Trong 7 tháng đầu năm 2021, dòng vốn FDI đã giảm 11% so với cùng kỳ năm 2020. Riêng 6 tháng đầu năm, tổng vốn FDI đăng ký giảm 2,6% (so cùng kỳ năm trước), đạt 15,3 tỷ USD. Tuy nhiên, số vốn đăng ký giảm tới 45% từ tháng 4 - 6 cho thấy tâm lý thận trọng hơn của các nhà đầu tư nước ngoài trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát gần đây.

Một nguyên nhân khiến dòng vốn FDI mới vào Việt Nam thấp là do hoạt động đầu tư mua lại và sáp nhập (M&A) trong nửa đầu năm nay giảm 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi tính đến cuối năm 2019, dòng vốn từ hoạt động M&A tăng thêm gấp 3 lần so với năm 2016, chủ yếu thông qua góp vốn hoặc mua cổ phần của doanh nghiệp trong nước.

Theo lý giải của Ngân hàng Thế giới (WB), dòng vốn đầu tư M&A tăng trước đại dịch xuất phát từ sự quan tâm mạnh mẽ của nhà đầu tư nước ngoài tới người tiêu dùng trong nước, nên suy giảm trong năm 2020 và đầu năm 2021 phản ánh sự cẩn trọng hơn của các nhà đầu tư nước ngoài trước sự phục hồi chậm chạp của tiêu dùng tư nhân trong nước. Một nguyên nhân nữa có thể do tiến độ chậm của chương trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước - vốn thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài trong mấy năm qua.

Mặc dù dòng vốn FDI giảm do cú sốc Covid-19, nhưng vẫn chứng tỏ được sự vững vàng so với các quốc gia khác trên thế giới, cho thấy niềm tin vào tiềm năng kinh tế của Việt Nam

“Tác động của đại dịch đến dòng vốn FDI đầu tư mới dường như ít nghiêm trọng hơn nhờ tăng đầu tư vào lĩnh vực sản xuất điện với hai nhà máy điện khí hóa lỏng quy mô lớn trị giá 7,1 tỷ USD. Mặc dù vậy, như có thể thấy ở các quốc gia đang phát triển khác, vốn FDI đầu tư mới đăng ký trong các ngành chế biến, chế tạo giảm 32,6% trong năm 2020, và 4,7% (so cùng kỳ năm trước) trong hai quý đầu năm 2021 sau một năm 2019 khởi sắc”, WB đánh giá.

Bà Dorsati Madani, chuyên gia kinh tế cao cấp WB nhận xét, Việt Nam là một điểm đến hấp dẫn của rât nhiều nhà đầu tư. Hiện tại, Việt Nam đang phải tập trung chống dịch bệnh COVID-19, Chính phủ ưu tiên thực hiện các chính sách phòng chống dịch nên ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn có niềm tin vào nền kinh tế Việt Nam và kỳ vọng sẽ phục hồi bật trở lại tốt trong thời gian tới.

Do đó, việc dòng vốn FDI tại Việt Nam giảm trong 7 tháng đầu năm là hết sức bình thường, không phải là vấn đề đáng quan ngại. Khi dịch bệnh được kiểm soát, nền kinh tế phục hồi, dòng vốn FDI sẽ tăng trở lại. “Hiện nay, các nền kinh tế lớn như Trung Quốc, EU, Mỹ đều có dấu hiệu phục hồi tốt sau thời gian chống dịch. Do đó, Việt Nam cũng sẽ có triển vọng đầy hứa hẹn sau dịch”, bà Madani dự báo.

Đồng thời, chuyên gia này cho rằng, thách thức của Việt Nam trong thời gian tới là phải nâng cao hơn nữa khả năng cạnh tranh để giữ chân các nhà đầu tư. Trong đó, công nghệ số giữ phần quan trọng để thu hút dòng vốn FDI.

Tham gia trao đổi về vấn đề này, ông Hoàng Anh Tú cho rằng, một số thông tin dư luận về xu hướng rời đi của một số doanh nghiệp FDI ở Việt Nam là không đúng. Có chăng, xu hướng các doanh nghiệp FDI đổ vốn vào Việt Nam bị chậm lại do có thận trọng hơn trong việc đầu tư vì tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp ở một số địa phương.

“Vốn FDI vẫn đổ vào Việt Nam, trong đó lĩnh vực công nghệ tăng rất mạnh, trong 7 tháng có gần 170 doanh nghiệp công nghệ đầu tư vào các lĩnh vực phần mềm, viễn thông, điện tử… Đại dịch Covid-19 thúc đẩy chuyển đổi số, công nghệ số, điều này tạo ra thay đổi khá lớn về cơ cấu đầu tư doanh nghiệp FDI vào Việt Nam”, ông Tú cho hay.