Nâng cao năng suất, chất lượng là then chốt

Từ thực tế hoạt động, nhiều doanh nghiệp ngày càng nhận thức rõ ràng việc muốn tồn tại và phát triển lâu dài, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa, tăng sức cạnh tranh trên thị trường là yếu tố then chốt.

Thời gian qua, các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; các hệ thống quản lý chất lượng, công cụ cải tiến năng suất từ Chương trình quốc gia “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020” đã tạo tiền đề vững chắc giúp cộng đồng doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng.

Sau nhiều năm thực hiện, gần 12.000 tiêu chuẩn quốc gia đã được hoàn thiện theo hướng hài hòa tiêu chuẩn quốc tế với tỷ lệ lên đến 60%. Cùng với đó, hệ thống quy chuẩn kỹ thuật quốc gia với 800 quy chuẩn đã trở thành công cụ quan trọng của hoạt động quản lý nhà nước.

Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã chủ trì hỗ trợ hàng chục nghìn doanh nghiệp xây dựng, áp dụng các hệ thống, công cụ năng suất, chất lượng tiên tiến, nâng cao như: Lean, TPM, KPIs, MFCA, LSS...; đồng thời, hỗ trợ xây dựng các mô hình điểm về áp dụng hệ thống tích hợp, kết hợp với công cụ cải tiến cơ bản cho một số địa phương để chia sẻ, nhân rộng.

Hoạt động nâng cao năng suất, chất lượng đã không ngừng được lan tỏa. Nhiều doanh nghiệp đã giảm thiểu lãng phí trong quá trình sản xuất; tiết kiệm chi phí về nhân lực, thời gian, nguyên nhiên liệu, năng lượng, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất. Từ đó, doanh nghiệp đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng, từng bước khẳng định thương hiệu và chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài nước.

Tích cực trợ lực giúp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo

Nhiều chuyên gia năng suất cho rằng, chất lượng đánh giá, năng suất, chất lượng được coi là một trong những vấn đề sống còn của nền kinh tế. Việc thúc đẩy năng suất là nền tảng, động lực giúp kinh tế mỗi quốc gia phát triển. Tuy nhiên, tại Việt Nam vẫn còn một số rào cản trong quá trình nâng cao năng suất như chất lượng lao động còn hạn chế hay hạn chế thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp.

Chất lượng lao động của Việt Nam ngày càng nâng cao, tỉ lệ qua đào tạo tăng từng năm, tỉ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ đạt khoảng 28% (theo Niên giám thống kê 2021). Tuy nhiên, tỉ lệ này so với các nước thu nhập trung bình còn thấp. Đặc biệt, chất lượng lao động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ chưa đáp ứng nhu cầu phát triển.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng nhấn mạnh khía cạnh kỹ năng của người lao động Việt Nam chậm cải thiện, thậm chí có sự giảm sút trong năm gần đây.

Điều này thể hiện qua việc người lao động thiếu đào tạo kỹ thuật, thiếu lao động lành nghề, có trình độ chuyên môn kỹ thuật. Nền kinh tế đang đối mặt với những thách thức về thiếu hụt lao động trình độ cao, có kỹ năng chuyên nghiệp đáp ứng nhu cầu trong bối cảnh chuyển đổi số.

Theo các chuyên gia năng suất, chất lượng, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng vai trò rất quan trọng trong nâng cao năng suất doanh nghiệp, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh.

Sử dụng khoa học công nghệ, áp dụng hệ thống quản lý hiệu quả, công cụ cải tiến năng suất và nghiên cứu đổi mới sáng tạo ngày càng trở nên cấp thiết với các doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực và giảm chi phí kết hợp với tăng cường hiệu quả hoạt động để phát triển sản xuất, kinh doanh, gia tăng sức cạnh tranh.

Trong bối cảnh hiện nay, thúc đẩy nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp ngoài phụ thuộc vào nhận thức, sự nỗ lực tích cực của các doanh nghiệp, yếu tố quan trọng khác là những chính sách hỗ trợ sát sườn của Nhà nước, sự quan tâm từ các bộ, ngành liên quan.

Nhà nước cần tạo được môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho doanh nghiệp; đặc biệt là tháo gỡ chính sách đất đai, tạo điều kiện cho doanh nghiệp vay vốn đổi mới sáng tạo, chính sách thuế khuyến khích được các doanh nghiệp khoa học công nghệ...