bộ Tài chính đang chỉ đạo đơn vị khẩn trương hoàn thiện để trình Quốc hội tháng 5/2025 03 Đề án Luật: Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).

Bộ Tài chính cũng đã trình Chính phủ đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) và dự án Luật Tiết kiệm chống lãng phí; trình Chính phủ ban hành 06 nghị định, còn lũy kế 25 nghị định đang trình Chính phủ để xem xét ban hành.

Công tác quản lý, điều hành thu, chi ngân sách nhà nước cũng được Bộ Tài chính thực hiện hiệu quả. Thu ngân sách nhà nước lũy kế thu 2 tháng đầu năm ước đạt 499,8 nghìn tỷ đồng, bằng 25,4% dự toán, tăng 25,7% so cùng kỳ năm 2024. Trong đó, thu nội địa ước bằng 27,3% dự toán, tăng 28,9% so cùng kỳ năm 2024; thu từ dầu thô bằng 15,3% dự toán, giảm 17,1% so cùng kỳ năm 2024; thu từ cân đối hoạt động xuất nhập khẩu bằng 15,5% dự toán, tăng 6,6% so cùng kỳ năm 2024.

Chi ngân sách luỹ kế 2 tháng ước đạt 293,8 nghìn tỷ đồng, bằng 11,5% dự toán, tăng 13,2% so cùng kỳ năm 2024. Cân đối ngân sách trung ương và ngân sách các cấp địa phương được đảm bảo. Trong tháng 2/2025, Bộ Tài chính đã thực hiện phát hành 45,11 nghìn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ, đạt 9% kế hoạch cả năm, kỳ hạn bình quân 10,83 năm, lãi suất bình quân 2,91%/năm.

Đặc biệt, trong tháng 2/2025, toàn ngành Tài chính tập trung ưu tiên cao nhất mọi nguồn lực, không quản ngày đêm để triển khai thực hiện ngay, hiệu quả việc sắp xếp tổ chức bộ máy của Bộ Tài chính, các đơn vị bên trong theo định hướng, đúng tiến độ được giao. Đồng thời, chuẩn bị các điều kiện sẵn sàng để đảm bảo hoạt động thông suốt sau khi sắp xếp bộ máy, không để ảnh hưởng đến công việc.

Sẵn sàng ứng phó trước những thách thức

Phát biểu tại Hội nghị, Cục trưởng Cục Thuế Mai Xuân Thành cho biết, thu ngân sách nhà nước 2 tháng đầu năm đến ngày 12/3 đạt 528.334 tỷ đồng, bằng 30,7% so với dự toán, đạt 141,1% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức cao nhất trong hai tháng đầu năm từ trước đến nay. Tuy nhiên, nợ quá hạn của doanh nghiệp có dấu hiệu tăng, bên cạnh đó, tổng số doanh nghiệp đang hoạt động có khai nộp thuế cũng giảm. Theo Cục trưởng, đây là một dấu hiệu cần theo dõi.

Về hiện đại hoá công tác quản lý thuế, hiện nay, Cục Thuế đã hoàn thành Đề án quản lý thuế đối với hộ và đang quyết liệt triển khai trong toàn Ngành, khuyến khích hơn 70.000 hộ chuyển sang kê khai, không sử dụng phương pháp thuế khoán. Trong thời gian tới, Cục sẽ đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế để loại bỏ chế độ thuế khoán, tránh gặp khó khăn phát sinh trong thi hành pháp luật.

Trong lĩnh vực hải quan, Phó Cục trưởng Âu Anh Tuấn cho hay, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trong tháng 2/2025 đạt 67,77 tỷ USD và tăng 0,8% so với tháng trước. Tuy nhiên, trong tháng 2, trị giá xuất khẩu đạt 31,11 tỷ USD và giảm 6,3%. Điều đó cho thấy xuất khẩu bắt đầu có xu hướng giảm so với các tháng trước. Tổng thể 2 tháng đầu năm, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 127,7 tỷ USD và tăng 12% so với cùng kỳ năm 2024.

Cũng theo Lãnh đạo Cục Hải quan, qua số liệu phân tích có thể thấy rằng, mặc dù cán cân thương mại của Việt Nam trong 2 tháng thặng dư 1,47 tỷ USD, nhưng do ảnh hưởng của chiến tranh thương mại và chính sách thuế của Hoa Kỳ, một số mặt hàng xuất khẩu lớn của Việt Nam vào thị trường này cũng bắt đầu chững lại.

Cơ quan hải quan sẽ thường xuyên phối hợp với Bộ Công Thương để phân tích và đánh giá kim ngạch xuất nhập khẩu vào những thị trường lớn, đặc biệt là thị trường Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và châu Âu…

Về tình hình thu ngân sách, số thu từ xuất nhập khẩu 2 tháng đầu năm đạt 61.303 tỷ đồng, tương đương với 14,9% dự toán và 13,04% so với mục tiêu Chính phủ đề ra. Mặc dù vậy, tốc độ tăng trưởng này vẫn chậm và không đạt được mức thu bình quân hàng tháng mà Chính phủ giao.

Nguyên nhân một phần do giá dầu bắt đầu giảm. “Dự toán chúng ta xây dựng dựa trên mức giá dầu khoảng 80 USD nhưng hiện nay giá dầu đang giảm xuống còn mức 70 USD. Thậm chí, vào ngày 13/3 còn 67 USD/thùng. Đồng thời, các mặt hàng liên quan đến dầu cũng có xu hướng giảm như hóa chất, nguyên liệu nhựa…”, Phó Cục trưởng Cục Hải quan chia sẻ.

Hơn nữa, khi Mỹ thực hiện các biện pháp phòng vệ thương mại, một số mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam giảm, kéo theo sự sụt giảm của nguyên liệu nhập khẩu cần cho sản xuất. Ví dụ, giá thép, quặng, than và nguyên phụ liệu… Điều này cũng ảnh hưởng tới số thu từ hoạt động xuất nhập khẩu.

Do đó, cơ quan hải quan sẽ tiếp tục theo dõi tình hình thương mại trong tháng tiếp theo để đánh giá tác động của xu hướng nhập khẩu cũng như sự phục hồi của thị trường xuất khẩu, đặc biệt là chính sách thuế quan của Hoa Kỳ. Theo đó, thường xuyên phối hợp với Bộ Công Thương phân tích, đánh giá kim ngạch xuất nhập khẩu vào một thị trường lớn, các mặt hàng trọng điểm, doanh nghiệp xuất khẩu lớn để kịp thời phát hiện có bất thường.

Cục Hải quan đã chỉ đạo Hải quan địa phương tăng cường các biện pháp kiểm soát, kiểm tra và giám sát để phát hiện sớm, đấu tranh hiệu quả với gian lận hành vi gian lận xuất xứ, giữa nguồn gốc xuất xứ; chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Để hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách được giao, trong những tháng tiếp theo, tốc độ thu ngân sách phải tăng nhanh hơn. Trong bối cảnh đó, Cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị tạo thuận lợi, đơn giản hoá các thủ tục hành chính, giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính. Đồng thời, bám sát sự biến động của các mặt hàng có nguồn thu lớn; song song với đó là tăng cường các biện pháp chống thất thu, chống buôn lậu gian lận thương mại, đặc biệt là gian lận qua mã, giá, xuất xứ.