Từ xưa, "Làm nhà" là một trong 3 việc hệ trọng của người đàn ông Việt. Thời hiện đại, tìm và sở hữu căn hộ, mảnh đất cho cá nhân, gia đình mình tại Thủ đô lại càng khó khăn gấp bội. Đặc biệt, với những đôi vợ chồng trẻ, những gia đình ở ngoại tỉnh có nhu cầu ở thực, tiền bạc và cách thức "săn lùng" sản phẩm bất động sản (BĐS) vẫn là thách thức khó vượt qua để thỏa giấc mộng "có nhà Hà Nội".

Tự thân, bao giờ mới xong

Từ cuối 2013 đến nay, thanh khoản phân khúc nhà chung cư cơ bản có dấu hiệu nhúc nhích tích cực. Sản phẩm nhà ở nối nhau chào thị trường. Hàng tốt (giá từ 15-20 triệu đồng/m2; diện tích dưới 90m2, vị trí không quá xa trung tâm, tiện giao thông, đúng tiến độ cam kết) bắt đầu "hiếm" và xuất hiện giá chênh cục bộ ngay trong từng cuộc mở bán.

Về phần thổ cư, khắp các địa bàn từ vành đai 3 trở vào bờ hồ Hoàn Kiếm, chưa lúc nào giá giao dịch nhà đất xuất hiện hiện tượng giảm. Ngoại trừ tại phố Cổ (liên quan tới đề án Di dời tái định cư dân phố cổ sang Việt Hưng) ghi nhận giá trị sản phẩm có phần chững. Còn lại, những căn nhà thổ cư 2-3 tầng phổ biến khắp các đường phố Thủ đô luôn luôn "có giá". Nhà diện tích 80m2, sổ đỏ chính chủ, 4 tầng, cuối ngõ rộng tại Chùa Bộc (Đống Đa, Hà Nội) được rao bán hơn 8 tỷ đồng. Miếng đất 40m2 tại mặt đường Phùng Khoang (Nam Từ Liêm), đủ giấy tờ pháp lý, đã chuyển mục đích ở, có giao dịch 3 tỷ đồng…

Tìm hiểu ngẫu nhiên một số người trẻ đang tìm mua nhà đất (giá trị dưới 3 tỷ đồng với nhà thổ cư, dưới 1,5 tỷ đồng căn chung cư), xu hướng "tự mày mò" đang xuất hiện rõ nét. Am hiểu công nghệ, sở hữu kiến thức căn bản về luật pháp, lại nhanh nhạy và năng động nắm bắt thông tin hàng ngày, chẳng có lý do gì không tìm được nhà ưng ý – anh Sơn, một chuyên viên IT nhận định.

Tuy vậy, trong số 10 trường hợp được hỏi, 7 người thừa nhận thất bại, mất nhiều tháng trời mà vẫn "dậm chân tại chỗ". Lý do: dù truy cập liên tục các trang web rao vặt BĐS, tham khảo người thân, bạn bè nhưng… toàn gặp môi giới khi gọi điện hẹn làm việc, xem nhà, thương thảo. Hoặc, trực tiếp gặp chủ nhà, do thiếu kinh nghiệm về đất cát, khách trẻ tuổi thường bị gia chủ làm cao, "bán thách" so với quảng cáo, và để "vuột" món hàng tốt chỉ vì đắn đo, không biết làm giá.

"Khoán trắng", cần kinh nghiệm

Ở chiều hướng ngược lại, một bộ phận người mua nhà đã "ký thác" công cuộc tìm kiếm, thương thảo, ép giá, giao dịch nhà đất cho môi giới. So sánh với hai lựa chọn: tự tìm nhà đồng nghĩa với tốn thời gian, mất công mất việc mà hiệu quả chỉ 50/50; giao cho môi giới sẽ tốn thêm khoản phí dịch vụ (tùy tâm hoặc dưới 1% giá trị giao dịch tùy theo... hợp đồng môi giới), nhưng chủ động lựa chọn theo tiêu chí riêng, yên tâm làm việc và cân đối cuộc sống. Tuy vậy, những "tai nạn" nghề nghiệp cũng thường xảy ra trong trường hợp này.

Chị Thanh, công tác tại một đơn vị truyền thông ở quận Đống Đa, than thở: hai vợ chồng tôi làm việc trực tiếp với môi giới từng 4 tháng nay. Người này tìm được một căn thổ cư giá rất "mềm", đủ pháp lý, lại tiệm cận vành đai 3 nên chị yêu cầu dẫn đi gặp chủ nhà đặt cọc ngay. Tới nơi, chủ nhà quay ngoắt 180 độ, đòi tăng từ 2,5 tỷ đồng lên 2,8 tỷ đồng vì… nghe nói sắp có quy hoạch KĐT mới tại đây (!).

Trước đó, những lần hai vợ chồng bỏ cả việc cơ quan để đi xem nhà (môi giới báo) rồi bị chủ nhà đổi ý… không tiếp thì "vô thiên lủng". Đó là chuyện chủ nhà "bùng" khách, nguyên do khác dẫn tới nhiều khách hàng trẻ vẫn long đong kiếm tìm cơ hội nằm ở chính "Thượng đế". Non kinh nghiệm thị trường, không "quyết" (xuống tiền đặt cọc là tối thiểu) khi môi giới đã tìm được sản phẩm đáp ứng hầu hết các yêu cầu đặt ra, chỉ một ngày (có khi là một giờ đồng hồ), BĐS đó đã bị "tranh mua".

Theo… trải nghiệm của rất nhiều cặp vợ chồng đã "thấm" cảnh cấp tốc xem nhà – lập cập đặt cọc mới yên ổn "túp lều tranh", những ai đang tìm mua nhà đất ở Hà Nội với cách thức sử dụng dịch vụ BĐS (môi giới), cần ghi nhớ một số điểm: đầu tiên, xác định rõ vai trò, trách nhiệm và nghĩa vụ của môi giới nếu làm việc nghiêm túc (về nguyên tắc, dẫn khách đi xem mua nhà thì không tính phí, dù chỉ 100 nghìn đồng; mức phí dịch vụ trả cho môi giới tùy thuộc vào giá trị BĐS giao dịch, nếu trên dưới 1 tỷ đồng thì xoay quanh mức 10 triệu đồng).

Tuy nhiên, sẽ có môi giới làm việc rất chuyên nghiệp và đề xuất người mua chi hoa hồng tùy tâm (phí dịch vụ được tính ở phía người bán với mức dưới 1% giá trị). Người mua cần nêu rõ công việc với môi giới: tìm, ép giá tới mức kỳ vọng của mình và nhanh chóng đặt cọc ngay khi có thể. Quan trọng hơn, xác định cụ thể tiêu chí về BĐS cần tìm mua với môi giới: diện tích, giá, ngõ rộng ra sao, hướng, hình dáng thửa đất, vị trí không bị đường đâm vào, không vướng các khu nghĩa trang gần kề… Nếu kiên trì áp dụng, "vận may" sẽ nhanh chóng đến với người mua nhà.