Ngày 29/10/2014, WB đã công bố Báo cáo “Môi trường kinh doanh 2015: Xa hơn hiệu quả”. Theo đó, Việt Nam đứng thứ 78/189 quốc gia về chỉ số xếp hạng môi trường kinh doanh thuận lợi năm 2015.

Trong báo cáo mới công bố, WB đánh giá, nộp thuế là một trong hai lĩnh vực có cải cách, Việt Nam đã giúp các công ty giảm bớt chi phí thuế bằng cách giảm mức thuế thu nhập doanh nghiệp.

Dù vậy, căn cứ vào 10 tiêu chí cụ thể để WB tổng hợp xếp hạng, có thể thấy các nỗ lực cải cách gần đây của Việt Nam trong các lĩnh vực thuế, hải quan… chưa hề được ghi nhận. Việt Nam xếp hạng 173 về tiêu chí nộp thuế. Cụ thể, số lần thanh toán thuế mỗi năm là 32, và tổng thời gian mỗi năm là 872 giờ, tổng mức thuế (trên % lợi nhuận) lên đến 40,8%.

Báo cáo của WB khiến người ta không khỏi băn khoăn vì nhiều điểm chưa được cập nhật. Đơn cử, thời gian mà doanh nghiệp (DN) phải bỏ ra để thực hiện thủ tục nộp thuế tại Việt Nam vẫn được tính là 872 giờ/năm, không thay đổi so với những năm trước. Trong khi trên thực tế, từ ngày 1/9/2014, với việc thực hiện Thông tư 119 của Bộ Tài chính đã giúp giảm 201,5 giờ nộp thuế và tiết kiệm khoảng 3.000 tỷ đồng/năm cho các DN. Như vậy, thời gian nộp thuế của DN đã giảm đáng kể.

Bên cạnh đó, với Nghị định 91 của Chính phủ, (ngành Tài chính đã có Thông tư 151/2014/TT-BTC, có hiệu lực từ 15/11/2014,  hướng dẫn thực hiện Nghị định này), số lần nộp thuế giá trị gia tăng đã giảm từ 12 lần xuống còn 4 lần và số lần nộp thuế thu nhập DN cũng giảm từ 4 lần xuống còn 1 lần. Nhờ đó cũng giúp giảm thời gian nộp thuế 88,36 giờ và tiết kiệm khoảng 1.400 tỷ đồng cho các DN.

Như vậy, với việc ban hành Thông tư 119 và Thông tư 151, tổng số thời gian nộp thuế đã giảm được gần 290 giờ, vượt chỉ tiêu mà Thủ tướng Chính phủ giao là giảm 200 giờ vào năm 2014.

Những nỗ lực cải cách thuế của ngành Tài chính đang được cả xã hội ghi nhận và cổ vũ. Nhiều nhà quản lý, các chuyên gia kinh tế đã đánh giá, đây là “điển hình”, cần nhân rộng. Báo cáo Môi trường kinh doanh của WB, với “độ trễ” của những cứ liệu, khiến cho công luận không khỏi ngạc nhiên.

Còn nhớ, tại cuộc họp với Hội đồng quốc gia về phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh ngày 31/12/2013, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu các thành viên hội đồng phải suy nghĩ khi hàng loạt chỉ số phản ánh sức cạnh tranh yếu kém của Việt Nam được WB và Diễn đàn Kinh tế thế giới đưa ra.

Đồng thời, Phó Thủ tướng đặt vấn đề: “Điều quan trọng là trong thời gian tới phải xem thế giới đánh giá mình có đúng không?” – Câu hỏi này, tới nay lại một lần nữa được đặt ra sau Báo cáo “Môi trường kinh doanh 2015: Xa hơn hiệu quả” của WB.