Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden có kế hoạch ký khung thỏa thuận hợp tác về kinh tế với các điều khoản rất mạnh mẽ với các nước châu Á, tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực bao gồm điều phối về chuỗi cung ứng, kiểm soát xuất khẩu và tiêu chuẩn trí tuệ nhân tạo trong năm sau, theo Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo.

Theo Bloomberg, phát biểu trong đối thoại bàn tròn tại New York mới đây, bà Raimondo cho hay về mục tiêu tăng cường sự kết nối của Mỹ với châu Á: “Đó thực sự là ưu tiên của Tổng thống Mỹ. Người Mỹ đã không có đủ sự hiện diện cần thiết tại khu vực này trong suốt 4 năm do chính quyền Donald Trump”.

Cũng theo bà Raimondo, chuyến thăm của bà đến châu Á vào tháng trước được tính toán để tăng cường sự quan tâm với đối thoại kinh tế với điều kiện rằng nhóm làm việc của Tổng thống Mỹ Joe Biden không có kế hoạch thực hiện theo kiểu các cuộc đối thoại thương mại truyền thống. Bà nhấn mạnh rằng việc tham gia thỏa thuận thương mại kiểu như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) giờ không nên được bàn tới.

Khung thỏa thuận hợp tác kinh tế này linh hoạt khi mà một số nước có thể không cần thiết phải tham gia vào tất cả các hạng mục, bà Raimondo nói.

Bà cho biết mục tiêu của thỏa thuận sẽ là không chỉ kết nối các nền kinh tế phát triển như Nhật, Singapore, Australia và New Zealand mà còn cả các nền kinh tế mới nổi như Malaysia, Việt Nam và Thái Lan. 

“Tôi mong muốn rằng trong vòng 12 tháng tính từ lúc này, chúng ta sẽ ký kết được một cái gì đó”, Bộ trưởng Thương mại Mỹ kỳ vọng. Bà chia sẻ, thỏa thuận sẽ không cần thiết phải được Quốc hội Mỹ thông qua kiểu như các thỏa thuận thương mại thông thường, hay nói chính xác hơn nó “không phải một thỏa thuận thương mại”, nhưng ”rất quyền lực”.

Chuỗi cung ứng các sản phẩm thiết yếu trong đó có bán dẫn là trọng tâm được quan tâm lần này, bà Raimondo cho biết. Mục tiêu chính của khung thỏa thuận chính là sự hợp tác lâu dài về chuỗi cung ứng, nó giúp giải quyết cho vấn đề thiếu phối hợp giữa nhà sản xuất và người dùng. Với nội địa nước Mỹ, bà Raimondo viện dẫn đến lợi ích của việc đưa được các chính phủ đến ngồi vào bàn đàm phán để tăng cường sự minh bạch và niềm tin liên quan đến chuỗi cung ứng.

Cựu thống đốc bang Rhode Island nói rằng bà tin sẽ có thêm nhiều doanh nghiệp ngoài nước Mỹ hưởng lợi từ chương trình khẩn cấp quy mô 54 tỷ USD nhằm đưa hoạt động sản xuất các sản phẩm bán dẫn quay trở lại Mỹ.

Bà Raimondo thừa nhận thực sự nước Mỹ đã quá phụ thuộc vào Đài Loan để có nguồn cung các sản phẩm bán dẫn.

Một yếu tố quan trọng khác của khung chính sách kinh tế châu Á chính là cố gắng điều phối các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhằm hạn chế các sản phẩm nhạy cảm được sản xuất tại một số nước không phù hợp. 

Ngoài ra, khung thỏa thuận này cũng tính đến thiết lập nguyên tắc về kỹ thuật và quy tắc với trí tuệ nhân tạo và an ninh mạng. 

Hiện chưa rõ liệu quan điểm của chính quyền Biden có đáp ứng được mức độ hợp tác kinh tế mà một số nền kinh tế châu Á đang cần đến. Nhật và nhiều nước khác đã hối thúc Washington cân đối lại chính sách của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump liên quan đến việc rút khỏi CPTPP, vốn từng được coi như trụ cột kinh tế để tăng cường sự lãnh đạo của nước Mỹ trước sức ép ngày một lớn dần từ Trung Quốc.

Còn theo phó Thủ tướng Singapore, ông Heng Swee Keat, sự hiện diện về an ninh của Mỹ đã mang đến sự ổn định cho khu vực, thế nhưng để cho ảnh hưởng đó có thể được duy trì sang các thập kỷ tới, nước Mỹ không thể vắng mặt khỏi các cấu trúc kinh tế của khu vực.