Chuyển đổi số lĩnh vực tài chính - yếu tố then chốt cho chuyển đổi số quốc gia
Ngày 21/9/2023, Cục Tin học và Thống kê Tài chính và Viện Chiến lược và Chính sách tài chính đồng tổ chức Hội thảo - Triển lãm về tài chính số trong quản lý Ngân sách Nhà nước năm 2023 (Vietnam Digital Finance 2023, viết tắt là VDF-2023) với chủ đề “Dữ liệu số - Nền tảng phát triển tài chính số bền vững”.
Phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả
Tham dự Hội thảo có đại diện Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông; Bộ Công thương...; Đại diện các hiệp hội; Đại diện một số Trường Đại học, Viện nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ thông tin và kinh tế số; Đại diện các cơ quan truyền thông, báo chí; Đại diện các đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính; Đại diện Lãnh đạo Tổng cục; Đại diện Lãnh đạo, cán bộ công chức các đơn vị công nghệ thông tin và thống kê của các Tổng cục thuộc Bộ Tài chính; Đại diện một số đơn vị địa phương.
Hội thảo - Triển lãm về tài chính số trong quản lý ngân sách nhà nước là hoạt động thường niên được Cục Tin học và Thống kê Tài chính phối hợp cùng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính tổ chức nhằm tạo diễn đàn trao đổi giữa các nhà quản lý, xây dựng chính sách tài chính - ngân sách nhà nước, các chuyên gia công nghệ thông tin.
Đây là sự kiện uy tín của ngành Tài chính với mục tiêu trở thành diễn đàn giúp các nhà hoạch định chính sách và chiến lược, các chuyên gia đầu ngành, các nhà cung cấp giải pháp hàng đầu trong và ngoài nước gặp gỡ, trao đổi và thảo luận về những xu hướng mới trong lĩnh vực chuyển đổi số ngành Tài chính.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Việt Hà - Cục trưởng Cục Tin học và Thống kê Tài chính, Bộ Tài chính cho biết, ngày 04/4/2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số đã ký Quyết định số 17/QĐ-UBQGCĐS ban hành Kế hoạch hoạt động của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số năm 2023. Theo đó, năm 2023, Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số tập trung chỉ đạo, điều phối các bộ, ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số theo hướng mang lại kết quả thực chất, bền vững, ưu tiên nguồn lực để đạt được các chỉ tiêu quan trọng thuộc các Chương trình, Chiến lược quốc gia về phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
Với vai trò “huyết mạch” của nền kinh tế, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính sẽ là một trong những yếu tố then chốt cho chuyển đổi số quốc gia nói chung và thúc đẩy chuyển đổi số trong các lĩnh vực khác nói riêng.
“Năm 2023, nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia nói chung và chuyển đổi số của ngành Tài chính nói riêng rất nặng nề, đòi hỏi chúng ta phải có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả. Chính vì vậy, Hội thảo năm nay là diễn đàn để các cơ quan quản lý, các nhà nghiên cứu và cộng đồng doanh nghiệp thảo luận về yêu cầu chuyển đổi số trong quản lý tài chính - ngân sách nhà nước, đồng thời tạo điều kiện để các tổ chức trong nước và quốc tế nắm bắt thông tin về kế hoạch triển khai của ngành Tài chính, từ đó đề xuất tư vấn các mô hình, công nghệ và thực tiễn tốt nhất cho Bộ Tài chính.”, ông Nguyễn Việt Hà nhấn mạnh.
Ngày 12/4/2023, Bộ Tài chính đã có Quyết định số 777/QĐ-BTC về việc ban hành Kế hoạch hoạt động của Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Bộ Tài chính năm 2023, trong đó, xác định các nhiệm vụ trọng tâm như: thúc đẩy phát triển dữ liệu lớn về tài chính, cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính, nền tảng hóa đơn điện tử, nền tảng thuế điện tử; rà soát, chỉnh sửa, bổ sung cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật để chống các hình thức chuyển giá, chuyển thuế, đảm bảo thu đúng, thu đủ thuế các nền tảng số, dịch vụ số, dịch vụ trực tuyến nước ngoài, cung cấp xuyên biên giới; hướng dẫn, bố trí kinh phí cho các bộ, ngành triển khai các nhiệm vụ chuyển đổi số...
Hội thảo tập trung thảo luận 03 nội dung, bao gồm:
Một là, đánh giá một số kết quả chuyển đổi số chính của ngành Tài chính đặc biệt trong lĩnh vực dữ liệu số, đồng thời làm rõ những tồn tại, hạn chế và đề xuất, kiến nghị về chủ trương, chính sách, nghiệp vụ gắn với giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và hiện đại hóa toàn diện ngành Tài chính.
Hai là, đề xuất các giải pháp nhằm huy động nguồn lực tài chính quốc gia cho phát triển bền vững dựa trên dữ liệu số; Chia sẻ các giải pháp trao đổi thông tin, thu thập số liệu, phân loại, làm sạch dữ liệu, xây dựng và phân tích cơ sở dữ liệu để nâng cao hiệu lực quản lý trong lĩnh vực tài chính nói chung và lĩnh vực thuế nói riêng.
Ba là, chia sẻ kinh nghiệm, xu hướng các nước trên thế giới về chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính, từ đó đề xuất các giải pháp ứng dụng mạnh mẽ công nghệ mới vào các lĩnh vực hoạt động quản lý, chỉ đạo điều hành của ngành Tài chính.
