Làn sóng công nghiệp xanh

Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG) đang là mối quan tâm hàng đầu của các doanh nghiệp vì những yếu tố này không chỉ phản ánh cam kết trách nhiệm xã hội mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển bền vững của mỗi tổ chức. Việc áp dụng các tiêu chuẩn ESG giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh tích cực, nâng cao uy tín.  

Thông tin về vấn đề này, ông Thomas Rooney - Quản lý cấp cao, Bộ phận Bất động sản (BĐS) Công nghiệp, Savills Hà Nội cho biết, người tiêu dùng hiện đại có xu hướng ủng hộ các thương hiệu có trách nhiệm với môi trường và cộng đồng, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh cho những doanh nghiệp đáp ứng được các yêu cầu ESG.

Đồng thời, ESG cũng giúp các công ty quản lý rủi ro tốt hơn, giảm thiểu tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu, các sự cố môi trường và bất ổn xã hội, đảm bảo sự ổn định và phát triển lâu dài.

Với “làn sóng” ESG toàn cầu hiện nay, ông Thomas Rooney cho rằng, các chủ đầu tư cũng như các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp rất chú trọng đến các yếu tố phát triển bền vững. CNX với mục tiêu giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường và tài nguyên thiên nhiên ngày càng được chú ý.

Những khu công nghiệp này được thiết kế giúp doanh nghiệp giảm thiểu tác động đến môi trường thông qua việc tối ưu hóa quy trình sản xuất, sử dụng năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ tiên tiến.

Cũng theo ông Thomas Rooney, việc phát triển khu CNX đồng nghĩa với việc tham gia vào các hoạt động sản xuất sạch hơn, giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường với mục tiêu giảm lượng phát thải carbon về 0.

“Trong bối cảnh CNX ngày càng được chú ý, các chứng chỉ khu CNX như LEED, EDGE, Green Mark... sẽ giúp các doanh nghiệp có định hướng rõ ràng hơn trong quá trình chuyển đổi. Chứng chỉ đánh giá các khu công nghiệp dựa trên nhiều tiêu chí, từ hiệu quả sử dụng năng lượng, tiết kiệm nước, cho đến giảm thiểu chất thải và khí thải”, ông Thomas Rooney nhấn mạnh.

Mặt khác, chuyên gia Savills nhận định, vốn FDI liên tục gia tăng, các doanh nghiệp nước ngoài sẽ có nhu cầu cao về không gian, kho bãi để phục vụ hoạt động sản xuất và kinh doanh. Do đó, BĐS công nghiệp vẫn được dự báo là một điểm sáng thu hút các nhà đầu tư trên thị trường Việt Nam.

Theo một khảo sát của KPMG với sự tham gia của 200 doanh nghiệp FDI, bên cạnh các yếu tố vị trí, nguồn lao động hay hạ tầng logistics, các khu công nghiệp (KCN) đáp ứng tiêu chí xanh đang là một trong những ưu tiên hàng đầu của các công ty FDI khi chọn địa điểm đầu tư tại Việt Nam.  

Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu trở thành một quốc gia phát triển vào năm 2045 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Các khu CNX ở Việt Nam có lợi thế hơn so với KCN truyền thống nhờ được ưu tiên hỗ trợ về công nghệ, xuất khẩu, thương hiệu, chuỗi giá trị và vay ưu đãi theo Nghị định số 35/2022/NĐ-CP. 

Việt Nam không nằm ngoài “cuộc chơi”

Tại Việt Nam, mô hình KCN sinh thái đã được hình thành từ năm 2014 với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế. Giai đoạn 2015-2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp cùng UNIDO triển khai chuyển đổi 4 khu công nghiệp thí điểm sang KCN sinh thái. Từ năm 2020 đến 2024, mô hình này được nhân rộng tại TP. Hải Phòng, Đồng Nai và TP. Hồ Chí Minh, góp phần tăng trưởng GDP từ 0,8%-7% và giảm khí thải từ 8%-70%. 

Theo dữ liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến năm 2030, khoảng 40-50% các tỉnh thành trong cả nước sẽ có kế hoạch chuyển đổi các KCN hiện hữu thành KCN sinh thái. 8-10% các tỉnh thành sẽ có định hướng xây dựng các KCN sinh thái mới.   

Dẫn đầu về xu hướng này ở Việt Nam là các KCN VSIP và DEEP C. Những đơn vị này đang sử dụng hệ thống năng lượng điện mặt trời áp mái để cung cấp điện cho một phần KCN.

Dựa trên dữ liệu sơ cấp trong quá trình làm việc với khách hàng, ông Thomas cho biết, khoảng 80-85% các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đều có yêu cầu cao về các tiêu chuẩn ESG khi lựa chọn địa điểm thuê nhà máy, ưu tiên yếu tố bền vững.

“Để có thể cạnh tranh hiệu quả với các thị trường lân cận như Thái Lan, Philippines, và Indonesia, nơi đã phát triển thành công nhiều dự án khu CNX, chúng ta cần đáp ứng nhu cầu này. Điều này sẽ giúp tăng cường sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài và nâng cao vị thế của chúng ta trên thị trường toàn cầu”, ông Thomas Rooney chia sẻ.

Hiện nay, có 4 trên tổng số khoảng hơn 400 KCN tại Việt Nam là KCN sinh thái. Số lượng còn hạn chế nhưng nhu cầu với loại hình BĐS này trên đà tăng trưởng cho thấy việc phát triển các khu CNX hiện đang ở thời kì đầu và là câu chuyện dài hạn.  

Lý giải về vấn đề này, chuyên gia Savills cho rằng, hầu hết các dự án KCN hiện hữu đều được phát triển theo mô hình truyền thống, chưa được áp dụng nhiều giải pháp thiết kế theo hướng bền vững. Do đó, việc chuyển đổi một KCN thông thường thành KCN thân thiện với môi trường không đơn giản vì chi phí tốn kém và cần sự xem xét kỹ lưỡng của Chính phủ về khung pháp lý. 

“Chi phí xây dựng các khu CNX thường cao hơn khoảng 30% so với các KCN truyền thống. Cần có thêm những chính sách ưu đãi cùng với việc áp dụng hỗ trợ tín dụng cho các nhà đầu tư giúp giảm gánh nặng chi phí ban đầu”, chuyên gia lý giải.