Điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt

2024 vừa qua là năm “nước rút”, có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm giai đoạn 2021-2025, hướng tới Đại hội XIV của Đảng, là năm bứt phá để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách nhà nước của nhiệm kỳ.

Tình hình kinh tế thế giới, trong nước năm 2024 tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Xung đột leo thang ở một số quốc gia, khu vực; giá xăng dầu, hàng hóa cơ bản, cước vận tải biến động mạnh; kinh tế, thương mại phục hồi chậm; tổng cầu, đầu tư toàn cầu sụt giảm; tỷ giá, lãi suất biến động khó lường.

Trong nước, tình hình kinh tế tiếp tục ổn định, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; thị trường tiền tệ, tỷ giá cơ bản ổn định. Tuy nhiên, tổng cầu tiêu dùng phục hồi chậm, áp lực lạm phát gia tăng do biến động tăng của giá điện, tiền lương cùng với biến đổi khí hậu, thiên tai, bão lũ diễn biến phức tạp, đặc biệt là ảnh hưởng nghiêm trọng của cơn bão số 3 tại một số địa phương phía Bắc đã tạo sức ép rất lớn trong công tác thu ngân sách.

Trong bối cảnh đó, để hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách năm 2024 mà Quốc hội, Chính phủ giao, Bộ Tài chính đã xác định mục tiêu, nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước năm 2024 là “Tổ chức điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đẩy nhanh thực hiện các công trình đầu tư hạ tầng quan trọng, kết nối vùng và liên vùng, tạo nền tảng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đảm bảo nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, an sinh xã hội, chính sách cải cách tiền lương, bảo hiểm xã hội gắn với đẩy mạnh sắp xếp tổ chức bộ máy, thực hiện cơ chế tự chủ và lộ trình tinh giản biên chế theo các Nghị quyết của Trung ương”.

Bám sát chỉ đạo của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2024, Bộ Tài chính đã phát động các phong trào thi đua phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách nhà nước được giao ngay từ những ngày đầu năm.

Bộ đã chỉ đạo cơ quan thuế, hải quan triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý thu ngân sách; đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số, kiểm soát chặt chẽ nguồn thu gắn với cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, đẩy mạnh triển khai các chính sách hỗ trợ về thuế góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính còn chú trọng xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, tiếp tục theo dõi sát tình hình thực tế để nghiên cứu, đề xuất với cấp có thẩm quyền các giải pháp nhằm hoàn thiện, đồng bộ hệ thống chính sách, pháp luật về thuế phù hợp với các tiêu chuẩn theo thông lệ quốc tế.

Nhờ các giải pháp được triển khai đồng bộ, thu ngân sách nhà nước năm 2024 ước đạt 2.033,8 nghìn tỷ đồng, tăng 19,6% so dự toán; tỷ lệ động viên vào ngân sách nhà nước đạt 17,9% GDP, riêng thuế, phí đạt 14,3% GDP; góp phần có thêm nguồn lực tạo nguồn thực hiện cải cách chính sách tiền lương, xử lý các vấn đề quan trọng, cấp bách đột xuất phát sinh, tăng chi đầu tư phát triển và đảm bảo an sinh xã hội.

Thu đúng, thu đủ, thu kịp thời vào ngân sách

Năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, diễn ra nhiều sự kiện lớn của Đất nước, là năm đầu tiên các Bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ vận hành theo mô hình tổ chức mới sau khi sắp xếp sáp nhập, tinh gọn trên cơ sở tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18/NQ-TW của Ban Chấp hành Trung ương, năm tiến hành Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và cũng là năm cuối cùng của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025, kết quả của năm 2025 sẽ tạo tiền đề cho kế hoạch giai đoạn 2026-2030. Cùng với đó, tình hình thế giới, khu vực trong năm 2025 dự báo tiếp tục diễn biến phức tap, khó lường. Tình hình kinh tế - xã hội trong nước thời cơ, thuận lợi, khó khăn, thách thức đan xen.

Theo Nghị quyết của Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2025, tổng số thu ngân sách nhà nước là 1.966.839 tỷ đồng. Để phấn đấu hoàn thành dự toán, góp phần hoàn thành thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội năm 2025 và Kế hoạch 5 năm 2021 – 2025, Bộ Tài chính xác định tập trung triển khai đồng bộ, có hiệu quả một số nhiệm vụ, giải pháp với mục tiêu bảo đảm bao quát nguồn thu, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thu vào ngân sách nhà nước, chú trọng các giải pháp nhằm nuôi dưỡng nguồn thu và mở rộng cơ sở thu.

Theo đó, Bộ chỉ đạo cơ quan thuế và cơ quan hải quan các cấp triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp quản lý thu, thực hiện nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong chỉ đạo, điều hành, quản lý thu ngân sách. Đồng thời, tập trung triển khai đầy đủ các giải pháp của Chính phủ về triển khai thực hiện dự toán ngân sách nhà nước năm 2025; phát động các phong trào thi đua phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán thu ngân sách được giao; triển khai các giải pháp chống thất thu ngân sách nhà nước.

Trong đó, thực hiện thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch đã được phê duyệt, đảm bảo thời hạn, chất lượng. Rà soát, nghiên cứu các ngành/lĩnh vực/khoản thu/sắc thuế còn nhiều rủi ro thất thu thuế, có nhiều dư địa tăng thu để tham mưu, đề xuất triển khai các chuyên đề nâng cao hiệu quả quản lý thuế và thanh tra, kiểm tra chống thất thu ngân sách.  

Năm 2025, toàn Ngành tiếp tục nghiên cứu, tham mưu đề xuất các giải pháp, chính sách về gia hạn, miễn, giảm thuế, tiền thuê đất. Đồng thời, tập trung triển khai kịp thời, hiệu quả các giải pháp này nhằm hỗ trợ người nộp thuế, góp phần giúp người nộp thuế nhanh chóng phục hồi sản xuất kinh doanh, tạo đà phát triển kinh tế, nuôi dưỡng nguồn thu.

Về lâu dài, quán triệt các chủ trương, định hướng đã được đề ra tại các Nghị quyết của Đảng, của Quốc hội, Bộ Tài chính đã và đang nghiên cứu, tham mưu với các cấp có thẩm quyền nhằm hoàn thiện đồng bộ hệ thống chính sách thuế phù hợp với các tiêu chuẩn của hệ thống thuế tốt theo thông lệ quốc tế, đáp ứng yêu cầu về nguồn lực để thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, hướng tới một hệ thống thuế đồng bộ, có cơ cấu bền vững, bảo đảm huy động hợp lý các nguồn lực cho ngân sách nhà nước, đồng thời, góp phần tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, công bằng, đảm bảo tính bền vững của nền kinh tế.

Bộ Tài chính cũng sẽ tiếp tục cải cách trên mọi mặt công tác: hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, cải cách thủ tục hành chính theo hướng toàn diện và hiệu quả hơn, tiếp tục đẩy mạnh hiện đại hoá các lĩnh vực của ngành tài chính, đặc biệt là trong các lĩnh vực thuế, hải quan, vốn được xem là các lĩnh vực có liên quan nhiều và trực tiếp tới doanh nghiệp, người dân. Từ đó, tạo thuận lợi, tiết giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp để cải thiện môi trường kinh doanh, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.