Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2015 và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2016 của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (gọi tắt là Ban Chỉ đạo 389 quốc gia), nhiều bộ, ngành, địa phương nhìn nhận công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có nhiều chuyển biến nhưng vẫn còn đó những băn khoăn.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải: Sự ra đời của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia là cần thiết, đúng đắn, thấy rõ sự quyết liệt của các bộ, ngành, địa phương.

Lòng tin của nhân dân được củng cố trước công việc khó khăn của lực lượng chức năng khi tình hình chống buôn lậu, hàng giả còn nhiều phức tạp, hoạt động buôn bán, kinh doanh hàng giả diễn ra tràn lan. Hành vi phạm tội của các đối tượng không còn công khai như trước kia.

Một số mặt hàng như thuốc lá, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng có những chuyển biến rõ rệt. Hiệu quả đấu tranh của các lực lượng đưa thị phần thuốc lá lậu giảm, góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước khởi sắc hơn. Thời gian qua, lực lượng Quản lý thị trường đã lập kế hoạch kiểm tra một số mặt hàng trọng điểm như thuốc lá lậu, xăng dầu, khí hóa phẩm, siêu thị, trung tâm thương mại...

Gần đây tại nhiều địa phương, lực lượng đã thực hiện ký cam kết thay cho tuyên truyền trên báo đài. Trực tiếp làm việc với các cơ sở kinh doanh thực hiện 7.372 lượt tuyên truyền và hơn 29.000 đơn vị ký cam kết. Đồng thời, các cơ quan Quản lý thị trường kiểm tra các cơ sở đã ký cam kết. Trong đó, lực lượng Quản lý thị trường đã kiểm tra 27.600 cơ sở kinh doanh ký cam hết, phát hiện 9.000 cơ sở kinh doanh vi phạm.

Đồng tình với quan điểm trên, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương chia sẻ: Công tác chỉ đạo, điều hành của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia năm 2015 thể hiện ở sự quyết liệt đến từ các bộ, ngành, địa phương đã gặt hái được những thành công.

Kết quả đấu tranh đã làm thay đổi nhận thức của người dân, cũng như đánh giá đúng thực trạng, tình hình hoạt động của các lực lượng trong hoạt động này. Năm 2015, kết quả đấu tranh của Bộ Công an tăng 40% so với năm 2014. Nổi lên tình hình quản lý khai thác tài nguyên khoáng sản, gian lận thuế, an toàn vệ sinh thực phẩm, sản xuất buôn bán hàng giả liên quan đến sở hữu trí tuệ, vận chuyển buôn bán hàng cấm.

Năm 2015, hiệu quả trong công tác chỉ đạo, điều hành của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã được nhiều bộ, ngành, địa phương ghi nhận có những chuyển biến tích cực trong nhận thức, cũng như nâng cao tính chủ động của các lực lượng.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Thành Cung băn khoăn: Các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiệm vụ với trách nhiệm cao nhưng càng làm lại càng thấy tình hình buôn lậu phức tạp. Có địa phương tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả lắng xuống nhưng có địa phương lại tăng.

Hoạt động này có chiều hướng giảm ở một số địa phương một phần nguyên nhân là do các đối tượng chuyển đổi địa bàn hoạt động. Buôn lậu là thách thức không nhỏ đối với lực lượng chức năng, gây ảnh hưởng trực tiếp vào nền kinh tế, xói mòn niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ. Mặt khác, buôn lậu cũng tác động trực tiếp đến vấn đề tình hình an ninh trật tự, vệ sinh an toàn thực phẩm, sức khỏe của nhân dân.

Thứ trưởng Bộ Quốc Phòng Nguyễn Thành Cung kiến nghị, phát huy cao nhất trách nhiệm các bộ, ngành địa phương; không có biểu hiện tiêu cực trong công tác đấu tranh ngăn chặn hàng lậu, hàng giả. Nếu có biểu hiện tiêu cực thì cần bị xử lý nghiêm khắc, chấn chỉnh. Để kiểm soát chặt tình hình, các lực lượng cần có những đánh giá kỹ càng, thận trọng hơn về tình hình.

Trên cơ sở đó, các lực lượng thay đổi phương pháp, nghiên cứu cụ thể từ điểm xuất phát và tiêu thụ cuối cùng hàng lậu. Chính phủ xem xét phát động thành phong trào sâu rộng trong phạm vi cả nước, nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân và trực tiếp tham gia đấu tranh, trở thành động lực trong nhân dân; tiếp tục củng cố đầu tư nâng cao năng lực cho lực lượng chức năng làm nhiệm vụ (về phương tiện, khí tài, các công cụ hỗ trợ…). Quan trọng hơn là phải xây dựng bản lĩnh chính trị, năng lực công tác… phải kiên quyết trong xử lý “đúng thì bảo vệ còn sai thì phải xử lý”.

Thứ trưởng Lê Quý Vương chỉ rõ, số vụ phát hiện còn chưa tương xứng với tình hình, đặc biệt là số vụ việc bị khởi tố còn hạn chế. Để chứng minh tội phạm vận chuyển hàng hóa qua biên giới còn gặp nhiều khó khăn, cũng như giám định vật chứng, định giá tài sản (hàng cấm liên quan đến động vật hoang dã).

Tới đây, cơ quan phòng, chống tội phạm được tổ chức lại từ Trung ương xuống địa phương, tập trung vào các địa bàn trọng điểm, đầu nậu, chủ chứa. Bộ Công an tăng cường chỉ đạo đấu tranh các chuyên án lớn, đấu tranh tập trung vào từng địa bàn, mặt hàng; công tác tuyên truyền phải làm thường xuyên.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải đề nghị tiếp tục đẩy mạnh chống vấn nạn kinh doanh, sản xuất hàng giả trong dịp tết Nguyên đán Bính Thân 2016.

Ban Chỉ đạo 389 quốc gia kết nối, điều phối hoạt động của các lực lượng, nên tập trung đánh mạnh vào từng mặt hàng trong điểm vào từng thời điểm… Lực lượng Quản lý thị trường sẽ chia sẻ, cung cấp thông tin cho các lực lượng như trong kinh doanh xăng dầu, tránh mất thời gian xác minh.