Bảo lãnh thông quan ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại

Đề án này được thông qua sẽ góp phần tạo thuận lợi cho các hoạt động nhập khẩu hàng hóa, giảm thủ tục, thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, đồng thời nâng cao năng lực quản lý của cơ quan hải quan, giảm thiểu rủi ro do việc doanh nghiệp không chấp hành pháp luật về thuế, về hải quan, về chính sách quản lý hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu… 

Bảo lãnh thông quan là hình thức cam kết bảo đảm thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về thuế và các khoản phải nộp khác đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bảo hiểm với cơ quan hải quan thay cho người được bảo lãnh khi người được bảo lãnh chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế hoặc vi phạm các quy định của pháp luật về hải quan. Cơ quan hải quan quyết định việc thông quan hoặc giải phóng hàng hóa trên cơ sở của giấy chứng nhận bảo hiểm bảo lãnh thông quan.

Bảo lãnh thông quan nhằm thực hiện hai mục đích chính là giúp cho cơ quan hải quan bảo đảm khoản thu cho ngân sách; bảo đảm tính tuân thủ của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó, cơ chế bảo lãnh thông quan sẽ cung cấp cơ chế kiểm soát để cho phép giảm thời gian thông quan và tăng cường tính tuân thủ.

Việc triển khai bảo lãnh thông quan sẽ củng cố hoạt động thu thuế, ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại, vi phạm pháp luật hải quan. Triển khai áp dụng hệ thống bảo lãnh thông quan sẽ tạo thuận lợi cho việc thông quan, giải phóng hàng nhập khẩu có kiểm tra chuyên ngành; đảm bảo các điều kiện về giám sát, quản lý hải quan đối với hàng hóa.

Bảo lãnh thông quan mang lại nhiều lợi ích cho các bên trực tiếp tham gia: Với doanh nghiệp, sẽ góp phần tiết kiệm được chi phí, tăng nguồn vốn lưu động cho doanh nghiệp, thông quan hàng hóa nhanh chóng; với cơ quan Hải quan: đảm bảo việc tuân thủ pháp luật hải quan; mở rộng thị trường kinh doanh dịch vụ bảo hiểm.

Kinh nghiệp quốc tế trong việc triển khai bảo lãnh thông quan

Theo đánh giá của chuyên gia Liên minh tạo thuận lợi thương mại toàn cầu, bảo lãnh thông quan sẽ giúp giảm chi phí hành chính cho doanh nghiệp, cho cơ quan quản lý nhà nước, giúp giảm chi phí bằng 0,1-0,5% trị giá lô hàng. Giảm thời gian thông quan hàng hóa giúp giảm chi phí cho doanh nghiệp (phần giảm chi phí bằng 0,5-0,8% trị giá lô hàng). Đồng thời, giúp tăng cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu (tăng 1% tổng kim ngạch xuất khẩu). Trong khi đó, áp dụng hệ thống bảo lãnh thông quan vẫn đảm bảo duy trì các yêu cầu thực hiện quy định về quản lý và kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu.

Hiện nay, tại một số quốc gia như Hoa Kỳ và khu vực châu Âu, bảo lãnh thông quan đã được mở rộng và phát triển vượt bậc để trở thành một trong những công cụ hữu hiệu trong tạo thuận lợi thương mại xuất-nhập khẩu, thúc đẩy các dịch vụ liên quan trong thương mại, cũng như các hoạt động thương mại chuyên biệt như kho ngoại quan, khu ngoại thương hay khu thương mại tự do và các cơ sở sản xuất, gia công.

Bảo lãnh thông quan còn được áp dụng với các hãng vận tải quốc tế tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu và quá cảnh hàng hóa. Ngày càng nhiều quốc gia công nhận bảo lãnh thông quan là một biện pháp tạo thuận lợi thương mại hiệu quả và giải pháp này từ lâu đã được đưa vào các hiệp định thương mại quốc tế với các tên gọi khác nhau như “cam kết bảo lãnh” (Surety) hay “công cụ đảm bảo” (security instruments) hay “một đảm bảo” (guarantee). Đây không phải là tiêu chuẩn áp dụng toàn cầu nên có thể áp dụng theo nhiều hình thức và cách tiếp cận khác nhau, phụ thuộc vào hệ thống pháp lý của mỗi nước và quyết định của các cơ quan quản lý.

Tổng cục Hải quan cho biết, từ kinh nghiệm triển khai Hệ thống bảo lãnh thông quan hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu của một số nước, triển khai Hệ thống bảo lãnh thông quan tại Việt Nam cũng nhằm hướng tới các yêu cầu về tạo thuận lợi thương mại, đẩy nhanh tốc độ thông quan, giải phóng hàng hoá, nâng cao yêu cầu tuân thủ pháp luật đối với doanh nghiệp, hạn chế thấp nhất các rủi ro liên quan đến việc thực hiện các chính sách thuế, chính sách quản lý chuyên ngành cho cơ quan hải quan.