Kinh tế Mỹ phụ thuộc…thời tiết

“Thời tiết lạnh giá là một tác nhân”, bà Yellen nói khi điều trần trước Ủy ban Ngân hàng Thượng viện hôm 27/2, "Một phần suy giảm của nền kinh tế có thể do thời tiết bất lợi. Nhưng vào thời điểm này rất khó đánh giá chính xác mức độ ảnh hưởng của thời tiết đối với nền kinh tế. Những gì chúng tôi cần phải làm và sẽ làm trong những tuần tới, là cố gắng xử lý các dữ liệu để đảm bảo thời tiết thật sự là nguyên nhân tình hình kinh tế yếu ớt gần đây”.

Bà Yellen lặp đi lặp lại tuyên bố của Fed rằng, Ngân hàng Trung ương dự định giảm chương trình thu mua trái phiếu và nói rằng, chương trình này có thể kết thúc vào mùa Thu năm nay. Tuy nhiên, bà cho biết, sẽ có những “thay đổi đáng kể” với gói kích thích kinh tế nếu triển vọng kinh tế thay đổi.

Trong phiên điều trần, bà Yellen cũng cho biết, không có một tỷ lệ cứng trong thất nghiệp để cắt giảm gói QE3. Trước đó, người tiền nhiệm của bà Yellen là ông Ben Bernanke đưa ra con số tỷ lệ thất nghiệp 6,5% để cắt gói QE3.

Khi được hỏi về một báo cáo Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) nói rằng đề xuất của Tổng thống Barack Obama nâng cao mức lương tối thiểu sẽ làm mất đi 500 nghìn việc làm, bà Yellen cho biết, "CBO đủ điều kiện để đánh giá về báo cáo của họ và tôi sẽ không tranh luận về đánh giá của họ". Bà Yellen nói rằng, "gần như tất cả các nhà kinh tế" trích dẫn hai ảnh hưởng của mức lương tối thiểu: là làm tăng thu nhập người lao động với mức lương thấp trong khi cũng làm giảm việc làm.

Yellen lặp đi lặp lại cam kết của Fed giữ lãi suất gần bằng khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn trên 6,5%, và lạm phát không cao hơn 2,5%. “Tôi cam kết đạt được cả hai nhiệm vụ kép của chúng tôi: giúp nền kinh tế đi đúng hướng với việc tạo ra nhiều việc làm và trở về mức lạm phát 2% không trên hoặc dưới mức đó", Yellen cho biết hôm 27/2.

Bà cũng cho biết đã đồng ý với nhiều thành viên của Uỷ ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) rằng Ngân hàng Trung ương cần phải xem xét một loạt các chỉ số trong việc thiết lập chính sách hiện tại khi tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức trên 6,5%. “Chúng tôi muốn cung cấp cho thị trường nhiều chỉ dẫn về các chính sách mà chúng tôi có thể thực hiện”.

Nhà đầu tư thở phào

Những tuyên bố trên của Chủ tịch Fed khiến nhiều nhà đầu tư thở phào nhẹ nhõm bởi có cùng quan điểm tương tự. "Fed đang cố gắng phân tích mức độ suy thoái của nền kinh tế liên quan đến thời tiết”, Dana Saporta, Giám đốc nghiên cứu kinh tế Mỹ tại Credit Suisse ở New York nói. “Trừ khi FOMC bị buộc phải thay đổi chính sách khi triển vọng kinh tế kém sáng sủa thì tốc độ rút bớt 10 tỷ USD, chương trình thu mua trái phiếu sẽ tiếp tục khi các quan chức của Fed họp vào 18 và 19/3”.

Saporta cho biết, việc đáng chú ý nhất là hầu hết các nhà dự báo, bao gồm cả các quan chức Fed, đang tìm kiếm dữ liệu liên quan đến nền kinh tế suy yếu trong những tháng đầu năm 2014 so với quý IV năm ngoái. Credit Suisse dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế Mỹ trong nửa cuối năm nay là 3%, phù hợp với ước tính trung bình của các nhà kinh tế, theo khảo sát của Bloomberg News. Theo khảo sát, nền kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng 2,1% trong quý đầu của năm 2014.

Chủ tịch Fed - Chi nhánh Atlanta Dennis Lockhart hôm 27/2 cho biết, ông hy vọng các ngân hàng trung ương tiếp tục cắt giảm chiến dịch mua trái phiếu của mình mặc dù dữ liệu kinh tế không đồng đều.

“Tôi nghĩ rằng, không nên thay đổi bất kỳ định hướng nào đối với chương trình thu mua trái phiếu vào thời điểm này”. Trả lời câu hỏi của các phóng viên về việc cắt giảm chương trình thu mua trái phiếu trong bối cảnh các dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy nền kinh tế Mỹ vẫn còn yếu kém, ông Lockhart cho biết, ông dự kiến một số tin tức làm ấm thị trường.

Nhưng ông nói thêm, "các dữ liệu chúng ta nhìn thấy hiện nay là “không thuyết phục” và một số những gì được nhìn thấy có thể là do thời tiết.

“Bạn nên lo lắng nếu có điều gì đó thực chất hơn xảy ra trong thời điểm nền kinh tế vẫn còn yếu, ông Lockhart nói. Tôi không cho rằng điều này xảy ra trong trường hợp của chúng ta, còn quá sớm để đưa ra kết luận đó”.

Cuộc tranh luận đảng phái

Chính sách hiện tại của Fed có một số vấn đề đã trở thành cuộc tranh luận nóng tại nước Mỹ.

"Chúng tôi cần phải thay thế nhiệm vụ kép hiện nay của Fed với một chính sách tiền tệ có thể dự đoán dựa trên luật lệ, tập trung vào việc bảo vệ sức mua của đồng đô la", Brady Kevin Brady - Chủ tịch Ủy ban hỗn hợp kinh tế của Quốc hội nói trong một cuộc họp của Hiệp hội Kinh tế Quốc dân ở Arlington, Virginia, vào ngày 25/2.

Trong khi đó, Jeb Hensarling - Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Tài chính chi nhánh Texas, đã cáo buộc Fed đưa ra một chính sách tùy ý, lộn xộn khiến các nhà đầu tư khó mà nhận biết và cũng ít giúp ích cho nền kinh tế. Uỷ ban này muốn Chủ tịch Fed và các đồng nghiệp của mình áp dụng một phương pháp tiếp cận dựa trên luật lệ mà họ nói dễ hiểu hơn và đáng tin cậy hơn.

“Chúng ta đang ở vào một giai đoạn ngẫu hứng khi nhiều chính sách đưa ra một cách tùy ý và tương đối vô trách nhiệm”, ông Hensarling nói trong một cuộc phỏng vấn. "Tôi không nghĩ rằng điều đó sẽ giúp ích cho việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dài hạn".

Tuy nhiên, bà Yellen, tại buổi điều trần ngày 11/2 đã nói với Ủy ban của ông Hensarling rằng bà "luôn luôn ủng hộ một chính sách tiền tệ có thể dự đoán phản ứng một cách có hệ thống đối với những thay đổi của nền kinh tế”.