Đảm bảo nguyên vật liệu phục vụ thi công, giải ngân vốn dự án đầu tư công
Việc thiếu nguyên vật liệu, đặc biệt là cát đắp nền đường, đất đắp phục vụ các công trình giao thông là một trong những nguyên nhân dẫn đến chậm giải ngân vốn đầu tư công tại một số địa phương. Do đó, Bộ Tài chính cho rằng, cần khẩn trương nghiên cứu phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc này, đảm bảo nguyên vật liệu cho công tác thi công của các công trình giao thông và giải ngân các dự án này.
03 địa phương tỷ lệ giải ngân rất thấp
Thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc - Tổ trưởng Tổ công tác số 5 về đôn đốc giải ngân đầu tư công của Chính phủ đã kiểm tra, đôn đốc các địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước trong các địa phương: Ninh Thuận, Bình Thuận, Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Bà Rịa Vũng Tàu.
Báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình giải ngân của các địa phương trên, Bộ Tài chính cho biết, theo kết quả giải ngân 9 tháng năm 2023, có 03/12 địa phương thuộc Tổ công tác số 5 có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công (so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ đã giao), thấp hơn bình quân chung của cả nước, giảm 05 địa phương so với tháng trước. Cụ thể, tỉnh Gia Lai ước đạt 31,8%, tỉnh Kon Tum ước đạt 44,87% và tỉnh Đồng Nai ước đạt 42,4%.
Đặc biệt, đến hết 30/9/2023, tỉnh Gia Lai vẫn còn 12 dự án có tỷ lệ giải ngân dưới 10%, tỉnh Kon Tum vẫn còn 07 dự án và tỉnh Đồng Nai vẫn còn 05 dự án. Theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước 2015 và khoản 3 Điều 46 Nghị định số 40/2020/NĐ-CP ngày 06/04/2020, việc điều chỉnh dự toán kế hoạch phải xong trước ngày 15/11. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương khẩn trương rà soát các dự án không còn khả năng hấp thụ vốn, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền điều chuyển vốn sang các dự án có khả năng giải ngân hết ngay khi được bổ sung, việc điều chuyển phải đảm bảo theo đúng quy định.
Ước kết quả 9 tháng cùng những khó khăn, tồn tại chưa được giải quyết, Bộ Tài chính cho rằng, mục tiêu đảm bảo kết quả giải ngân kế hoạch năm 2023 đạt tối thiểu 95% là không khả thi đối với các địa phương nêu trên. Do đó, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương đánh giá, cân nhắc khả năng giải ngân trong quý IV/2023 để có các phương án tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ giải ngân, đảm bảo hoàn thành kế hoạch giải ngân kế hoạch vốn đã đề ra. Đồng thời, có đánh giá và đề xuất hợp lý kế hoạch đầu tư công năm 2024, đảm bảo khả thi trong thực hiện, tránh tình trạng như kế hoạch năm 2023.
Đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thiện thủ tục giải ngân
Trước tình hình trên, những tháng cuối năm 2023, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương tập trung, đôn đốc các chủ đầu tư, nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thi công, khẩn trương hoàn thiện thủ tục giải ngân khi có khối lượng. Trong đó, tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát hiện trường, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của từng dự án để hỗ trợ, đôn đốc nhà thầu, đơn vị tư vấn đẩy nhanh tiến độ thi công; thực hiện kiểm điểm tiến độ hàng tuần, hàng tháng.
Đặc biệt, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương thực hiện phân cấp cho đơn vị cấp dưới thực hiện định giá đất đảm bảo theo quy định để đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng; Khẩn trương nghiên cứu, có phương án đẩy nhanh công tác đền bù, giải phóng mặt bằng. Bên cạnh đó, yêu cầu các cấp, các ngành phối hợp chặt chẽ và tập trung hơn trong việc tuyên truyền, phổ biến và vận động người dân trong công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ tái định cư... để sớm giao mặt bằng “sạch” cho nhà thầu thi công, thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 của các địa phương.
Về vướng mắc liên quan đến việc thiếu nguyên vật liệu, đặc biệt là cát đắp nền đường, đất đắp của các công trình giao thông được các địa phương nêu, Bộ Tài chính nhận thấy, vướng mắc này làm ảnh hưởng rất lớn tới tiến độ thi công của các công trình giao thông trọng điểm.
Bộ Tài chính cho biết, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông vận tải và các địa phương nghiên cứu, đề xuất phương án để giải quyết vấn đề này. Trước mắt, Bộ Tài chính đề nghị các địa phương tập trung nghiên cứu, có phương án tạm thời để cung cấp đủ nguồn nguyên vật liệu cho các công trình, đẩy nhanh tiến độ thi công và giải ngân vốn của các dự án.
Bộ Tài chính cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Bộ Giao thông vận tải và các địa phương khẩn trương nghiên cứu, có phương án đề xuất để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc này, đảm bảo nguyên vật liệu cho công tác thi công của các công trình giao thông.