Phát huy vai trò là "đầu tàu" tiên phong trong thực hiện chuyển đổi số
Trong nhiều năm liên tếp, Bộ Tài chính luôn dẫn đầu trong xếp hạng về chỉ số sẵn sàng cho phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (chỉ số ICT Index). Về xếp hạng theo chỉ số đánh giá chuyển đổi số DTI, năm 2022, Bộ Tài chính đứng top 2 trong số các bộ, ngành cung cấp DVC.
Các lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc luôn tiên phong trong thực hiện chuyển đổi số với các kết quả ấn tượng như Hệ thống khai thuế điện tử đã được triển khai tại 63/63 tỉnh thành phố và 100% chi cục thuế trực thuộc; trên 99% doanh nghiệp sử dụng khai, nộp và hoàn thuế điện tử; trong lĩnh vực hải quan: 250 thủ tục hành chính được thực hiện qua Cơ chế một cửa quốc gia...
Các nền tảng xây dựng và quản trị dữ liệu được xây dựng theo hướng tăng cường sự tương thích giữa các cơ sở hạ tầng thông tin của các cơ quan nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch điện tử giữa các Cơ quan Nhà nước và giữa Cơ quan Nhà nước với tổ chức, cá nhân; Đảm bảo việc chia sẻ dữ liệu của ngành Tài chính cho các bộ, ngành, địa phương khác có nhu cầu khai thác, sử dụng…
Đánh giá cao những kết quả Bộ Tài chính đã đạt được trong chuyển đổi số, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó trưởng Ban, Ban Kinh tế Trung ương nêu rõ: “Thực hiện nhiệm vụ chủ trì hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra và giám sát việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị, Ban Kinh tế Trung ương đang xây dựng Báo cáo giám sát 4 năm tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị, vì vậy, Tôi tin tưởng rằng kinh nghiệm thực tiễn của Bộ Tài chính sẽ có giá trị tham khảo tốt cho các bộ, ngành.”
Do đó, Phó truởng Ban Ban Kinh tế Trung ương đề nghị các chuyên gia, nhà khoa học, các bộ, ngành, địa phương thảo luận, làm rõ kết quả chuyển đổi số chính của ngành Tài chính đặc biệt trong lĩnh vực dữ liệu số, đồng thời chỉ ra những tồn tại, hạn chế và đề xuất, kiến nghị về chủ trương, chính sách, giải pháp hiện đại hóa toàn diện ngành Tài chính. Từ đó, đề xuất các giải pháp để triển khai hiệu quả việc thu thập, xây dựng dữ liệu lớn về thị trường chứng khoán, về các giao dịch trực tuyến trong lĩnh vực tài chính; cũng như việc ứng dụng mạnh mẽ công nghệ mới vào các lĩnh vực hoạt động quản lý, chỉ đạo điều hành của ngành Tài chính.
Song song với đó, tập trung đề xuất triển khai các giải pháp nhằm từng bước tạo lập và thúc đẩy mở thị trường dữ liệu để thị trường dữ liệu là yếu tố đột phá cho phát triển kinh tế số và kích thích thúc đẩy chuyển đổi số các ngành, lĩnh vực; đề xuất các quy định, cơ chế trao đổi, liên thông chia sẻ dữ liệu… tạo không gian để khai thác các giá trị kinh tế của dữ liệu…
Để tiếp tục duy trì các thành tích đạt được và thực hiện các mục tiêu về chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính - ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính cần tập trung chỉ đạo, điều phối các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ đẩy mạnh chuyển đổi số để đạt được các chỉ tiêu quan trọng của Chính phủ nói chung và Bộ Tài chính nói riêng, góp phần giảm chi phí, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, mang lại sự hài lòng của người dân, tạo điều kiện môi trường thuận lợi để người dân, doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào hoạt động của Bộ Tài chính và qua đó cùng tạo ra giá trị, lợi ích, sự hài lòng, niềm tin và đồng thuận xã hội.
Hội thảo - Triển lãm được tổ chức thành 3 phiên thảo luận và triển lãm. Cụ thể: Lễ Khai mạc và Phiên Toàn thể; 02 phiên chuyên đề được tổ chức song song; Triển lãm thông qua các gian hàng. Trong đó, Phiên toàn thể với chủ đề “Dữ liệu số - Nền tảng phát triển tài chính số bền vững”; Phiên Chuyên đề 1 với chủ đề “Đổi mới quản lý thuế trong nền kinh tế số”; Phiên Chuyên đề 2 với chủ đề “Tối ưu hóa dữ liệu số trong chuyển đổi số ngành tài chính”.
Ngoài ra, Bộ Tài chính có gian hàng của 02 đơn vị (Tổng cục Thuế; Cục Tin học và Thống kê tài chính) tham gia triển lãm các kết quả ứng dụng chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính nói chung và thuế nói riêng. Bên cạnh đó là các gian hàng của các đơn vị với các sản phẩm, giải pháp công nghệ mới nhất của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, cũng như các công nghệ về lưu trữ, phân tích dữ liệu lớn,....
Mục tiêu chuyển đổi số năm 2023 của Bộ Tài chính (theo Quyết định số 776/QĐ-BTC ngày 12/4/2023) bao gồm: tập trung chỉ đạo, điều phối các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển Chính phủ số và Xã hội số, ưu tiên nguồn lực để đạt được các chỉ tiêu quan trọng của Chính phủ nói chung và Bộ Tài chính nói riêng. Nhiệm vụ trọng tâm của Quyết định này là thúc đẩy phát triển dữ liệu lớn về tài chính, cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính, triển khai nền tảng hóa đơn điện tử quốc gia kết nối, liên thông với toàn bộ các cơ quan thuế, cho phép mỗi cá nhân, hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp dễ dàng gửi nhận hóa đơn điện tử với cơ quan thuế…